Loài chim quý hiếm bậc nhất thế giới, được ví như "hung thần đầm lầy" với mỏ sắc như dao cạo, chuyên săn cá sấu

Theo Tri thức & Cuộc sống, cò mỏ giày (tên khoa học: Balaeniceps rex) là một loài chim đặc hữu của Đông và Trung Phi, chủ yếu được tìm thấy ở các quốc gia như Uganda, Kenya, Botswana, Tanzania, Ethiopia, Zambia và Nam Sudan.

Với vẻ ngoài độc đáo, chúng thường được ví như một sinh vật bước ra từ thời tiền sử. Một con cò mỏ giày trưởng thành có thể cao tới 1,3 m, nặng 7 kg và sở hữu sải cánh ấn tượng dài hơn 2,5 m. Đặc điểm nổi bật nhất của chúng chính là chiếc mỏ to lớn, có hình thù kỳ lạ tựa như một chiếc giày.

Hung thần đầm lầy với chiếc mỏ "sắc như dao cạo"

Với chiều dài lên đến 0,3 mét, cò mỏ giày là loài chim có chiếc mỏ lớn thứ ba trên thế giới. Chiếc mỏ này không chỉ là một công cụ đa năng, giúp chúng múc nước giải khát dưới cái nắng gay gắt của châu Phi mà còn là một vũ khí săn mồi đáng sợ.

Phần đầu của chiếc mỏ rộng và cứng cáp được uốn cong thành một cái móc câu sắc nhọn. Cấu tạo đặc biệt này cho phép nó dễ dàng xuyên qua lớp da cứng của cá sấu. Thậm chí, phần rìa mỏ còn sắc bén như dao cạo, có thể cắt rách thịt con mồi một cách dễ dàng.

Chiếc mỏ ngoại cỡ kết hợp với đôi chân dài, gân guốc đã biến cò mỏ giày thành một "hung thần đầm lầy" thực thụ. Chúng là những kẻ săn mồi kiên nhẫn và hung dữ. Chúng có thể đứng bất động chờ đợi con mồi suốt 1-2 tiếng đồng hồ ở những vùng nước nông hoặc trên các thảm thực vật nổi.

Trong lúc chờ đợi, chúng thường tựa chiếc mỏ khổng lồ vào ngực để giảm bớt trọng lượng. Khi con mồi mất cảnh giác xuất hiện, chúng sẽ lao tới tấn công với một tốc độ kinh hoàng, kết liễu và nuốt chửng mục tiêu chỉ bằng một động tác duy nhất.

Một nghiên cứu công bố trên tạp chí African Ornithology năm 2015 cho thấy cá trê là con mồi phổ biến nhất, chiếm khoảng 71% trong chế độ ăn của chúng. Tuy nhiên, thực đơn của cò mỏ giày rất đa dạng, bao gồm cả lươn, rắn, vịt và thậm chí là cá sấu con.

Khi phát hiện cá sấu con không có cha mẹ ở gần, cò mỏ giày sẽ chớp lấy cơ hội lao vào tấn công. Một khi bị chiếc mỏ cứng và nhọn của chúng tóm được, hiếm có con mồi nào có thể trốn thoát.

Lối sống đơn độc

Theo tờ Phụ nữ Việt Nam, cò mỏ giày có thể sống hơn 35 năm trong tự nhiên. Chúng chủ yếu sống đơn độc nhưng lại ghép đôi trọn đời. Mỗi lứa, cò mẹ đẻ khoảng 3 quả trứng. Tuy nhiên, do sự cạnh tranh khốc liệt giữa các con non, thường chỉ có một con duy nhất sống sót đến tuổi trưởng thành. Đó là con non nở đầu tiên, lớn hơn và khỏe hơn, sẽ giành hết thức ăn hoặc giết chết các em của mình. Những con non nở sau về cơ bản chỉ đóng vai trò "dự phòng".

Tập tính khắc nghiệt này từng được ghi lại trong chương trình Africa của nhà tự nhiên học David Attenborough, trong đó con non lớn hơn đã cắn chết em nó mà cò mẹ không hề can thiệp. Cò con phải mất hơn 2 tháng tuổi mới có thể tự đứng và di chuyển, hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn thức ăn từ mẹ. Đến khi được 3 tháng, chúng mới bắt đầu tự đi kiếm ăn dưới sự giám sát của cha mẹ. Khi đói, cò con sẽ phát ra âm thanh giống như tiếng nấc để báo hiệu.

Về tập tính, cò mỏ giày là loài hoạt động về đêm. Ban ngày, chúng thường ẩn mình trong các bụi lau sậy để ngủ và chỉ ra ngoài tìm kiếm thức ăn khi màn đêm buông xuống. Mặc dù có cánh, khả năng bay của chúng khá hạn chế. Với tốc độ vỗ cánh chỉ 150 lần/phút (thuộc hàng chậm nhất trong các loài chim), chúng chỉ có thể bay được quãng đường tối đa là 500 mét.

Đáng báo động, theo thống kê, số lượng cò mỏ giày trên toàn thế giới chỉ còn lại khoảng 5.000 con. Tuy nhiên, việc đưa ra con số chính xác là rất khó khăn do chúng sống rất bí ẩn và thường làm tổ ở những khu vực mà con người khó tiếp cận.

Theo tờ Người đưa tin, cò mỏ giày được xếp vào danh sách loài "dễ bị tổn thương". Mối đe dọa lớn nhất đối với sự tồn tại của chúng chính là con người, xuất phát từ một số câu chuyện huyền thoại và mê tín dị đoan. Một trong số đó cho rằng ngư dân nếu gặp phải cò mỏ giày sẽ bị xui xẻo, dẫn đến việc chúng bị săn lùng.