Mới đây, trong cuộc họp với các bộ, ngành liên quan, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã đề nghị đẩy mạnh việc giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các trường ĐH. Theo đó, học phí sẽ thực hiện theo chi phí trung bình tính đủ cho việc đào tạo một sinh viên ĐH công lập, đồng thời Nhà nước hỗ trợ trực tiếp học phí cho sinh viên nghèo, người có công, người dân tộc thiểu số...
Cũng theo thông tin từ cuộc họp trên, hiện Chính phủ đang xem xét và sẽ sớm có kết luận chính thức về đề án tự chủ của 4 trường ĐH: Kinh tế TP Hồ Chí Minh, Kinh tế quốc dân, Ngoại thương và Đại học Hà Nội. Trong các đề án đó, tự chủ nguồn thu là một trong những nội dung quan trọng nhất.
Từ Nghị định 43 năm 2006 của Chính phủ về quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm với các đơn vị sự nghiệp công lập, trường Đại học đã được giao nhiều quyền. Tuy nhiên, các trường này chỉ được tự chủ trong hoạt động chi thường xuyên, mức thu học phí vẫn phải xác định trong khung trần quy định. Còn theo những đề án mới, các trường đề xuất được tự chủ trong việc thu học phí và lệ phí nhằm nâng cao chất lượng đào tạo. Họ được phép thu học phí theo mức riêng, cao hơn trần học phí theo quy định. Ngược lại, các trường này sẽ không được cấp kinh phí chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước.
Nếu được thông qua đề án, 4 trường kể trên có thể được tăng học phí lên mức tối đa gấp 3 lần so với trần quy định. Mức tăng này chỉ áp dụng với sinh viên khóa mới kể từ khi đề án được phê duyệt.
Tự chủ đại học được coi là yếu tố đột phá để nâng cao chất lượng giáo dục đại học. |
Theo Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga, 4 trường nói trên là những trường thí điểm trước tiên do đã có đề án được xây dựng từ trước. Các trường ĐH khác, nếu đủ điều kiện thì có thể làm đề án để đăng ký tham gia, Bộ GD-ĐT không giới hạn số lượng trường hoạt động theo mô hình này. Ngoài ra, Bộ GD-ĐT đã quyết định tháo gỡ mức trần học phí quy định trong nhiều năm qua bằng việc ban hành Thông tư số 23/2014/TT-BGDĐT về đào tạo chất lượng cao trình độ đại học.
Theo đó, các trường đã chính thức bước vào giai đoạn tự chủ hoàn toàn trong việc thu học phí. Vấn đề còn lại, các trường phải bảo đảm chất lượng giảng dạy cho tương xứng với học phí.
Trên báo Tiền Phong, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga cho biết thêm, về nội dung của tự chủ đại học, theo dự thảo mới, các trường được tự chủ cả nguồn thu. Ví dụ mức thu học phí có thể được thu cao hơn mức quy định của Nghị định 49, cùng với sự tự chủ toàn diện hơn. Ngoài tự chủ tài chính là quan trọng nhất, Bộ sẽ giao cho các trường quyền tự chủ liên kết đào tạo với nước ngoài- tự phê duyệt theo đúng quy định, hoặc tự chủ về mở ngành đối với một số trường đủ điều kiện tự chủ mở ngành như các ĐH Quốc gia.
Các trường cũng được tự chủ đầu tư, được thực hiện các bước phê duyệt, đấu thầu. Nhìn chung, các trường sẽ được tự chủ toàn diện hơn trước đây, hiện Bộ mới chỉ khuyến khích các trường có đủ điều kiện tham gia tự chủ.
“Việc tự chủ sẽ được đi kèm theo chính sách hỗ trợ học bổng, diện chính sách được hỗ trợ tăng lên, các hộ nghèo sẽ được vay tín dụng. Sắp tới, ngân hàng chính sách sẽ mở rộng mức trần cho vay cao lên để sinh viên có thể theo học được với mức học phí cao”, Thứ trưởng Bùi Văn Ga cho hay.
Cũng theo Thứ trưởng Bùi Văn Ga, nếu mọi việc chuẩn bị kịp thì sẽ thực hiện ngay từ năm học này.
Luật Giáo dục đại học (GDĐH) Việt Nam, ban hành năm 2012 và có hiệu lực từ đầu năm 2013, đã khẳng định quyền tự chủ của các trường đại học trong một điều luật riêng - Điều 32 về quyền tự chủ của cơ sở GDĐH. Sự kiện này được xem là một bước tiến quan trọng trong quan điểm quản trị đại học của nhà nước Việt Nam nói chung và Bộ GD-ĐT nói riêng vì đây là lần đầu tiên quyền tự chủ của trường đại học được đưa vào văn bản pháp luật. Đồng thời, điều luật này cũng một lần nữa khẳng định quyết tâm thực hiện những cải cách theo hướng tăng quyền tự chủ cho các trường như đã được nêu tại Điều 14 của Luật Giáo dục 2005: “Nhà nước …sẽ tăng cường quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của cơ sở giáo dục”. |