Dự án sân bay Long Thành cần thiết nhưng chưa cấp thiết

* Dư luận hiện đang quan tâm nhất vấn đề vốn của dự án sân bay Long Thành. Bộ GTVT giải trình thêm thế nào về vấn đề này trong phiên họp với Ủy ban Kinh tế chiều qua?

Ông Nguyễn Đức Kiên: Trước hết phải nói là cần làm theo luật. Hiện chúng ta đã có Nghị quyết 49 của QH về các chương trình trọng điểm quốc gia. Tại kỳ họp 7, chúng ta cũng đã thông qua luật Đầu tư công, vấn đề là phải làm theo đúng quy trình của luật. Bây giờ luật chưa nói đến câu chuyện vốn mà mới chỉ là câu chuyện quyết định chủ trương đầu tư, tức là nói đến việc làm sân bay Long Thành là cấp bách hay cấp thiết.

* Vậy Ủy ban Kinh tế có đánh giá dự án này là cấp bách hay không?

Chúng tôi đánh giá dự án chưa phải là cấp bách nhưng là cần thiết, chúng ta cần một sân bay tầm cỡ xứng với tầm vóc, vị thế đất nước. Hiện nay chúng ta chưa có 1 sân bay tương đương với vị thế của đất nước trong khu vực. Vậy nên đây là nhiệm vụ không chỉ của nhiệm kỳ này mà cả nhiệm kỳ sau.

Như thế thì sân bay Long Thành không phải là ngày hôm nay mới đặt ra mà đã được bàn đến từ những năm 1998 - 1999 và giờ là thực hiện quy hoạch sân bay thế nào, ở thời điểm nào, theo phương án nào để hiệu quả nhất với đồng vốn từ ngân sách nhà nước.

* Nói như ông dự án là cần thiết nhưng theo phương án xây dựng thì liệu sân bay này có khả năng cạnh tranh được với các nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore, nếu được thực hiện?

Tôi nói cần thiết chứ không phải cấp thiết. Cấp thiết là khi không có nó thì toàn bộ nền kinh tế đình trệ.

* Ông đánh giá thế nào về khả năng cạnh tranh của các cảng hàng không Việt Nam hiện nay so với các nước trong khu vực?

Hiện có thì các sân bay của chúng ta đang sử dụng hết công suất rồi. Còn tính hiệu quả kinh tế thì phải xem xét mục đích đó là đơn vị công ích hay đơn vị kinh doanh. Cần xem lại quyết định thành lập các sân bay và các cảng hàng không thì mới biết doanh nghiệp đó là loại hình gì. Nếu cứ nói thế mà đem so sánh sân bay của Việt Nam và quốc tế thì rất khác nhau chứ, sân bay quốc tế của các nước đều làm kinh doanh trong khi sân bay ở Việt Nam vừa phải làm nhiệm vụ kinh doanh vừa để đảm bảo an ninh quốc phòng.

* Ngoài câu chuyện về tính cấp bách hay cần thiết, Ủy ban Kinh tế có yêu cầu Bộ GTVT giải trình thêm nội dung nào liên quan đến dự án sân bay này không, thưa ông?

Rất nhiều vấn đề, sẽ đưa vào trong tờ trình báo cáo QH ngày 29.10 tới. Đầu tiên là phải rà soát lại quy hoạch tổng thể ngành GTVT, trong bối cảnh các sân bay quốc tế của chúng ta hiện có trong khu vực này. Nếu đưa Cam Ranh lên thành sân bay quốc tế thì luồng hành khách từ Nga thay đổi, tác động lên việc khai thác sân bay Tân Sơn Nhất thế nào, phải tính toán lại xem nó sẽ chia sẻ khách với Tân Sơn Nhất như thế nào.

Nếu Cần Thơ đưa công suất lên nữa thì tác động thế nào. Rồi sân bay Phú Quốc tới đây chắc chắn cũng hút lượng khách nhất định vào đó. Vấn đề ở đây là các sân bay lân cận sẽ chia sẻ dòng khách của Tân Sơn Nhất như thế nào. Với nghiên cứu hiện tại như này, chúng ta chưa trả lời được câu hỏi đó. Vậy nên chúng ta phải tiếp tục đề nghị cơ quan soạn thảo mà Chính phủ giao phải làm rõ thêm nội dung này.

Ngoài ra, cũng đặt trong bối cảnh chúng ta đang tiến hành cải thiện hệ thống giao thông vận tải đường thuỷ khu vực Nam Bộ, đang đầu tư tuyến đường cao tốc Trung Lương đi Cần Thơ, nếu cho phép chạy tốc độ 120 km/ giờ thì thời gian đi từ Cần Thơ đến TP.HCM và đi các tỉnh lân cận sẽ khác, phân luồng hành khách sẽ khác.

Những yếu tố này cũng chưa được xét đến. Bài toán này đã được các ĐBQH, các chuyên gia của Hội đồng thẩm định nhà nước và các cán bộ của Bộ GTVT trao đổi, bàn rất kỹ trong cuộc họp chiều qua và tất cả đều xác định sẽ làm hết sức để đáp ứng được mong mỏi của người dân.

* Nghĩa là câu chuyện về vốn chưa được xét đến trong cuộc họp hôm qua?

Vốn cũng là một nội dung được đề cập đến nhưng chưa phải là nội dung cấp bách mà theo Nghị quyết 49 của QH cũng như luật Đầu tư công, yếu tố vốn chưa được đề cập đến trong giai đoạn này. Nguyên tắc là nếu với các phân tích chỉ số kinh tế mà thấy hợp lý thì chúng ta sẽ có nhiều biện pháp huy động vốn để đáp ứng nhu cầu đầu tư xây dựng sân bay này, vì nếu khẳng định được hiệu quả kinh tế của dự án tốt thì chúng ta sẽ nhường cho các thành phần kinh tế khác chứ không phải nhà nước đầu tư nữa. Giờ chưa đến thời điểm quyết về vấn đề vốn hay không.