Quy định mới về dạy thêm, học thêm sắp có hiệu lực: Các trường đau đầu giải "bài toán khó"

Thông tư 29/2024 của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) về hoạt động dạy thêm, học thêm, được ban hành và chính thức có hiệu lực từ ngày 14/2, đã tạo ra những thay đổi đáng chú ý trong lĩnh vực này.

Theo quy định mới, hoạt động dạy thêm tại các trường học sẽ không được phép thu phí. Phạm vi của hoạt động dạy thêm miễn phí này được giới hạn, chỉ áp dụng cho một số đối tượng học sinh cụ thể: học sinh có kết quả học tập môn học cuối kỳ liền kề ở mức chưa đạt, học sinh được nhà trường lựa chọn để bồi dưỡng học sinh giỏi, và học sinh lớp cuối cấp tự nguyện đăng ký ôn thi tuyển sinh, ôn thi tốt nghiệp theo kế hoạch giáo dục của nhà trường.

Thời điểm Thông tư 29 có hiệu lực vào giữa tháng 2 trùng với giai đoạn quan trọng, khi thầy và trò các trường THCS, THPT đang dồn toàn lực chuẩn bị cho các kỳ thi quan trọng như tuyển sinh lớp 10 và thi tốt nghiệp THPT đang đến gần.

Thông tư 29 của Bộ GD&ĐT chính thức có hiệu lực từ ngày 14/2 sắp tới.

Thách thức đặt ra cho trường học

Việc dừng hoạt động dạy thêm tại trường theo hình thức thu phí đã khiến nhiều học sinh và phụ huynh không khỏi lo lắng, tạo ra tâm lý "ngồi trên đống lửa", thúc đẩy họ gấp rút tìm kiếm các địa điểm học tập mới để ôn luyện, đặc biệt là trong bối cảnh thông tư cũng quy định giáo viên không được phép dạy thêm cho chính học sinh của mình, kể cả ở ngoài nhà trường. Tuy nhiên, việc áp dụng quy định dạy thêm không thu phí theo tinh thần của thông tư, trong khi không có nguồn ngân sách hỗ trợ từ nhà nước, cũng đặt ra không ít khó khăn, thách thức cho các trường học.

Thầy Trần Hùng Hiệu, Hiệu trưởng Trường THPT Ninh Giang, Hải Dương trao đổi trên VOV cho hay, để tuân thủ nghiêm túc Thông tư 29, nhà trường đã quyết định dừng toàn bộ hoạt động học thêm đối với học sinh khối 10 và 11, đồng thời sẽ dừng hoạt động này đối với khối lớp 12 trước ngày 14/2.

Theo Hiệu trưởng Trường THPT Ninh Giang, mặc dù nhiều phụ huynh và học sinh bày tỏ mong muốn nhà trường tiếp tục tổ chức các lớp học ôn tập, bồi dưỡng cho các em, nhưng điều này là rất khó thực hiện do nhà trường không có nguồn kinh phí để chi trả cho giáo viên và các chi phí liên quan đến việc mở lớp.

"Ngân sách nhà nước cấp hàng năm cho các trường công lập chủ yếu chỉ đủ để chi trả lương cho giáo viên và thực hiện các công việc sửa chữa nhỏ về cơ sở vật chất. Các trường cũng đã có ý kiến, đề nghị Sở GD&ĐT có văn bản trình UBND tỉnh xem xét cấp kinh phí cho các trường, nhưng đến nay vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể. Nhiều trường vẫn cố gắng dạy thêm cho các em thêm vài buổi, nhưng đến ngày 14/2 cũng buộc phải tạm dừng," thầy Hiệu bày tỏ sự băn khoăn.

Thầy Trần Hùng Hiệu cũng nhấn mạnh rằng, việc dừng hoạt động học thêm đối với học sinh cuối cấp ở giai đoạn này có thể gây ra những khó khăn nhất định. Bởi vì, khi tham gia học thêm tại trường, học sinh chỉ phải đóng một khoản phí nhỏ (ví dụ 16.000 đồng cho 2 tiết học), nhưng khi chuyển sang học tại các trung tâm, mức học phí có thể cao hơn rất nhiều, thấp nhất cũng khoảng 50.000 đồng/buổi học 2 tiếng. Điều này sẽ tạo thêm áp lực về chi phí học tập cho các bậc phụ huynh, đặc biệt là ở khu vực nông thôn.

Cùng đánh giá về tác động của Thông tư 29, thầy Hoàng Đức Thuận, Hiệu trưởng Trường THPT Cao Bá Quát (Gia Lâm, Hà Nội) cho rằng, sau khi Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư 29, ban giám hiệu nhà trường đã tổ chức họp với toàn thể giáo viên để phổ biến rõ về các quy định mới, đồng thời thống nhất cần mở các lớp bồi dưỡng cho học sinh cuối cấp có nhu cầu, nhưng không được thu phí.

Thời điểm Thông tư 29 có hiệu lực vào giữa tháng 2 trùng với giai đoạn quan trọng. Ảnh minh họa 

Thầy Hoàng Đức Thuận thông tin thêm, trường sẽ tổ chức các lớp học thêm miễn phí cho học sinh lớp 12 ở tất cả các môn thi tốt nghiệp. Thậm chí, đối với một số môn có số lượng học sinh đăng ký khá ít, ví dụ như môn Sinh học chỉ có 11 em đăng ký, nhà trường vẫn quyết định tổ chức lớp học. "Quan điểm của trường là dù chỉ có 3 - 4 học sinh/lớp, chúng tôi vẫn sẽ dạy," thầy Thuận khẳng định.

Tuy nhiên, theo thầy Thuận, việc vận động giáo viên dạy miễn phí như hiện nay chỉ là một giải pháp tạm thời, mang tính cấp bách. Về lâu dài, vẫn cần có sự hướng dẫn cụ thể từ các cấp quản lý, cũng như có nguồn ngân sách hỗ trợ cho các hoạt động dạy thêm tại nhà trường.

Lúng túng, cần có hướng dẫn cụ thể từ cấp quản lý

Trên thực tế, một số quy định trong Thông tư 29 đang gây ra sự lúng túng cho cả giáo viên và nhà trường.

Cô Trần Bích Hà, một giáo viên dạy tiếng Anh tại Hà Nội bày tỏ băn khoăn về việc cô ký hợp đồng giảng dạy tại một trung tâm tiếng Anh, và việc tuyển sinh hoàn toàn do trung tâm thực hiện. Chương trình cô dạy tại trung tâm tiếng Anh cũng sử dụng các giáo trình khác với sách giáo khoa hiện hành trong nhà trường. Vậy, liệu việc làm thêm của cô có bị coi là tham gia dạy thêm và phải tuân thủ các quy định tại Thông tư 29 hay không, đặc biệt là trong trường hợp lớp học tại trung tâm có học sinh mà cô đang dạy tại trường?

Cô Lương Thị Trình, một giáo viên Ngữ văn tại Nam Định, chia sẻ rằng, ở huyện của cô không có trung tâm bồi dưỡng văn hóa hay dạy thêm nào, vì vậy, theo quy định mới, dù có học sinh ngoài trường muốn học, cô cũng không được phép tổ chức lớp dạy thêm.

Một số quy định trong Thông tư 29 đang gây ra sự lúng túng cho cả giáo viên và nhà trường. Ảnh minh họa 

Ghi nhận thực tế của báo Tiền phong tại Hà Nội và một số địa phương khác cho thấy, nếu áp dụng theo Thông tư 29, các trường THCS dạy 2 buổi/ngày có thể vi phạm quy định. Bởi vì, theo quy định của HĐND các tỉnh/thành phố, nhà trường được phép thu tiền học buổi 2 theo quy định.

Để thực hiện đúng theo thông tư, các trường có thể phải chuyển hết sang dạy 1 buổi/ngày. Trong trường hợp muốn tổ chức dạy 2 buổi/ngày (và được phép thu tiền), nhà trường cần phải xây dựng lại kế hoạch tổ chức hoạt động trong nhà trường, với điều kiện phụ huynh đồng thuận và đăng ký cho con em tham gia một cách tự nguyện.

Từ năm 2010 đến nay, việc tổ chức dạy 2 buổi/ngày vẫn được các trường áp dụng theo Công văn 7291 của Bộ GD&ĐT, và được phép thu phí. Theo Công văn 7291, hình thức tổ chức dạy học 2 buổi/ngày bao gồm các hoạt động giáo dục phù hợp với đối tượng học sinh, cụ thể như: tổ chức các hoạt động giáo dục theo nhóm năng khiếu, sở thích (mỗi nhóm có thể bao gồm học sinh từ các lớp khác nhau); phụ đạo, củng cố và ôn tập kiến thức (trên cơ sở nắm chắc chất lượng học sinh, giáo viên chủ nhiệm phối hợp với giáo viên bộ môn lập danh sách học sinh theo nhóm học lực yếu kém hoặc học sinh giỏi của từng môn học, báo cáo hiệu trưởng để tổng hợp tổ chức lớp, phân công giáo viên); dạy học tự chọn (căn cứ vào các văn bản hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, tổ chức học sinh có cùng nguyện vọng, nhu cầu học tập các môn tự chọn phù hợp với điều kiện thực tế của trường thành các lớp học tự chọn).

Trong khi đó, khoản 1, điều 5 của Thông tư 29 quy định việc dạy thêm, học thêm trong nhà trường không được thu tiền của học sinh và chỉ dành cho các đối tượng học sinh đăng ký học thêm theo từng môn như sau: học sinh có kết quả học tập môn học cuối học kì liền kề ở mức chưa đạt; học sinh được nhà trường lựa chọn để bồi dưỡng học sinh giỏi; học sinh lớp cuối cấp tự nguyện đăng ký ôn thi tuyển sinh, tốt nghiệp theo kế hoạch giáo dục của nhà trường.

Đối chiếu với Thông tư 29, từ ngày 14/2, các nhà trường không được phép thu tiền khi tổ chức dạy học 2 buổi/ngày với những học sinh thuộc diện phụ đạo, củng cố và ôn tập kiến thức theo Công văn 7291.

Để thực hiện Thông tư 29 một cách đúng đắn và hiệu quả, lãnh đạo các trường đề xuất một số giải pháp như sau: rà soát kỹ lưỡng kế hoạch giảng dạy, tách biệt rõ ràng các hoạt động dạy và học thêm với chương trình chính khóa; tổ chức hoạt động dạy và học thêm theo hướng phát triển năng lực, kỹ năng cho học sinh, thay vì chỉ tập trung vào việc củng cố, bổ sung kiến thức; lấy ý kiến đồng thuận của phụ huynh và học sinh về các hoạt động dạy và học thêm. Để thực hiện được những điều này, các trường rất cần có văn bản hướng dẫn cụ thể từ các cấp quản lý, báo Tiền phong đưa tin.