Tốt nghiệp Thạc sĩ ngành Quản trị kinh doanh tại Đại học Đà Nẵng, anh Phạm Văn Bình (sinh năm 1987, trước ngụ tại thôn An Lương, xã Duy Hải, huyện Duy Xuyên, Quảng Nam, nay là TP.Đà Nẵng) đã có một công việc ổn định tại thành phố. Tuy nhiên, nỗi trăn trở trước cơ sở nước mắm hơn 40 năm của gia đình đang dần mai một đã thôi thúc anh rẽ sang một hướng đi hoàn toàn khác.
Anh Phạm Văn Bình bỏ phố về quê, gắn bó với nghề sản xuất nước mắm truyền thống. Ảnh: Tạp chí Làng nghề Việt
Chứng kiến nghề làm mắm truyền thống tâm huyết cả đời của cha mẹ đang gặp khó khăn trước sự cạnh tranh khốc liệt của các sản phẩm công nghiệp, anh Bình luôn ấp ủ ý định quay về phục hồi và phát triển cơ nghiệp.
“Có giai đoạn nước mắm công nghiệp xuất hiện lấn át mắm truyền thống. Không đành lòng nhìn nghề tâm huyết cả đời của cha mẹ ‘chết mòn’, tôi nghĩ mình cần phải làm gì đó…”, anh Bình tâm sự trên báo VietNamnet.
Năm 2019, sau khi tích lũy được một số vốn từ công việc chuyên viên phân tích tài chính và các nguồn đầu tư khác, anh mạnh dạn về quê khởi nghiệp. Theo Tạp chí Làng nghệ Việt, từ cơ sở cũ rộng 1.000m² đã xuống cấp, anh đầu tư hơn 2 tỷ đồng để cải tạo, mở rộng quy mô lên 2.000m². Trong đó, khu muối mắm chiếm 1.400m², bao gồm 35 thùng muối bằng gỗ (sức chứa 4 tấn cá/thùng) và 53 bể muối xi măng (sức chứa 10 tấn cá/bể).
Để giảm sức lao động và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, anh đầu tư hàng loạt máy móc hiện đại như máy trộn cá, hệ thống dẫn mắm tự động và máy chiết rót. Anh cho biết, một thuận lợi lớn của mình là có cha mẹ, hai "bậc thầy tại gia", luôn sẵn sàng truyền thụ những kinh nghiệm quý báu đúc kết qua hàng chục năm.
Nguyên liệu muối nước mắm là cá cơm than. Ảnh: VietNamnet
Quy trình sản xuất luôn được anh tuân thủ nghiêm ngặt. Nguyên liệu đầu vào là cá cơm than tươi rói thu mua tại biển Cửa Đại, trộn với muối hạt tinh khiết từ vùng muối nổi tiếng Phan Rang - Tháp Chàm theo tỷ lệ "3 cá 1 muối". Hỗn hợp này sau đó được đưa vào các thùng gỗ lớn để ủ chượp suốt 12 - 15 tháng. Nước mắm thành phẩm sau khi rút lù, lọc tạp chất sẽ có màu đỏ cánh gián hoặc vàng rơm đặc trưng, hương vị thơm ngon tinh khiết. Ngoài ra, cơ sở còn sản xuất mắm ruốc và mắm nêm với quy mô lớn.
Không chỉ đổi mới công nghệ để nâng cao năng suất, anh Bình còn tập trung xây dựng thương hiệu một cách bài bản. Anh đã cho xây dựng phần mềm quản lý, áp dụng tem nhãn chống hàng giả và đăng ký nhãn hiệu tại Cục Sở hữu Trí tuệ. Sản phẩm có mã QR để truy xuất nguồn gốc và thường xuyên được kiểm định chất lượng tại các cơ quan uy tín.
Cơ sở đầu tư máy chiết xuất nước mắm để giảm sức lao động và đảm bảo vệ sinh. Ảnh: VietNamnet
Những nỗ lực của anh đã được đền đáp xứng đáng. Sản phẩm nước mắm của gia đình anh đã đạt giải C - Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu và địa phương chứng nhận sản phẩm OCOP 4 sao.
Hiện tại, mỗi năm cơ sở cung ứng ra thị trường hơn 50.000 lít nước mắm, 10 tấn mắm ruốc và 15 tấn mắm nêm. Đặc biệt, năm 2024 đánh dấu một cột mốc quan trọng khi anh xuất khẩu thành công 2.500 lít nước mắm sang thị trường châu Phi. Anh cũng đang khẩn trương hoàn thành đơn đặt hàng 4.000 lít tiếp theo để xuất sang Bờ Biển Ngà.
Trong hai năm 2023 và 2024, doanh thu của cơ sở đều đạt hơn 4 tỷ đồng/năm. Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận thu về khoảng 500 – 600 triệu đồng. Cơ sở của anh còn tạo việc làm ổn định cho 9 lao động địa phương với mức thu nhập từ 8 - 10 triệu đồng/người/tháng.
Nước mắm đạt chuẩn có màu cánh gián, mùi thơm dịu. Ảnh: Tạp chí Làng nghề Việt
Chia sẻ về dự định tương lai trên VietNamnet, anh Bình cho biết sẽ tiếp tục mở rộng nhà xưởng, cải tiến mẫu mã bao bì và xây dựng quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt hơn để hướng tới xuất khẩu sang các thị trường khó tính như châu Âu và châu Mỹ.
“Tôi tin, những sản phẩm hữu cơ và an toàn là xu hướng tiêu dùng tương lai. Đây chính là cơ hội để người sản xuất nước mắm truyền thống được sống với nghề", anh bộc bạch.