"Mặt trăng máu hải ly" sắp diễn ra

Theo NASA, kỳ trăng tròn của tháng 11, còn được gọi là Beaver Moon, Frost Moon hoặc Snow Moon sẽ diễn ra vào thứ 3 ngày 8/11 trong hiện tượng nguyệt thực toàn phần.

Những người theo dõi bầu trời Bắc Mỹ sẽ xem được nguyệt thực toàn phần khi mặt trăng rơi vào phần tối nhất của Trái đất vào khoảng 5h17' sáng 8/11. Trong giai đoạn này, mặt trăng sẽ có màu đỏ gỉ sắt, hay còn được gọi là Mặt trăng máu. Nguyệt thực toàn phần lần này có thể được gọi là "Mặt trăng máu hải ly".

Nguyệt thực toàn phần sẽ diễn ra vào tối 8/11.

Từ "Hải ly" đến từ đâu? Cuốn Almanac của Maine Farmer bắt đầu xuất bản vào những năm 1930 với việc đặt tên các kỳ trăng theo tên người Mỹ bản địa. Những cái tên này kể từ đó đã trở nên phổ biến khi nói về trăng tròn.

Beaver Moon của tháng 11 nổi tiếng vì hải ly có xu hướng trú ẩn trong nhà của chúng vào khoảng giữa mùa thu. Đây cũng là thời điểm trong năm khi những người đánh bắt hải ly theo truyền thống thường đặt ra để đảm bảo nhiều thức ăn ấm áp cho mùa đông.

Trăng tròn của tháng 11 còn có các biệt danh khác là "Frost Moon", "Frosty Moon" hoặc "Snow Moon" - bởi vì những đợt sương giá đầu tiên trong năm có xu hướng xuất hiện vào khoảng thời gian này ở đông bắc nước Mỹ và Canada.

Theo định vị của Time and Date tại Việt Nam, các tỉnh phía Bắc và một phần miền Trung sẽ quan sát trăng máu ở cấp độ thứ 3, với toàn bộ quá trình là nguyệt thực toàn phần. Trong khi đó khu vực Nam Trung Bộ - Nam Bộ sẽ quan sát ở cấp độ thứ tư, bao gồm một giai đoạn toàn phần và một giai đoạn nguyệt thực một phần.

Định vị tại TP.HCM cho thấy người dân sẽ bắt đầu quan sát "trăng máu hải ly" ngay điểm cực đại của giai đoạn toàn phần vào lúc 17h59 ngày 8/11 (giờ Việt Nam), giai đoạn nguyệt thực một phần từ 18h41 phút đến 19h49 và giai đoạn nguyệt thực nửa tối (mặt trăng hơi đen lại vì bóng của Trái Đất) từ 19h 49 đến 20h56.

Trong khi đó người dân ở Hà Nội sẽ quan sát trăng máu hải ly toàn vẹn từ 17h16 phút tối 8/11, đạt cực đại vào lúc 17h59. Mặt trăng sẽ chuyển qua giai đoạn nguyệt thực một phần và nguyệt thực nửa tối cùng thời điểm mà người quan sát từ TP.HCM trông thấy.

Nguyệt thực là hiện tượng thiên văn khi mặt trăng đi vào hình chóp bóng của trái đất, đối diện với mặt trời. Điều này chỉ có thể xảy ra khi mặt trời, trái đất và mặt trăng thẳng hàng hoặc xấp xỉ thẳng hàng với nhau, với trái đất ở giữa. Do vậy, nguyệt thực chỉ có thể xảy ra vào những ngày trăng tròn. Kiểu và chiều dài của nguyệt thực phụ thuộc vào vị trí của mặt trăng so với các điểm nút quỹ đạo của nó.

Nguyệt thực toàn phần xảy ra khi ánh sáng Mặt trời trực tiếp bị bóng của trái đất che khuất hoàn toàn. Ánh sáng duy nhất nhìn thấy được là khúc xạ qua bóng tối của trái đất. Ánh sáng này có màu đỏ vì cùng lý do hoàng hôn có màu đỏ, do sự tán xạ Rayleigh của các tia sáng màu có bước sóng ngắn hơn.

Không giống như nhật thực - chỉ có thể được nhìn thấy từ một khu vực nào đó tương đối nhỏ trên thế giới - nguyệt thực có thể được nhìn từ bất cứ nơi nào ở nửa tối của trái đất.

Nguyệt thực kéo dài trong vài giờ, trong khi nhật thực toàn phần chỉ kéo dài trong vài phút tại bất kỳ vị trí nào do kích thước nhỏ hơn của bóng của mặt trăng.

Không giống như nhật thực, nguyệt thực có thể quan sát một cách an toàn bằng mắt thường vì hình ảnh nguyệt thực mờ hơn so với hình ảnh mặt trăng đầy đủ.

Linh Chi (T/h)