Tại sao mafia Nhật Bản không phạm pháp?

Năm 2015, tổ chức tròn 100 năm thành lập. Trong số 23.400 thành viên, có hơn 2.000 thành viên đã tách khỏi nhóm, dấy lên sự lo lắng về cuộc chiến giữa các băng nhóm thù hận nhau tương tự cuộc chiến băng đảng vào giữa những năm 1980 đã cướp đi tính mạng của hơn hai mươi người.

Các thành viên của nhóm tội phạm có tổ chức Nhật Bản thường được biết đến là Yakuza, là nhóm hoạt động bất hợp pháp trên luật nhưng trên thực tế, các nhóm này được hoạt động công khai. Yamaguchi-gumi có văn phòng trên những con phố phía sau của khu mua sắm Ginza lộng lẫy. Sumiyoshi-kai, một tổ chức tội phạm lớn khác thậm chí có cả danh thiếp kinh doanh. Tất cả thành viên của nhóm đều đăng ký danh thiếp với cảnh sát, một số thành viên khác được hưởng lương hưu.

Yakuza xuất thân từ những tay chơi cờ bạc và những người có địa vị thấp kém trong xã hội Nhật Bản thời kỳ Edo (giữa năm 1603 và 1868) sau đó hợp thành những băng đảng tội phạm. Trong thời kỳ hiện đại hóa Nhật Bản, các băng đảng lấn sâu vào kinh tế. Sau thế chiến thứ hai, họ phát triển mạnh mẽ ở các thị trường chợ đen. Đỉnh điểm vào những năm 1960, số thành viên ước tính lên tới 184.000.

Tại thời điểm huy hoàng của mình, yakuza liên kết chặt chẽ với các chính trị gia bảo thủ và đứng sau hỗ trợ Đảng Dân chủ Tự do (LDP). Đảng chính trị thời hậu chiến hoạt động mạnh mẽ, phá vỡ các đoàn thể và các cuộc biểu tình của phe cánh tả. Mối quan hệ của yakuza và LDP có thể không hoàn toàn biến mất.

Lịch sử hoạt động của yakuza có thể giải thích một phần lý do tại sao hoạt động của các băng nhóm không hoàn toàn bất hợp pháp. Phần khác là do áp lực Mỹ muốn Nhật Bản kiềm chế tội phạm hoạt động trong lĩnh vực tài chính, vì vậy, các nhóm tội phạm dần rút lui.

Sắc lệnh loại trừ Yakuza của chính phủ Nhật Bản ban hành năm 2012, ngăn chặn các công ty cố ý hợp tác kinh doanh với xã hội đen. Các doanh nghiệp từ ngân hàng đến các cửa hàng nhỏ bắt buộc phải xác nhận không có quan hệ với các nhóm tội phạm. Các băng đảng nổi tiếng không thể mở tài khoản ngân hàng, do đó không thể mở rộng quy mô hoạt động của băng nhóm.

Kết quả là yakuza vẫn hoạt động mạnh mẽ ở Mỹ hay châu Âu. Tạp chí Fan, truyện tranh và phim đều tán dương họ. Các băng đảng bỗng dưng trở nên nổi tiếng. Theo Cơ quan Cảnh sát Quốc gia, mặc dù số thành viên đã giảm xuống mức thấp kỷ lục là 53.500, “những tay làm ăn lớn” vẫn được ký hợp đồng phụ với các dịch giả tự do mà không chịu sự kiểm soát của cảnh sát.

Hoạt động của các tổ chức tội phạm phát triển mạnh mẽ, từ hoạt động lẻ tẻ trong các ngành truyền thống đến những hoạt động tài chính tinh vi. Yakuza cũng tham gia dọn dẹp sau thảm họa hạt nhân Fukushima và đang để ý tới lĩnh vực xây dựng, giải trí trước khi diễn ra Thế vận hội Tokyo năm 2020. Miễn là bạo lực không tràn lan, yakuza sẽ không bị cản trở hoạt động. Tại Nhật Bản, dường như người ta chấp nhận các băng đảng tội phạm có tổ chức hoạt động hơn các cơ quan quản lý của nhà nước.

(Theo: The Economist)