Loạt câu hỏi được đặt ra sau khi ông Biden tuyên bố rời đường đua Tổng thống Mỹ

Ai có thể thay thế ông Biden trong cuộc đua vào Nhà Trắng? 

Ngày 21/7, Tổng thống Mỹ Joe Biden bất ngờ tuyên bố sẽ rút khỏi cuộc đua bầu cử tổng thống năm 2024. Ông Biden cũng ủng hộ Phó Tổng thống Kamala Harris thay thế ông làm ứng cử viên tổng thống đảng Dân chủ.

Reuters đã trao đổi với bà Elaine Kamarck, thành viên cấp cao tại viện nghiên cứu Brookings Institution, thành viên Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ, đồng thời là tác giả cuốn sách "Primary Politics" về quy trình đề cử tổng thống, về những gì có thể xảy ra tiếp theo sau khi ông Biden tuyên bố dừng tranh cử.

Tổng thống Mỹ Joe Biden gây bất ngờ tuyên bố ngừng tranh cử. Ảnh: Reuters

Sau khi ông Biden rút lui, một số ứng cử viên có thể tham gia vào cuộc đua giành vé đề cử của đảng Dân chủ ra tranh cử tổng thống. Phó Tổng thống Kamala Harris hiện đứng đầu danh sách ứng viên tiềm năng, nhưng bà cũng gặp phải những vấn đề riêng sau khởi đầu khó khăn và nhận được tỷ lệ ủng hộ thấp.

Hiến pháp Mỹ quy định phó tổng thống sẽ trở thành tổng thống nếu tổng thống qua đời hoặc mất năng lực đảm nhiệm công việc, nhưng quy định này không ảnh hưởng đến quy trình liên đảng trong việc lựa chọn người được đề cử ra tranh cử tổng thống.

Thống đốc bang California Gavin Newsom, Thống đốc bang Michigan Gretchen Whitmer, Thống đốc bang Kentucky Andy Beshear, Bộ trưởng Giao thông vận tải Pete Buttigieg và Thống đốc bang Illinois JB Pritzker đều là những ứng viên tiềm năng có thể thay thế vị trí của ông Biden. Cho đến nay, họ vẫn là những người ủng hộ ông Biden và nỗ lực giúp ông tái đắc cử.

Đảng Dân chủ chọn người được đề cử thế nào?

Có thể sẽ xảy ra một cuộc "đấu trí" giữa những nhân vật chủ chốt của Đảng Dân chủ đang cạnh tranh để trở thành ứng viên chính thức. Dự kiến Đại hội toàn quốc Đảng Dân chủ sắp tới sẽ có sự hiện diện của khoảng 4.672 đại biểu, trong đó có 3.933 đại biểu cam kết - những người bị ràng buộc phải bỏ phiếu cho một ứng viên nhất định.

Ngoài ra còn có 739 "siêu đại biểu" - là các thành viên cấp cao của đảng và có thể tự do bỏ phiếu cho ứng viên tại đại hội đảng. Để đảm bảo nhận được đề cử, một ứng viên cần phải đạt được đa số phiếu, tức là có nhiều phiếu bầu hơn tất cả những ứng viên khác cộng lại.

Nếu không ai đạt được điều kiện đó thì sẽ diễn ra tiến trình đàm phán và thương lượng giữa các đại biểu và lãnh đạo đảng, trong đó các đại biểu được tự do bầu cho bất cứ ứng viên nào theo lựa chọn của họ. Các quy tắc sẽ được thiết lập và sẽ tiến hành biểu quyết gọi tên để chọn ra người nhận được đề cử.

Có thể phải mất vài vòng biểu quyết để một ứng viên giành được thế đa số và nhận đề cử chính thức. Đại hội toàn quốc gần đây nhất mà Đảng Dân chủ không chọn ra được ứng viên chính thức đại diện đảng tranh cử Tổng thống Mỹ là vào năm 1952.

Những ứng viên tiềm năng có thể thay thế vị trí của ông Biden. Ảnh: Getty Images

Tiền gây quỹ tranh cử của ông Biden đi về đâu?

Theo tờ The Hill, đội ngũ tranh cử của ông Biden gần đây báo cáo rằng ông đã gây quỹ được 91 triệu USD. Các chuyên gia tài chính nói rằng khi ông Biden dừng tranh cử, bà Harris có thể sử dụng số tiền trên mà không gặp quá nhiều rào cản, nhưng sẽ khó khăn hơn nếu bất kỳ ứng cử viên Dân chủ nào khác làm như vậy.

Ông Kenneth Gross - cố vấn luật chính trị cấp cao và cựu cố vấn của Ủy ban Bầu cử Liên bang Mỹ - nói với hãng tin AP hồi đầu tháng này rằng chiến dịch tranh cử được thành lập dưới tên của cả ông Biden và bà Harris, nghĩa là bà Harris cũng có quyền sử dụng số tiền 91 triệu USD.

Trả lời phỏng vấn với Reuters, ông Saurav Ghosh - một luật sư tại Trung tâm Pháp lý Campaign Legal Center (Mỹ) - cho rằng bà Harris vẫn có quyền sử dụng số tiền trên cho chiến dịch tranh cử nếu bà vẫn tiếp tục là ứng cử viên phó tổng thống của một ứng cử viên tổng thống khác.

Trong cả hai trường hợp, một giáo sư luật được Reuters dẫn lời rằng đảng Cộng hòa có khả năng sẽ đệ đơn khiếu nại pháp lý nếu số tiền trên được chuyển cho bà Harris, vì bà vẫn chưa “chính thức nhận đề cử” của đảng Dân chủ. Trường hợp bà Harris không nhận được đề cử của đảng cho vị trí ứng viên tổng thống hoặc phó tổng thống, số tiền trên có thể phải được trả lại cho những người tài trợ.

Cũng có một cách khác mà phía ông Biden có thể làm với số tiền đó chính là quyên góp cho Ủy ban Quốc gia Dân chủ. Khi đó, đảng sẽ kiểm soát số tiền này và sẽ bị giới hạn về số tiền tối đa có thể chi cho ứng viên mới của đảng.

Ông Biden cũng có thể đóng vai trò như nhà tài trợ để quyên góp tiền cho chiến dịch tranh cử của đảng Dân chủ nhưng quyên góp theo cách này sẽ bị giới hạn về số tiền có thể quyên góp. Thông thường, nhà tài trợ chỉ có thể quyên góp vài nghìn USD cho một ứng viên trong một lần.