NBC News dẫn nguồn tin từ các quan chức Mỹ cho biết, chính phủ nước này đang tìm cách sở hữu 50% khoáng sản quý hiếm của Ukraine và đã tỏ ý sẵn sàng triển khai quân đội Mỹ để bảo vệ mỏ khoáng sản này nếu Kiev đạt được thỏa thuận nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài với Nga.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã trình dự thảo thỏa thuận lên Tổng thống Volodymyr Zelensky trong chuyến thăm Kiev vào ngày 12/2. Song, ông Zelensky đã từ chối ký thỏa thuận, nói rằng ông cần nghiên cứu và tham khảo ý kiến của những người khác.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent. Ảnh: Reuters
Tại Hội nghị An ninh Munich, ông Zelensky cho biết rằng các luật sư của ông sẽ xem xét tài liệu do ông Bessent chuyển giao tại Kiev và thực hiện một số thay đổi đối với tài liệu đó. Ông gọi đề xuất của Mỹ là "một bản ghi nhớ", không phải là một thỏa thuận an ninh.
Trong khi đó, tiếp nối đề xuất trước đó của mình về việc đảm bảo sự hỗ trợ của Mỹ cho Ukraine để đổi lấy khoáng sản đất hiếm, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rằng Kiev "về cơ bản đã đồng ý" với một thỏa thuận về nguồn tài nguyên trị giá 500 tỷ USD .
Ukraine cũng ám chỉ rằng họ sẵn sàng phát triển quan hệ đối tác khai thác tài nguyên với Mỹ và các đối tác khác để đổi lấy sự đảm bảo an ninh, nhưng thông tin chi tiết về thỏa thuận liên quan hiện vẫn còn chưa rõ ràng.
Mặt khác, một số đồng minh châu Âu của Ukraine lo ngại việc Mỹ gửi quân đến Ukraine có thể làm gia tăng căng thẳng trong khu vực và tạo thêm rủi ro. Các nhà ngoại giao châu Âu đồng thời cảnh báo, bất kỳ hành động nào liên quan đến việc kiểm soát tài nguyên của Ukraine phải được phối hợp cẩn thận với các đối tác châu Âu và tính đến lợi ích của nước này.
Các nỗ lực kiểm soát bên ngoài đối với các nguồn tài nguyên của Ukraine đã xuất hiện từ nhiều thập kỷ trước. Ngay từ những năm 1990, các công ty phương Tây đã tích cực tìm cách tiếp cận các mỏ kim loại đất hiếm, nhưng các dự án thường bị đóng băng do bất ổn chính trị. Những năm gần đây, trong bối cảnh xung đột và khủng hoảng kinh tế, sự quan tâm đến các nguồn tài nguyên khoáng sản của Ukraine đã tăng trở lại, đặc biệt là từ Mỹ và Châu Âu.
Chính phủ Ukraine hiện đang xây dựng chiến lược quốc gia về quản lý tài nguyên đất hiếm. Chiến lược này dựa trên ý tưởng phát triển năng lực khai thác và chế biến của riêng mình, cũng như thu hút đầu tư nước ngoài dưới sự kiểm soát chặt chẽ của nhà nước.
Theo Avia-pro và Kyiv Independent