Thận là cơ quan vô cùng quan trọng, đảm nhận các chức năng thiết yếu như lọc chất thải, cân bằng điện giải và sản xuất các hormone điều hòa huyết áp cũng như kích thích tạo hồng cầu.
Tuy nhiên, chức năng thận có thể bị suy giảm do nhiều yếu tố nguy cơ. Trong đó, đái tháo đường và tăng huyết áp là hai nguyên nhân hàng đầu gây ra Bệnh thận mạn tính (CKD). Các nguyên nhân phổ biến khác bao gồm viêm cầu thận, bệnh thận đa nang, nhiễm trùng thận tái phát và việc lạm dụng kéo dài một số loại thuốc.
Khi chức năng thận bắt đầu suy yếu, các triệu chứng cảnh báo thường xuất hiện một cách âm thầm, khó nhận biết và dễ bị nhầm lẫn với các tình trạng sức khỏe thông thường khác. Việc nhận biết sớm những dấu hiệu này có ý nghĩa then chốt, giúp can thiệp y tế kịp thời và làm chậm tiến trình tổn thương thận.
Dưới đây là những dấu hiệu thường xuất hiện vào buổi sáng, có thể là dấu hiệu cảnh báo thận của bạn đang cầu cứu.
Dấu hiệu buổi sáng cảnh báo thận đang cầu cứu.
Đau lưng
Theo Hiệp hội Thận Quốc gia Mỹ, nằm sai tư thế hay chấn thương có thể gây đau nhức lưng khi thức dậy. Tuy nhiên, nếu đã loại bỏ các vấn đề này mà vẫn bị đau lưng âm ỉ vào buổi sáng, bạn nên đi khám thận. Lý do là lưng nằm gần khu vực thận nên có mối liên hệ với nhau.
Đồng thời, chức năng thận suy giảm sẽ làm mất cân bằng muối, nước, điện giải trong cơ thể, gây ra tình trạng ứ dịch. Điều này dẫn đến đau lưng vùng thận, đau mỏi ngang thắt lưng hoặc tình trạng chuột rút ở chân mỗi sáng.
Sưng mặt
Theo Viện Quốc gia về Bệnh Tiểu đường, Tiêu hóa và Thận của Mỹ, tình trạng sưng mặt vào buổi sáng có thể liên quan đến bệnh thận. Mí mắt, mặt sưng húp khi thức dậy là dấu hiệu điển hình của phù liên quan đến thận. Ở người bệnh thận hư, thận làm rò rỉ albumin vào nước tiểu. Albumin máu thấp làm giảm áp lực keo huyết tương, khiến chất lỏng tích tụ lại trong mô mềm tạo thành bọng mắt hoặc sưng nhẹ ở vùng quanh hốc mắt sau một đêm.
Sự tích tụ natri do bệnh thận làm tăng thêm lượng nước trong cơ thể. Sưng thường lan đến mắt cá chân, bàn chân vào cuối ngày.
Quầng mắt thâm
Trong y học cổ truyền, vùng dưới mắt được gọi là “mi khí”, chịu ảnh hưởng trực tiếp từ thận thủy. Quầng mắt thâm, trũng sâu vào buổi sáng không chỉ do thiếu ngủ mà thường là dấu hiệu của thận âm suy yếu, chức năng lọc thải của thận kém, dẫn đến tuần hoàn máu không thông suốt.
Khi thận yếu, không chỉ quầng mắt thâm mà tóc rụng, tai ù, xương đau cũng có thể xuất hiện. Nếu tình trạng này kéo dài, cần kiểm tra chức năng thận ngay.
Khi thận không thể lọc chất thải, nó cũng có thể gây ra tình trạng gọi là nhiễm trùng huyết, khiến miệng có mùi.
Hơi thở hôi
Theo India Times, đây là vấn đề bình thường khi thức dậy mỗi sáng của mọi người. Tuy nhiên, khi thận không thể lọc chất thải, nó cũng có thể gây ra tình trạng gọi là nhiễm trùng huyết, khiến miệng có mùi. Ngoài ra, chất độc trong máu có thể làm cho thực phẩm có mùi vị kim loại hoặc mất mùi.
Tình trạng này cũng dẫn đến hơi thở có mùi hôi đặc trưng, giống mùi nước tiểu hoặc amoniac. Nếu kèm theo buồn nôn, chán ăn, ngứa và mệt mỏi, đây có thể là tín hiệu cho thấy chức năng thận đang suy giảm nghiêm trọng.
Nước tiểu có bọt hoặc sủi bọt
Nước tiểu có bọt nhiều, không tan thường phản ánh tình trạng dư thừa protein (protein niệu) - một dấu hiệu sớm của tổn thương cầu thận. Bọt thoáng qua có thể xuất hiện do mất nước, tiểu gấp hoặc chất tẩy rửa nhà vệ sinh nhưng nước tiểu có bọt nhiều lần cần được kiểm tra chức năng thận.
Môi thâm
Đây là tình trạng thận khí suy giảm. Sắc môi phản ánh trạng thái khí huyết của cơ thể. Môi hồng hào cho thấy khí huyết dồi dào, trong khi môi thâm tái hoặc tím bầm vào buổi sáng là dấu hiệu của khí huyết ứ trệ, huyết hàn hoặc thận dương hư.
Một người có môi thâm buổi sáng thường đi kèm cảm giác lạnh, mệt mỏi. Đây không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn là lời cảnh báo về sự suy hao nguyên khí. Nếu nhận thấy môi thâm kéo dài, nên đi khám để đánh giá sức khỏe thận và điều chỉnh kịp thời.
Ở giai đoạn cuối của suy thận, bệnh nhân có xu hướng nôn mửa nhiều lần và chán ăn hoàn toàn.
Buồn nôn, chán ăn vào sáng sớm
Một trong những dấu hiệu sớm nhất của việc chức năng thận bị suy giảm là xuất hiện tình trạng buồn nôn vào sáng sớm. Tình trạng này cũng góp phần làm giảm sự thèm ăn của người bệnh. Ở giai đoạn cuối của suy thận, bệnh nhân có xu hướng nôn mửa nhiều lần và chán ăn hoàn toàn.
Da khô và ngứa quá mức
Khi chức năng thận suy giảm có thể dẫn đến tích tụ các độc tố urê, tăng tình trạng viêm, bệnh thần kinh ngoại biên và rối loạn khoáng chất (nồng độ phốt pho cao) đều góp phần gây ngứa dai dẳng, thường có tính đối xứng (lưng, cánh tay). Ngứa thường nặng hơn vào ban đêm và chỉ thuyên giảm một phần khi dùng kem dưỡng ẩm, không giống như da khô thông thường.