Mạnh dạn thay cây đổi đất, lão nông Hà Tĩnh biến đồi cằn thành vườn bí xanh trĩu quả

Trước đây, khu vực canh tác của gia đình ông Đoàn Quốc Hoài vốn là vùng đất đồi dốc, chất đất cằn cỗi. Suốt nhiều năm, gia đình ông chỉ quẩn quanh với cây sắn, cây keo tràm nhưng hiệu quả kinh tế mang lại rất thấp, cuộc sống gặp nhiều khó khăn. Không cam chịu đói nghèo trên chính mảnh đất quê hương, ông Hoài luôn trăn trở tìm kiếm một hướng đi mới.

Cơ hội đến khi ông được tham gia các lớp tập huấn và được chính quyền địa phương tạo điều kiện đi tham quan, học tập mô hình trồng bí xanh tại các huyện miền núi tỉnh Nghệ An. Nhận thấy sự tương đồng về thổ nhưỡng, tháng 8/2023, ông Hoài quyết định cải tạo lại 4 sào đất vườn đồi, mạnh dạn đưa cây bí xanh vào trồng thử nghiệm.

Mạnh dạn chuyển đổi, chinh phục đất khó

Chia sẻ về quyết định táo bạo này trên báo Dân Việt, ông Đoàn Quốc Hoài cho biết: "Vùng đất này ngoài một số diện tích chuyên canh cam thì phần lớn là đồi dốc, đất đai bạc màu. Sau khi tìm hiểu kỹ lưỡng, tôi nhận thấy cây bí xanh có khả năng sinh trưởng tốt ở địa hình có độ dốc vừa phải nên đã quyết tâm đưa về trồng".

Thời gian đầu, ông không tránh khỏi lo lắng về khả năng thích nghi của cây giống trên nền đất khô hạn. Tuy nhiên, nhờ tuân thủ nghiêm ngặt kỹ thuật làm đất, lên luống cao và sử dụng màng phủ nilon để giữ ẩm, hạn chế cỏ dại, vườn bí của ông đã phát triển ngoài mong đợi.

Giống bí được ông lựa chọn là F1-Nova 209. Đây là giống lai có ưu điểm vượt trội về khả năng chịu hạn, sinh trưởng khỏe trong điều kiện đất tơi xốp. Thực tế canh tác cho thấy, giống bí này ít sâu bệnh, tỷ lệ đậu hoa cao, cho quả to và đều. Trọng lượng trung bình mỗi quả đạt từ 1,5 – 2 kg, ruột đặc, vị ngọt thanh và dậy mùi thơm đặc trưng, rất được thị trường ưa chuộng.

"Bí kíp" cắt ngọn độc đáo

Theo Báo Hà Tĩnh, điểm sáng trong mô hình của ông Hoài là việc kiên định canh tác theo hướng hữu cơ, nói không với thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học. Để cây sai quả và bền gốc, ông sử dụng phân chuồng ủ hoai mục kết hợp phân hữu cơ vi sinh. Đối với sâu bệnh, ông ưu tiên dùng các chế phẩm sinh học để phun phòng, vừa đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, vừa giữ độ màu mỡ bền vững cho đất.

Theo ông Hoài, ngoài quy trình chăm sóc hữu cơ, khâu ươm giống đóng vai trò tiên quyết. Hạt giống cần được ngâm ủ kỹ, gieo vào bầu đất đã trộn phân hữu cơ, xơ dừa hoặc mùn cưa để đảm bảo dinh dưỡng. Cây con được nuôi trong bầu từ 10 - 15 ngày cho cứng cáp mới đưa ra trồng đại trà.

Đặc biệt, ông Hoài tiết lộ một kinh nghiệm xương máu để tối ưu năng suất: "Kỹ thuật quan trọng nhất để bí sai quả là khâu bấm ngọn. Khi dây bí leo giàn cao tầm 2m, cần tiến hành cắt ngọn xen kẽ, vết cắt cách đỉnh ngọn khoảng 7-10cm. Khi ngọn mới nứt ra thì mới tiếp tục cắt ngọn cây kế bên. Việc này kích thích cây đẻ nhánh khỏe, tập trung dinh dưỡng nuôi quả".

Nhờ áp dụng đúng kỹ thuật, mô hình trồng bí xanh đã mang lại "trái ngọt" cho gia đình ông Hoài với thu nhập hơn 30 triệu đồng/sào/vụ. Mỗi năm canh tác 2 vụ, mỗi vụ kéo dài 4 - 4,5 tháng và cho thu hoạch từ 3 - 4 lứa, hiệu quả kinh tế cao gấp nhiều lần so với trồng sắn hay keo trước đây.

Thành công bước đầu của ông Hoài đã tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ. Đến nay, toàn xã Vũ Quang đã nhân rộng mô hình lên gần 1 ha. Nhiều hộ dân trong và ngoài xã đã tìm đến học hỏi kinh nghiệm để áp dụng trên diện tích đất đồi bỏ hoang, mở ra hướng phát triển nông nghiệp bền vững, đa dạng hóa cây trồng và nâng cao thu nhập cho người dân vùng đồi núi Vũ Quang.