Độc lạ loài vật có "cánh" nhưng không thể bay, quý hiếm bậc nhất thế giới, xuất hiện tại Việt Nam

Việt Nam có một loài vật vô cùng kỳ lạ, là thú nhưng lại có "cánh", có thể lượn như chim. Chúng thường hoạt động vào ban đêm và rất khó để quan sát trong tự nhiên vì chúng thường xuyên ẩn mình và xuất hiện một cách bất ngờ. Đó chính là chồn bay Sunda. Chồn bay Sunda cũng được xếp hạng là một trong các loài vật kỳ dị bậc nhất trên thế giới.

Theo Tri thức và Cuộc sống, chồn bay Sunda còn được gọi là chồn bay Malaya, vượn cáo bay Colugo hay đơn giản chỉ là chồn bay. Loài chồn bay này có tên khoa học là Galeopterus variegatus. Hiện trên thế giới chỉ tồn tại 2 loài chồn bay còn tồn tại là chồn bay Philippines (được tìm thấy trên các đảo phía Nam Philippines) và chồn bay Sunda phân bố ở khu vực Đông Nam Á (bao gồm các nước: Việt Nam, Singapore, Indonesia, Thái Lan, Malaysia, Campuchia...).

Chồn bay Sunda cũng được xếp hạng là một trong các loài vật kỳ dị bậc nhất trên thế giới. Ảnh: Chất lương và Cuộc sống.

Đến thời gian gần đây, chồn bay Sunda được nhận diện là một trong hai loài chồn bay tồn tại, cùng với chồn bay Philippine (Cynocephalus volans) - loài chỉ có mặt ở phía nam Philippines. Sau khi phân tích ADN từ chồn bay Sunda ở bán đảo Mã Lai, Borneo và Java, các nhà khoa học đã nhận thấy rằng sự khác biệt di truyền giữa chúng đủ lớn để xem xét việc phân loại chúng thành các loài riêng biệt. Mỗi quần thể chồn bay trên các đảo này cũng có đặc điểm ngoại hình nhẹ nhàng khác nhau; ví dụ, chồn bay ở Borneo có kích thước nhỏ hơn và lông của chúng có sự biến đổi màu sắc rõ rệt, từ những đốm đến màu sắc tối một màu.

Chồn bay Sunda là loài động vật thuộc nhóm 1 trong Sách đỏ Việt Nam và được xem là quý hiếm. Bất kỳ hành vi săn bắt hay mua bán loài này đều bị cấm theo pháp luật.

Đây cũng là họ duy nhất và gồm một giống duy nhất phân bố ở rừng mưa nhiệt đới Việt Nam. Chồn bay được tìm thấy tại Việt Nam ở nhiều tỉnh khác nhau, bao gồm Lai Châu, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thừa Thiên – Huế, Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đồng Nai, Bình Phước và Tây Ninh.

Dù được gọi là chồn bay, nhưng thực tế, những con chồn bay Sunda không thể bay được. Ảnh: Pixabay

Theo thông tin từ Người đưa tin, chồn bay Sunda phụ thuộc vào môi trường sống của rừng để sinh tồn. Chồn bay Sunda có phần đầu và thân dài từ 34 đến 38 cm, cái đuôi dài từ 24 đến 25 cm và trọng lượng của nó nằm trong khoảng từ 0,9 đến 1,3 kg. Chồn bay có đầu rộng, tai ngắn tròn hoặc tù. Mắt to, màu nâu đỏ hay nâu lục nhạt.

Dù được gọi là chồn bay, nhưng thực tế, những con chồn bay Sunda không thể bay được. Chúng chỉ có thể lượn và di chuyển từ cành cây này sang cành cây khác. Chồn bay di chuyển trên cành cây thành thạo và có thể "bay" xa tới khoảng cách 70m từ cây này sang cây khác. Chồn bay thường dành phần lớn thời gian trong ngày cuộn tròn trong các hốc cây hoặc treo lơ lửng dưới cành cây.

Giữa hai chân của loài chồn này có một lớp da thừa, giống như hai cái cánh. Chúng ưa thích ăn hoa, quả, chồi và lá non. Điểm đặc biệt của chồn bay là khả năng định vị tuyệt vời. Trong bóng tối, chúng cũng có thể lướt qua từ cành này sang cành khác mà không gặp khó khăn. Ngoài ra, chồn bay Sunda cũng dễ dàng vượt qua những khu rừng rậm rạp và đầy chông gai một cách dễ dàng. 

Màng lượn của chồn bay kéo dài từ xương bả vai đến bàn chân trước, từ đầu ngón tay phía sau đến đầu ngón chân và từ chân sau đến đầu đuôi. Ảnh: Pixabay

Màng lượn của chồn bay kéo dài từ xương bả vai đến bàn chân trước, từ đầu ngón tay phía sau đến đầu ngón chân và từ chân sau đến đầu đuôi. Giữa các ngón tay và ngón chân của chồn bay có màng. Chính vì điều này, chúng từng được coi là họ hàng gần của dơi.

Mùa sinh sản của chúng từ tháng 6 – 9. Chồn bay, mặc dù là động vật có vú và mang thai hệ nhau thai, lại chăm sóc con non bằng cách tương tự như những loài thú có túi. Chúng có chu kỳ mang thai là 60 ngày và chỉ đẻ 1 con/lứa.

Sau khi con non chào đời, nó được mẹ bảo vệ bằng cách mang theo trong một màng da trên bụng theo cách tương tự như thú có túi. Đây có thể xem như loài thú "có túi" duy nhất ở Việt Nam và khả năng nuôi con trong chiếc túi.

Chồn mẹ sử dụng đuôi và màng lượn gấp lại để tạo thành túi, nơi mà chúng giữ và bảo vệ con non của mình. Con chồn bay mới sinh còn non nớt và chỉ có trọng lượng khoảng 35 gram. Túi da mềm và ấm, con non sống trong túi cho đến khi tự lập. Con non chưa cai sữa, con mẹ đã mang thai lứa tiếp theo.

Sau khi con non chào đời, nó được mẹ bảo vệ bằng cách mang theo trong một màng da trên bụng theo cách tương tự như thú có túi. Ảnh: Chất lương và Cuộc sống.

Chồn bay Sunda được bảo vệ bởi pháp luật của nhiều quốc gia. Việc săn bắt để lấy thịt, thậm chí bởi chính cư dân địa phương, là mối đe dọa chính đối với sự tồn tại của chúng. Sự phá hủy rừng và mất môi trường sống tự nhiên cũng khiến số lượng của loài này giảm. Thêm vào đó, sự cạnh tranh với loài sóc ba màu (Callosciurus notatus) cũng là một thách thức đối với sự sống của chồn bay Sunda.

Hiện nay, chồn bay đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng do sự săn bắt của con người. Việt Nam đã đưa loài này vào Sách đỏ và tiến hành các nỗ lực bảo tồn. Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) đã từng đánh giá rằng đây là loài dễ bị tổn thương do nạn săn bắt và mất môi trường sống.