Xe điện có thể sự cố cháy vì đâu? Cách sạc pin an toàn cần biết để phòng tránh

Nguyên nhân có thể gây cháy xe điện

Theo tờ Sức khỏe & Đời sống, Cục Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ (PCCC & CNCH) cho biết, xe điện (bao gồm xe đạp điện, xe máy điện, ô tô điện) hiện sử dụng nhiều loại ắc quy và pin, trong đó phổ biến nhất là pin lithium-ion. Quá trình sạc cần đến bộ đổi điện chuyên dụng để chuyển dòng điện xoay chiều thành điện một chiều phù hợp với hệ thống tích năng lượng.

Cục Cảnh sát PCCC & CNCH cảnh báo đã có nhiều vụ cháy xe điện xảy ra trong và ngoài nước, phần lớn liên quan đến quá trình sạc sai cách hoặc sử dụng thiết bị, linh kiện kém chất lượng.

Cụ thể, các nguyên nhân chính dẫn đến nguy cơ cháy xe điện bao gồm: dùng pin đã bị thay đổi thông số kỹ thuật, ắc quy kém chất lượng hoặc đã qua sửa chữa; bộ đổi điện lắp ráp kém, đầu nối không cách điện dẫn đến phóng điện, chập mạch; sử dụng bộ sạc không tương thích, không đạt chuẩn; sạc quá lâu, sạc ngay sau khi xe vừa vận hành khiến pin nóng; sạc trong không gian ẩm thấp, kín khí hoặc đặt xe gần vật dễ cháy.

Ngoài ra thói quen, không ngắt khóa điện khi sạc, khiến các thiết bị như đèn, báo động tiêu thụ điện trong lúc sạc, gây nhiễu quá trình nạp pin, làm bộ sạc không chuyển sang chế độ duy trì, dễ dẫn đến quá nhiệt và gây cháy. Ngoài ra, ngoại lực như chuột cắn dây, ổ điện ẩm ướt,... cũng là yếu tố tiềm ẩn nguy cơ.

Để phòng ngừa cháy xe điện, Cục Cảnh sát PCCC & CNCH khuyến cáo người dân cần tuyệt đối tuân thủ các nguyên tắc an toàn: lựa chọn xe và linh kiện đạt tiêu chuẩn; sạc đúng thời điểm (nên chờ pin nguội sau khi chạy) rồi mới sạc; không sạc quá 8 giờ, tránh sạc qua đêm hoặc khi không có người lớn ở nhà; chỉ sạc tại nơi khô ráo, thoáng khí, xa vật dễ bắt lửa; không tùy tiện thay đổi kết cấu hoặc lắp thêm phụ kiện ngoài thiết kế.

Nếu không sử dụng xe trong thời gian dài, nên tháo rời pin và bảo quản ở nơi mát, cao ráo, tránh ẩm thấp. Với ô tô điện, việc sạc càng đòi hỏi nghiêm ngặt: phải thực hiện tại các trạm sạc được cấp phép, trang bị thiết bị chữa cháy phù hợp, có biện pháp chống cháy lan và phương án xử lý sự cố rõ ràng. Ngoài ra, cần thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống điện và thiết bị tại điểm sạc để đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Khi xảy ra cháy xe điện, cần làm gì?

Theo báo Dân Trí, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Vũ, từng làm việc ở Viện Nghiên cứu City of Hope (Mỹ) cho biết, cần nắm rõ 3 tình huống để bảo vệ bản thân khi xảy ra cháy xe điện.

Tình huống thứ nhất, nếu đang ngồi trên chính chiếc xe điện bị cháy, bạn cần thoát ra ngay lập tức qua lối gần nhất, bỏ lại mọi vật dụng không cần thiết; không cố mở cốp hay chạm vào phần pin hoặc khu vực đang bốc khói.

Nếu thấy mùi khét, khói nhẹ hoặc cảnh báo nhiệt, hãy tấp xe vào nơi trống và thoát thân ngay cả khi chưa có lửa rõ ràng, vì đó có thể là dấu hiệu “thermal runaway” (tình trạng tỏa nhiệt của pin) sắp bắt đầu. Sau khi ra ngoài, cần di chuyển cách xe ít nhất 30–50 mét, ngược chiều gió, tránh hít phải khói độc. Tình huống thứ hai, nếu đang ở gần xe điện cháy trong không gian mở (ngoài đường, bãi đỗ), bạn cần nhanh chóng rời khỏi khu vực trên, đứng cách xa và ngược hướng gió.

Không tiến lại gần để quay phim/chụp ảnh, vì pin có thể phát nổ bất ngờ hoặc khói bốc ra chứa HF, CO, kim loại nặng độc hại. Song song đó, cảnh báo người xung quanh giữ khoảng cách và gọi lực lượng cứu hỏa chuyên nghiệp. Nếu có thể, che miệng mũi bằng khăn ẩm hoặc khẩu trang lọc khí khi di chuyển ra xa.

Tình huống thứ ba, nếu xe điện cháy trong không gian kín (hầm chung cư, bãi giữ xe tầng hầm), cần lập tức rời khỏi tầng hầm, không dùng thang máy, di chuyển bằng lối thoát hiểm. Nếu có khói, khom người thấp xuống vì khói độc thường dày ở phía trên.

Không cố gắng dập lửa nếu không được huấn luyện, vì pin đang cháy không thể dập bằng bình CO2 hoặc bột khô. Khi thoát ra, hãy đóng cửa lại sau lưng (nếu có thể) để giảm cháy lan.