Bộ trưởng Y tế: Miễn viện phí là chính sách rất lớn, tác động đến hơn 100 triệu dân

Chiều 4/11, sau khi Tổng Bí thư Tô Lâm trao đổi, thông tin với Quốc hội về một số điểm mới và những định hướng quan trọng trong dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, Quốc hội thảo luận ở Tổ về dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản

Tham gia ý kiến tại tổ, qua nghiên cứu dự thảo Báo cáo Chính trị cũng như các dự thảo Văn kiện trình Đại hội lần thứ XIV của Đảng, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết bà quan tâm tới trang 32, mục 8 về việc quản lý xã hội bền vững và bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội, chăm lo đời sống nhân dân.

Theo Bộ trưởng, thời gian qua, việc chăm lo cho lĩnh vực y tế đã được Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành quan tâm rất lớn. 

Đặc biệt, gần đây nhất là Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 72 ngày 9/9/2025 "Về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân".

Bộ trưởng khẳng định, trong Nghị quyết số 72 đã thể hiện quan điểm tiến bộ, công bằng xã hội gắn với lộ trình chăm lo đời sống nhân dân; thể hiện nội dung rất cụ thể, đó là: triển khai chính sách miễn viện phí cho toàn dân. Tuy nhiên, trong dự thảo Văn kiện ở trang 32 của Báo cáo Chính trị lại ghi là "cơ bản miễn viện phí toàn dân".

Do đó, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đề nghị điều chỉnh lại theo đúng tinh thần Nghị quyết số 72 đó là: "Đến năm 2030, người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi BHYT theo lộ trình".

Bộ trưởng nhấn mạnh: "Đây là chính sách rất lớn và có tác động, ảnh hưởng đến hơn 100 triệu dân". Cùng với đó, chính sách này thể hiện việc người dân được thụ hưởng thành quả phát triển kinh tế - xã hội.

Đồng thời, việc triển khai thực hiện cũng cần cân nhắc đến tính khả thi và nguồn lực, trong đó có nguồn lực ngân sách cũng như quỹ BHYT.

Do đó, khi soạn thảo Nghị quyết số 72, Bộ Chính trị đã cân nhắc rất kỹ, kể cả lộ trình, phương thức và phạm vi triển khai thực hiện.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, việc điều chỉnh như vậy sẽ thuận lợi trong quá trình triển khai thực hiện, không bị "vênh" giữa Nghị quyết số 72 và dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng.

Y tế cơ sở không chỉ là "tuyến đầu" 

Tham gia góp ý kiến, ĐBQH Trần Thị Nhị Hà (đoàn Hà Nội) đóng góp vào chương trình hành động về lĩnh vực y tế. Theo đại biểu, đối với hệ thống y tế, các văn kiện đều xác định rằng cần xây dựng y tế cơ sở là nền tảng, y tế dự phòng là trọng tâm, tăng cường công bằng, bao phủ y tế, tăng đầu tư công cho y tế.

Tuy nhiên, theo đại biểu, các định hướng phát triển y tế trong Dự thảo Chương trình hành động vẫn chưa thực sự tương xứng với kỳ vọng, nhất là chưa gắn với các nghị quyết chuyên đề của Trung ương, đặc biệt là Nghị quyết 72 về đột phá y tế, phát triển công nghiệp dược – vắc - xin, y tế cơ sở và chuyển đổi số y tế.

"Tôi đề nghị cần đưa vào chương trình hành động thực hiện đồng bộ các nghị quyết chuyên đề mới của Trung ương về lĩnh vực y tế và an sinh xã hội để bảo đảm tính thống nhất và liên kết của hệ thống văn kiện, coi đây là nền tảng quan trọng để nâng chỉ số sống khỏe của nhân dân", đại biểu Hà nêu.

Theo đại biểu, về nguyên tắc y tế cơ sở là nền tảng, y tế cơ sở không chỉ là "tuyến đầu" như trong phòng chống dịch bệnh mà y tế cơ sở phải là hệ thống chăm sóc sức khoẻ toàn diện suốt vòng đời gồm: Dự phòng- điều trị- phục hồi- giáo dục sức khỏe.

Bà Hà cho biết, Việt Nam khác biệt với các quốc gia trên thế giới là có hệ thống trạm y tế xã phường rộng khắp theo địa bàn dân cư, tuy nhiên trạm y tế hoạt động thiếu tính kết nối.

"Hệ thống y tế cơ sở tốt thì yêu cầu bắt buộc hệ thống trạm y tế phải gắn với mô hình bác sĩ gia đình, chăm sóc liên tục và hồ sơ sức khoẻ điện tử, để sức khoẻ của mỗi người dân đều được quản lý và có kế hoạch chăm sóc từ sớm, từ xa", bà Hà cho hay.

Về nguyên tắc bao phủ y tế, theo đại biểu bao phủ y tế không chỉ đơn giản là tỉ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế mà quan trọng hơn là bao phủ dịch vụ y tế thiết yếu.

Cần có các chính sách để bảo đảm cho người dân tiếp cận với các dịch vụ y tế thiết yếu về khoảng cách, về thời gian, người dân được tiếp cận với dịch vụ cấp cứu khẩn cấp trong khung giờ vàng, trên cơ sở đó xây dựng mạng lưới y tế phù hợp với từng địa bàn nhằm kiểm soát việc chuyển tuyến tràn lan, tránh bệnh viện lớn quá tải trong khi vùng sâu, vùng xa lại thiếu dịch vụ y tế.

Về y tế thông minh, chuyển đổi số, theo đại biểu, WHO coi đây là công cụ để đạt được công bằng và bao phủ y tế toàn dân. Y tế thông minh không chỉ là hồ sơ sức khoẻ điện tử mà còn là dữ liệu mở, AI trong hỗ trợ chẩn đoán, quản trị thông minh, hệ thống cảnh báo dịch bệnh,…

"Chúng ta cần phải hướng tới việc "xây dựng hệ sinh thái y tế số nhân văn" vì chỉ có công nghệ mới giúp hệ thống y tế vươn tới được mọi người dân, để không ai bị bỏ lại phía sau", bà lưu ý.

Về nguyên tắc lấy con người là trung tâm, phòng bệnh hơn chữa bệnh. Bà Hà cho hay, Nhà nước rất quan tâm đến vấn đề sức khoẻ của người dân, coi người dân là trọng tâm của chính sách, nguyên tắc con người là trung tâm ở đây cần được hiểu: chính mỗi cá nhân, mỗi con người phải là chủ thể đầu tiên, chủ thể quan trọng nhất chăm sóc sức khoẻ của chính mình.

Nhà nước có các chính sách để mỗi người dân có trách nhiệm đối với sức khoẻ của bản thân, bên cạnh việc tạo lập một môi trường sống lành mạnh việc tạo cơ chế để người dân tự chăm sóc, tự tăng cường sức khoẻ tinh thần, thể chất cũng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Nữ đại biểu đề nghị nghiên cứu, sửa đổi bổ sung nội dung mục 6.II trong chương trình hành động liên quan đến lĩnh vực y tế: "Xây dựng hệ thống y tế theo hướng hiện đại, thông minh và nhân văn, lấy y tế cơ sở làm nền tảng, y tế dự phòng làm trọng tâm, y tế chuyên sâu làm trụ cột, bảo đảm mọi người dân được quản lý sức khỏe theo hồ sơ điện tử cá nhân.

Đồng thời, đẩy mạnh chuyển đổi số y tế, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế, tích hợp dữ liệu dân cư, bảo hiểm; ứng dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn trong giám sát, dự báo và quản trị phòng chống dịch bệnh.

Phát triển đa dạng các mô hình chăm sóc người cao tuổi dài hạn và ngắn hạn dựa vào cộng đồng, lấy người cao tuổi và gia đình làm trung tâm; Nhà nước giữ vai trò kiến tạo, ban hành chuẩn dịch vụ và cơ chế hỗ trợ nhóm yếu thế; khuyến khích xã hội hóa, phát triển các mô hình kết hợp y tế – phục hồi chức năng – dưỡng lão – nghỉ dưỡng gắn với cộng đồng"...