Những loại thực phẩm dễ gây sỏi thận

Sỏi thận, những khối cặn khoáng cứng hình thành trong thận, không chỉ gây đau đớn dữ dội mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng sức khỏe nghiêm trọng. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát nguy cơ sỏi thận, nhưng đáng ngạc nhiên là một số thực phẩm được coi là lành mạnh lại tiềm ẩn nguy cơ do chứa oxalat, purin hoặc canxi.

Hiểu rõ những thực phẩm này giúp bạn duy trì chế độ ăn uống cân bằng, giảm nguy cơ hình thành sỏi. Dưới đây là một số thực phẩm có khả năng gây sỏi thận:

Rau bina

Rau bina (hay còn gọi là palak) là nguồn cung cấp dồi dào sắt, vitamin và chất chống oxy hóa, thường được yêu thích trong các món súp hoặc salad.

Tuy nhiên, hàm lượng oxalat cao trong rau bina có thể liên kết với canxi trong nước tiểu, tạo thành sỏi canxi oxalat. Những người từng bị sỏi thận có nguy cơ cao hơn nếu tiêu thụ lượng lớn rau bina, dù sống hay đã nấu chín, do nồng độ oxalat trong nước tiểu tăng.

Để giảm nguy cơ, nên hạn chế ăn rau bina và kết hợp với thực phẩm giàu canxi để ngăn hấp thụ oxalat.

Mướp đắng

Mướp đắng là thực phẩm thường thấy trong bữa cơm của các gia đình. Nó có tác dụng thanh nhiệt, giải độc nên được rất nhiều người ưa chuộng.

Nhưng trên thực tế, nếu ăn quá nhiều, quá thường xuyên mướp đắng, bạn sẽ dễ bị sỏi thận hơn. Trong 100g mướp đắng có chứa 459mg axit oxalic, điều này chứng tỏ đây là loại rau quả có hàm lượng axit oxalic tương đối cao. Do đó, tốt nhất bạn nên hạn chế tiêu thụ mướp đắng, ăn với lượng vừa phải để phòng ngừa nguy cơ bị sỏi thận.

Các loại hạt và bơ hạt

Hạnh nhân, hạt điều, đậu phộng và bơ hạt là những siêu thực phẩm chứa chất béo lành mạnh, protein và chất xơ. Tuy nhiên, hàm lượng oxalat cao trong các loại hạt có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận canxi oxalat, đặc biệt ở những người nhạy cảm với hợp chất này.

Tiêu thụ quá nhiều hạt hoặc bơ hạt làm tăng nồng độ oxalat trong nước tiểu, thúc đẩy sự hình thành sỏi. Những người có tiền sử sỏi thận nên hạn chế tiêu thụ, dù ăn vừa phải không gây hại.

Thịt đỏ và đạm động vật

Protein và chất béo từ động vật có liên quan đến sự hình thành sỏi thận và tổn thương thận. Đây là lý do tại sao các nhà khoa học khuyên bạn nên hạn chế hoặc tránh tiêu thụ nó nếu bạn bị sỏi thận.

Thực phẩm này cũng chứa nhiều axit uric và purin. Khi các mức này quá cao, bạn có thể bị bệnh gút hoặc sỏi thận. Nếu bạn bị sỏi thận mức độ thấp hơn, bạn nên bắt đầu tập tiêu thụ thịt gà và cá.

Rau muống

Rau muống là một loại rau lá xanh rất quen thuộc với rất nhiều gia đình Việt. Nó có giá thành rẻ, mùi vị thơm ngon, có thể chế biến theo nhiều cách khác nhau, lại giàu vitamin, kali, clo và các chất dinh dưỡng khác.

Tuy nhiên, rau muống tuyệt đối không thể là loại thực phẩm để bạn ăn hàng ngày. Theo các chuyên gia dinh dưỡng cho biết cứ 100g rau muống có chứa khoảng 691mg axit oxalic. Để làm giảm bớt lượng axit oxalic trong rau muống, bạn có thể chần rau qua nước trước khi chế biến.

Củ dền

Củ dền nổi tiếng với đặc tính chống oxy hóa, hỗ trợ chống viêm, cải thiện sức khỏe tim và gan. Tuy nhiên, hàm lượng oxalat cao trong củ dền, đặc biệt khi ép lấy nước, có thể làm tăng nồng độ oxalat trong nước tiểu, dẫn đến sỏi canxi oxalat.

Những người từng bị sỏi thận nên hạn chế tiêu thụ củ dền và kết hợp với thực phẩm giàu canxi để giảm hấp thụ oxalat. Việc nấu chín không làm giảm hàm lượng oxalat, nên cách chế biến không ảnh hưởng đến nguy cơ.

Chất làm ngọt nhân tạo

Chất làm ngọt thường được sử dụng làm ngọt món tráng miệng hoặc pha trà, cà phê. Chúng cũng có trong đồ uống dành cho người ăn kiêng và nhiều loại thực phẩm ít calo. Mặc dù vậy, chất này lại không tốt với người sỏi thận.

Theo một ấn phẩm của Tổ chức Thận Quốc gia (NKF), mặc dù liều lượng an toàn đã được thiết lập để tiêu thụ, nhưng vẫn có tranh cãi về những phát hiện cho thấy mối liên hệ với các vấn đề sức khỏe.

Đối với hệ thống thận, chúng liên quan đến sự suy giảm chức năng của thận, có thể dẫn đến hình thành nhiều sỏi thận.

Khoai lang

Khoai lang giàu vitamin, chất xơ và chất chống oxy hóa, tốt cho mắt, hệ miễn dịch và tiêu hóa. Tuy nhiên, hàm lượng oxalat cao trong khoai lang có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi canxi oxalat, đặc biệt khi tiêu thụ thường xuyên.

Luộc khoai lang và đổ bỏ nước luộc có thể giảm phần nào hàm lượng oxalat. Ngoài ra, uống đủ nước khi ăn khoai lang giúp pha loãng các chất hình thành sỏi trong nước tiểu.

Rau dền

Rau dền là thực phẩm được nhiều người thích ăn, có thể dùng để xào hoặc nấu canh. Dù rất giàu chất dinh dưỡng như sắt, canxi, caroten và vitamin C, nhưng rau dền cũng không thể tiêu thụ thường xuyên. Trong 100g rau dền có chứa 1142mg axit oxalic, cao gần gấp 3 lần so với mướp đắng. Do đó, nếu không muốn bị sỏi thận, bạn nên hạn chế ăn rau dền.

Hải sản

Những người dễ bị sỏi thận nên tránh thực phẩm chứa nhiều oxalat. Hợp chất hữu cơ này góp phần tích tụ natri và canxi trong thận. Thực phẩm chứa nhiều axit oxalic nhất là hải sản. Vì lý do này, UW Health khuyên nên hạn chế tiêu thụ hải sản

Chocolate đen và ca cao

Chocolate đen và bột ca cao chứa chất chống oxy hóa, tốt cho tim và cải thiện tâm trạng. Tuy nhiên, hàm lượng oxalat cao trong các sản phẩm này làm tăng nguy cơ sỏi thận canxi oxalat nếu tiêu thụ quá mức.

Để giảm rủi ro, cần duy trì đủ lượng nước và canxi trong chế độ ăn. Những người từng bị sỏi thận nên hạn chế sô cô la, dù thưởng thức thỉnh thoảng không gây vấn đề.

Lưu ý: Chế độ ăn uống hoàn hảo để chống lại và ngăn ngừa sỏi thận có thể khác nhau ở mỗi bệnh nhân, tùy thuộc vào loại sỏi và tình trạng sức khỏe. Do đó, bên cạnh việc hạn chế những thực phẩm kể trên, việc tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng là vô cùng cần thiết. Ngoài ra, họ sẽ giúp bạn có một chế độ ăn uống đầy đủ, dựa trên các loại thực phẩm làm giảm nguy cơ mắc bệnh.