4 dấu hiệu cảnh báo sắp đột quỵ dễ bị bỏ qua nhưng cực kỳ nguy hiểm

Theo Lao Động, đột quỵ (tai biến mạch máu não) là nguyên nhân gây tử vong và tàn tật hàng đầu trên thế giới. Theo American Stroke Association, khoảng 80% trường hợp đột quỵ có thể được ngăn ngừa nếu phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo.

1. Méo miệng hoặc liệt nửa mặt

Khi cười, một bên miệng bị lệch, không đối xứng. Đây là dấu hiệu sớm cho thấy não đang bị tổn thương vùng điều khiển cơ mặt.

2. Yếu hoặc tê liệt tay chân một bên

Đột ngột cảm thấy tay hoặc chân bên trái hoặc phải yếu đi, cầm nắm khó khăn, đi không vững là dấu hiệu rõ ràng của cơn thiếu máu não.

3. Nói khó, nói lắp, không hiểu lời

Người bệnh có thể nói ngọng, nói lắp, hoặc không hiểu người khác nói gì. Đây là dấu hiệu cho thấy vùng ngôn ngữ trong não bị ảnh hưởng.

4. Đau đầu dữ dội, chóng mặt, mất thăng bằng

Cơn đau đầu đến đột ngột, khác thường, đi kèm chóng mặt, buồn nôn, mất ý thức thoáng qua là cảnh báo nguy hiểm cần gọi cấp cứu ngay.

Nhận biết sớm đột quỵ với quy tắc F.A.S.T  

Theo Vnexpress, F.A.S.T là viết tắt cụm từ Face (mặt), Arm (tay), Speech (giọng nói) và Time (time). Quy tắc này chỉ ra 4 dấu hiệu đột quỵ dễ ghi nhớ: Mặt xệ, méo, miệng cười không đều; Tay yếu, rơi xuống khi giơ lên; Nói ngọng, nói khó, không rõ ràng; Thời gian lập tức gọi cấp cứu ngay khi có bất kỳ dấu hiệu nào.

Quy tắc này do Hiệp hội Đột quỵ Mỹ (American Stroke Association - ASA) khởi xướng và đã được sử dụng rộng rãi trong các chiến dịch giáo dục cộng đồng tại nhiều quốc gia nhằm hỗ trợ cộng đồng phát hiện sớm đột quỵ. Các chuyên gia nhấn mạnh, nhận diện sớm và xử trí đúng là yếu tố then chốt giúp tăng khả năng sống còn và hồi phục.

Việc cấp cứu đột quỵ cần được thực hiện tại các đơn vị có khả năng xử trí chuyên sâu. Nếu đưa đến bệnh viện không có đơn vị đột quỵ, bệnh nhân có thể bị trì hoãn điều trị do phải chuyển viện, mất "giờ vàng" can thiệp. Thực tế, nhiều người bệnh đến viện muộn do chủ quan với những dấu hiệu nhẹ ban đầu như tê tay, nói lắp, loạng choạng. Những biểu hiện này thường bị nhầm lẫn hoặc bỏ qua, khiến cơ hội can thiệp sớm bị bỏ lỡ. Ngoài ra, việc tự di chuyển đến bệnh viện bằng xe máy hoặc ôtô cá nhân thay vì gọi cấp cứu 115 cũng làm mất thời gian quý báu. Các đội cấp cứu chuyên biệt không chỉ rút ngắn thời gian di chuyển mà còn hỗ trợ đánh giá ban đầu ngay tại hiện trường.

Đột quỵ thường xảy ra đột ngột, nhưng nguy cơ có thể được dự báo trước ở nhiều trường hợp. Người có tiền sử tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, rung nhĩ, béo phì, hút thuốc lá... được khuyến cáo nên tầm soát định kỳ. Việc phát hiện sớm các bất thường mạch máu hoặc tổn thương não có thể giúp điều trị dự phòng hiệu quả, giảm thiểu nguy cơ xảy ra cơn đột quỵ đầu tiên.

Tổ chức Đột quỵ Thế giới khuyến nghị cộng đồng nên coi việc kiểm soát bệnh nền và nhận diện sớm dấu hiệu là hai trụ cột trong chiến lược phòng chống đột quỵ. Trang bị kiến thức đúng và phản ứng kịp thời có thể giúp bảo vệ tính mạng và giảm gánh nặng phục hồi sau tai biến.