Khoai lang có thể hỗ trợ phòng ngừa sỏi thận nếu được sử dụng đúng cách, bởi các nghiên cứu dinh dưỡng đã chỉ ra rằng khoai lang chứa lượng kali, chất chống oxy hóa.
Vì sao khoai lang có khả năng hỗ trợ ngăn ngừa sỏi thận?
Khoai lang vốn nổi tiếng là thực phẩm lành mạnh, nhưng nhiều người vẫn thắc mắc về lý do tại sao loại củ dân dã này lại liên quan đến sức khỏe thận; điều này xuất phát từ việc khoai lang chứa hàm lượng kali tự nhiên khá cao, một chất giúp điều hòa lượng natri trong cơ thể, từ đó giảm áp lực lên thận và hạn chế tình trạng nước tiểu quá đậm đặc – một trong những nguyên nhân chính làm tăng nguy cơ kết tinh khoáng chất hình thành sỏi.
Ngoài ra, chất xơ hòa tan có trong khoai lang cũng giúp giảm hấp thu oxalate từ ruột, hỗ trợ giảm nguy cơ tạo sỏi oxalat canxi – dạng sỏi phổ biến nhất hiện nay, đồng thời các chất chống oxy hóa mạnh như beta-carotene và polyphenol giúp giảm viêm, tăng khả năng lọc của thận, từ đó cải thiện chức năng bài tiết và ngăn ngừa các tổn thương dẫn đến nguy cơ hình thành sỏi trong thời gian dài.
Khoai lang là thực phẩm quen thuộc nhưng lại ẩn chứa nhiều lợi ích đối với khả năng phòng ngừa sỏi thận, đặc biệt khi được sử dụng đúng cách, đúng liều lượng và đúng thời điểm.
Ăn khoai lang như thế nào để tốt cho thận mà không gây phản tác dụng?
Dù khoai lang mang lại nhiều lợi ích, nhưng không phải ai ăn cũng tốt và không phải ăn theo cách nào cũng mang đến hiệu quả phòng sỏi thận, bởi nếu ăn sai cách bạn hoàn toàn có thể đối mặt với tình trạng đầy hơi, tăng oxalate hoặc mất cân bằng khoáng chất.
Vì vậy, việc nắm rõ cách ăn khoai lang đúng khoa học sẽ giúp cơ thể hấp thu trọn vẹn dưỡng chất mà vẫn bảo vệ được thận:
Nên ăn khoai lang hấp hoặc luộc thay vì chiên rán, bởi phương pháp này giúp giữ lại nhiều vitamin, khoáng chất và không làm tăng chất béo xấu gây ảnh hưởng tiêu cực đến chuyển hóa trong thận; khoai chiên còn có thể tạo ra một số chất gây viêm không tốt cho hệ tiết niệu.
Ăn kèm rau xanh và uống đủ nước, vì chất xơ trong khoai lang nếu không được bổ sung nước đầy đủ sẽ làm nước tiểu đậm đặc hơn, dễ thúc đẩy kết tinh khoáng chất; khi ăn khoai cùng rau xanh giàu magie và canxi thực vật, nguy cơ hấp thu oxalate cũng sẽ giảm đáng kể.
Không ăn quá nhiều trong một lần, vì khoai lang vẫn chứa oxalate tự nhiên; việc ăn quá nhiều cùng lúc có thể khiến lượng oxalate tăng cao đột ngột trong nước tiểu, gây phản tác dụng; lượng khuyến nghị phù hợp là khoảng 150–200g khoai lang/ngày, ăn 3-4 ngày/tuần.
Không ăn khoai lang khi đói, bởi tinh bột lên men trong khoai có thể làm tăng tiết dịch vị, gây nóng ruột, đầy hơi, dẫn đến sinh khí và có thể gây khó chịu vùng bụng dưới – điều này không ảnh hưởng trực tiếp đến thận nhưng khiến người có tiền sử bệnh thận dễ cảm thấy mệt mỏi và chán ăn, làm suy giảm sức khỏe tổng thể.
Việc hiểu rõ cơ chế khoai lang hỗ trợ giảm nguy cơ hình thành sỏi – từ hàm lượng kali, chất xơ cho đến chất chống oxy hóa sẽ giúp bạn tận dụng tối đa giá trị dinh dưỡng của loại củ dân dã này.
Những ai nên cẩn trọng khi ăn khoai lang để tránh ảnh hưởng đến thận?
Dù khoai lang lành tính nhưng một số nhóm người vẫn cần lưu ý để tránh gây áp lực không cần thiết lên thận hoặc làm tăng nguy cơ hình thành sỏi; chẳng hạn, người suy thận mạn, người có chỉ số kali máu cao không nên ăn quá nhiều khoai lang vì hàm lượng kali cao trong khoai có thể gây rối loạn điện giải; những người đang có sỏi oxalat cũng cần tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng trước khi dùng.
Bởi dù khoai lang có thể giảm hấp thu oxalate nhưng cũng chứa oxalate nội sinh, nếu chế biến sai hoặc dùng quá mức vẫn có thể làm tăng lượng oxalate trong nước tiểu; ngoài ra, nhóm người có tiền sử rối loạn tiêu hóa hoặc dễ đầy hơi cũng nên ăn với liều lượng nhỏ, kết hợp gừng hoặc sữa chua để giảm sinh khí, giúp cơ thể dễ tiêu hơn.
Gợi ý một số cách chế biến khoai lang hỗ trợ giảm nguy cơ hình thành sỏi thận
Để tối ưu hóa lợi ích của khoai lang trong việc ngăn ngừa sỏi thận, bạn có thể áp dụng vài cách chế biến đơn giản nhưng hiệu quả, giúp giữ trọn dưỡng chất và tăng khả năng hấp thu:
Khoai lang luộc nguyên vỏ: Việc luộc cả vỏ giúp giữ lại chất xơ và các chất chống oxy hóa; ngoài ra, ăn khoai còn ấm giúp dễ tiêu hơn và giảm cảm giác đầy bụng.
Khoai lang hấp với gừng: Gừng có tính ấm, giúp trung hòa tinh bột lên men trong khoai, giảm sinh hơi, phù hợp với người hay đầy bụng nhưng vẫn muốn dùng khoai lang hằng ngày.
Khoai lang nướng ở nhiệt độ vừa: Nướng khoai ở 180°C trong 30–40 phút giúp vị khoai thơm ngọt tự nhiên mà không tạo ra chất độc như nướng ở nhiệt độ quá cao; món này phù hợp cho bữa phụ lành mạnh.
Cháo khoai lang hạt sen: Sự kết hợp của khoai lang, hạt sen và một chút gạo tẻ là lựa chọn tuyệt vời cho người đang muốn thanh lọc cơ thể và hỗ trợ hệ tiết niệu, bởi hạt sen cũng có tính mát, giúp an thần và giảm viêm nhẹ trong cơ thể.
