Giả thuyết mới về mộ của vua Quang Trung

G?ả thuyết mớ?

S?nh ra ở Bình Định nhưng tổ t?ên của vua Quang Trung vốn là ngườ? xứ Nghệ. Kh? thống nhất g?ang sơn, vị vua này đã ra ch?ếu chỉ xây dựng Phượng Hoàng Trung Đô làm k?nh đô đất V?ệt nhưng v?ệc chưa thành thì vua đã băng hà. (H?ện nay còn gọ? là khu vực Lâm v?ên nú? Quyết, nơ? có ngọn nú? Quyết nổ? t?ếng, thuộc địa phận phường Trung Đô, TP V?nh, Nghệ An. H?ện nay trên khu vục nú? Quyết có đền thờ và b?a tưởng n?ệm Hoàng đế Quang Trung -PV).

Theo nh?ều tà? l?ệu lịch sử để lạ? thì sau kh? d?ệt được nhà Tây Sơn, Nguyễn Ánh đã sa? san phẳng khu lăng mộ của các vị vua Tây Sơn, trong đó có mộ vua Quang Trung. Sa? quân lính đốt th? hà? nhồ? vào thuốc súng bắn xuống sông, r?êng thủ cấp thì đựng trong một cá? vò rồ? “nhốt” vào ngục tố?. Thế nhưng, cũng có một số g?ả thuyết cho rằng, Nguyễn Ánh không tìm được mộ thật và th? hà? thật của Hoàng đế Quang Trung.

                                     Đền thờ vua Quang Trung trên nú? Quyết h?ện nay. Ảnh: Xaluan.

Ông Nguyễn Đình S?êu, một nhà ngh?ên cứu lịch sử ở Nghệ An cho b?ết: Năm 2003, nhà khảo cổ học lão thành Đỗ Đình Truật ở T.p Hồ Chí M?nh củng vớ? một ngườ? nữa là ông Nguyễn Th?ện Đức đã vào Nghệ An tìm gặp ông. Trong lần gặp gỡ đó, ông Truật đã nó? rằng: "Hoàng đế Quang Trung mất ở Phú Xuân năm 1792 là sự thật nhưng mộ của ngà? bị G?a Long đào bớ? là mộ g?ả, cá? đầu lâu bị G?a Long đưa về x?ềng trong tù cũng là g?ả. Th? hà? của Hoàng đế Quang Trung đã đuợc Vua cảnh Thịnh và các thân nhân, cận thần bí mật đưa đ? an táng nơ? khác, có thể là khu vục Phuợng Hoàng Trung Đô ở Nghệ An”.

Sau đó, ông S?êu đã đưa ông Truật và ông Đức lên nú? Quyết khảo sát, ngh?ên cứu thực địa vùng Phượng Hoàng Trung Đô. Mọ? nguò? đã phát h?ện ra m?ệng cá? hang ở chân nú? Mũ? Rồng, thuộc ch? đầu rồng (long thủ) trong dãy nú? Quyết. Trong lòng a? cũng bị kích thích, tò mò nhưng cuố? cùng không a? dám vào vì không có phương t?ện bảo h?ểm đảm bảo an toàn. Rồ? cả ba trở lạ? khu tưởng n?ệm vua Quang Trung. Mấy phút sau, bỗng dưng ông Truật nó?: "Rất có thể mộ Ngà? đã được ẩn táng bí mật ở một vị trí đâu đây trong khu vục Phuợng Hoàng Trung Đô”.

Mớ? đây, ngày 12/10/2009 ông Hồ Đúc Long, một nhà ngoạ? cảm đã về nú? Quyết thăm Đền thờ Hoàng Đế, lúc đến nhà b?a tuởng n?ệm (nguyên là nền đ?ện Thá? Hoà, nơ? cho v?ệc th?ết tr?ều của Hoàng Đế ở Phượng Hoàng Trung Đô), nhà ngoạ? cảm này cho rằng: "Vua đang nằm g?ữa một cung đ?ện duớ? độ sâu 17,2m. Xung quanh có 3 mộ tá? h?ện bằng sắc phong chứng chỉ và k?ếm của Vua được đ? theo có tên?. Đ?ều này đến nay vẫn chưa a? có thể k?ểm chứng được đúng sa?”.

                                              Phác họa chân dung ngườ? anh hùng áo vả? cờ đào.

Về g?ả thuyết này, TS Hồ Bá Quỳnh cho rằng: “Truớc kh? mất vua Quang Trung còn nhắc đến mố? quốc thù vớ? G?a Định (chỉ Nguyễn Ánh) chứng tỏ vua Quang Trung luôn nghĩ đên vận mệnh dân tộc”. Theo TS Quỳnh, kh? b?ết Nguyễn Ánh đang tập trung lực luợng chuẩn bị t?ến quân ra Phú Xuân, vua Quang Trung không quên căn dặn những ngườ? thân cận g?ữ tuyệt mật nơ? yên nghỉ của mình để tránh sau này bị Nguyễn Ánh quật phá. Do đó, ta có thể suy luận, th? hà? Vua có thể đuợc chôn một nơ? bí mật nào đó, mà chỉ có chăng là mấy anh em con của Vua là thá? tử Quang Toản, Quang Thuỳ, Quang Th?ệu mớ? b?ết mà thô?.

Cứ l?ệu ban đầu

G?ả thuyết th? hà? vua Quang Trung được bí mật đưa về xứ Nghệ theo đường b?ển đã có nh?ều nhà ngh?ên cứu đặt ra. Nú? Quyết thuộc quần thể Phuợng Hoàng Trung Đô, trong lịch sử dựng nuớc và g?ữ nước là vị trí yết hầu trên con đuờng th?ên lý xuyên V?ệt, trở thành một căn cứ quân sự trọng yếu. Từ đây, con ngườ? có thể vào Nam, ra Bắc, lên ngàn xuống b?ển một cách dễ dàng. Trong 200 năm Trịnh - Nguyễn phân tranh, xứ Nghệ là ch?ến trường nóng bỏng l?ên t?ếp d?ễn ra cảnh nồ? da nấu thịt và Nguyễn Huệ đã nhìn thấy rõ đuợc thế ch?ến luợc của vùng đất này.

Ngày 3/9 năm Thá? Đức thứ 11 (1/10/1788), vua Quang Trung đã hạ ch?ếu: "K?nh đô Phú Xuân thì hình thế trắc trở, nay trị Bắc Hà sự thế rất khó khăn. Theo định thần nghĩ rằng: chỉ đóng đô ở Nghệ An là độ đường vừa cân, vừa có thể khống chế được trong Nam ngoà? Bắc và sẽ làm cho nguờ? tứ phương đến kêu k?ện t?ện v?ệc đ? về Nhớ lạ? buổ? hồ? loan kỳ trước, lúc qua Hoành Sơn, Quả cung đã từng xem địa đồ. Thấy ở huyện Châu Lộc, xã Yên Truờng, hình thế rộng rã?, khí tượng tươ? sáng. Có thể chọn để xây dựng k?nh đô mớ?, thực sự là chỗ đẩt đẹp để đóng đô vậy”.

Sau đó, v?ệc xây dựng thành Phuợng Hoàng Trung Đô đã đuợc Nguyễn Huệ Quang Trung g?ao cho Trân Thủ Thận và La Sơn Phu Tử Nguyễn Th?ếp đảm nhận. Theo tư l?ệu trong các thư tịch còn g?ữ được thì vua Quang Trung đã làm v?ệc ở Phượng Hoàng Trung Đô ít nhất là 2 lần. Lần thứ nhất, vào tháng 5/1791, vua Quang Trung từ đây kéo quân lên vùng thượng du Nghệ An, đánh lực luợng phản động đang có âm mưu cấu kết vớ? Lê Duy Chỉ chống lạ? tr?ều Tây Sơn. Lần thứ ha? là vào dịp tháng 1/1792 trên đuờng đánh g?ặc từ thượng du Nghệ An về, vua đã dừng chân tạ? đây.

Rất t?ếc, Vua Quang Trung đã qua đờ? đột ngột vào ngày 29/7/1792 kh? chưa kịp dờ? đô từ Phú Xuân ra Phượng Hoàng Trung Đô. Sách Đạ? Nam chính b?ên l?ệt truyện gh? rằng: Trước kh? mất, vua Quang Trung vẫn nhớ đến đất tổ Nghệ An, nhớ đến Phượng Hoàng Trung Đô nên đã trăng trố? vớ? Trần Quang D?ệu và các tín thần rằng: "Ta mở mang cương g?ớ?, kha? thác đất đa? bao gồm cả cõ? nam, nay bị bệnh ắt không dậy được. Thá? tử tư chất khá cao, nhưng tuổ? còn bé, ngoà? thì có g?ặc G?a Định là quốc thù, vua Thá? Đức Nguyễn Nhạc tuổ? g?à ham dật lạc cầu an, không lo hậu hoạ. Sau kh? ta mất rồ?, trong một tháng phả? lo chôn cất sơ sà? cho xong v?ệc mà thô?. Bọn nguơ? phả? phò Thá? tử sớm dờ? đô về Vĩnh Đô để khống chế th?ên hạ. Nếu không, kh? quân G?a Định ra đến, bọn ngườ? không có chỗ chôn đấy”.

                                                          Tượng đà? vua Quang Trung h?ện nay.

H?ện nay th? hà? của vua Quang Trung vẫn còn yên nghỉ sâu dướ? lòng đất ở một nơ? bí mật mà chưa a? làm sáng tỏ được. Câu hỏ? đó vẫn như thách đổ vớ? các nhà ngh?ên cứu trong suốt thờ? g?an qua. Đã có nh?ều nhà sử học, các đoàn khảo sát qua các thờ? kỳ đ? sâu tìm h?ểu và đã có nh?ều g?ả thuyết, ngh? vấn, suy đoán. Trước đây là tạ? Lăng Ba Vành ở làng Cư Chánh hay ấp 5, xã Thuỷ Phương và nay là Nú? Quyết, Phuợng Hoàng Trung Đô - V?nh. Những suy đoán ấy vẫn đang còn t?ếp tục được ngh?ên cứu một cách ngh?êm túc và khoa học. Trong số 3 đề tà? gần đây, một nhóm chỉ đang tập trung khảo sát vị trí thượng nguồn sông Hương, mà chưa chỉ ra được vị trí cụ thể của lăng mộ Quang Trung. Công trình thứ ha? của ông Trần V?ết Đ?ền khẳng định Lăng Ba Vành là lăng mộ vua Quang Trung, vẫn chưa có nh?ều chứng cứ đủ súc nặng để có thể khẳng định. Và công trình của ông Nguyễn Đắc Xuân khẳng định: Khu vực quanh Chùa Th?ền Lâm có lăng mộ Vua Quang Trung cũng cần được bô sung thêm nh?ều cứ l?ệu. Nó? tóm lạ?, cả 3 đề tà? này đều chưa có cơ sở t?n cậy và thuyết phục để khẳng định một trong 3 nơ? trên là lăng mộ Vua Quang Trung. Các g?á trị tư l?ệu vẫn chưa có cơ sở và chưa thuyết phục để kết luận đó là nơ? đã từng tồn tạ? lăng mộ Quang Trung.

Từ những tư l?ệu lịch sử có được, nhà sử học Trần M?nh S?êu luận g?ả?: Là ngườ? đặc b?ệt được th?ên phú tà? trí vẹn toàn, thông m?nh, quyết đoán như thần thì không bao g?ờ những bí mật trong cung đình có thể lọt ra ngoà?. Nơ? an g?ấc ngàn thu của Hoàng Đế chỉ có Thá? tử Quang Toản và Thân huân trung thần mớ? có thể b?ết được. Tuy nh?ên, chúng ta có thể suy đoán: b?ết đâu lờ? trăng trố? của Hoàng đế Quang Trung sớm dờ? đô về V?nh để lo v?ệc lớn về sau là có ý Ngà? đã chọn Phượng Hoàng Trung Đô làm nơ? an nghỉ đờ? đờ? cho mình?

Kh? lăng mộ có th? hà? của Quang Trung vẫn còn là một ẩn số, một số ngh? vấn mộ của Vua Quang Trung ở Phượng Hoàng Trung Đô cũng cần được lưu tâm và cần sớm được làm sáng tỏ.
Cần sự vào cuộc của các nhà khoa học
Trao đổ? vớ? PV báo ĐS&PL, ông Trương Xuân Đạt - Chánh văn phòng Sở Văn Hóa Thể Thao và Du Lịch Nghệ An cho rằng: "G?ả th?ết mộ và th? hà? của Hoàng Đế Quang Trung ở khu vực Phượng Hoàng Trung Đô là có cơ sở. Nhưng để xác m?nh tính chân thực thì rất cần sự vào cuộc của các nhà ngh?ên cứu lịch sử, các nhà khoa học. Những luận cứ mang tính thực t?ễn cao của họ sẽ là cơ sở để cơ quan quản lý về mặt nhà nước t?ến hành những khảo sát và đ? đến kết luận". Ông Đạt cũng cho rằng: "Những phát h?ện và lý luận của cơ quan truyền thông đăng tả? trên các phương t?ện thông t?n đạ? chúng cũng có tác động thúc đẩy quá trình ngh?ên cứu của các nhà khoa học. Nên chăng báo chí cũng cần tích cực đồng hành vớ? các nhà khoa học, các nhà ngh?ên cứu và cơ quan quản lí nhà nước trong lĩnh vực này".

K.T-XH