Nồng độ cồn trong hơi thở và máu có mối liên hệ mật thiết. Khi uống rượu bia, cồn sẽ được hấp thụ vào máu thông qua dạ dày và ruột non. Sau đó, máu sẽ mang cồn đi khắp cơ thể, trong đó có phổi. Tại đây, một phần cồn sẽ bay hơi và được thở ra ngoài, tạo ra nồng độ cồn trong hơi thở. Do đó, kiểm tra nồng độ cồn trong hơi thở là một phương pháp nhanh chóng và tiện lợi để ước tính nồng độ cồn trong máu.
Gan là cơ quan chính chịu trách nhiệm chuyển hóa và đào thải cồn ra khỏi cơ thể. Gan sản xuất enzyme alcohol dehydrogenase (ADH) để chuyển hóa cồn thành acetaldehyde, một chất độc hại. Sau đó, enzyme aldehyde dehydrogenase (ALDH) sẽ tiếp tục chuyển hóa acetaldehyde thành acetate, một chất không độc và cuối cùng sẽ được đào thải qua đường tiểu.
Thời gian cơ thể hết nồng độ cồn không cố định mà bị tác động bởi nhiều yếu tố, bao gồm:
Lượng rượu, bia đã uống
Đây là yếu tố quan trọng nhất. Uống càng nhiều, nồng độ cồn trong máu càng cao, và gan sẽ mất nhiều thời gian hơn để xử lý. Ví dụ, uống 1 lon bia hoặc 1 ly rượu vang có thể mất khoảng 2-3 giờ để đào thải hết, trong khi uống nhiều hơn có thể mất đến 10-12 giờ hoặc thậm chí lâu hơn.
Thời gian để cơ thể đào thải hoàn toàn cồn phụ thuộc vào nhiều yếu tố và con số 12 hay 24 giờ chỉ là ước tính chung. Ảnh minh họa
Cân nặng và giới tính
Người có cân nặng lớn hơn thường có lượng máu và dịch cơ thể nhiều hơn, giúp pha loãng nồng độ cồn, từ đó thời gian đào thải có thể nhanh hơn. Ngoài ra, phụ nữ thường có tỷ lệ mỡ cơ thể cao hơn và ít enzyme ADH hơn nam giới, nên khả năng chuyển hóa cồn chậm hơn.
Thức ăn đã nạp vào cơ thể
Uống rượu khi bụng đói sẽ khiến cồn được hấp thụ vào máu nhanh hơn, làm tăng nồng độ cồn đột ngột. Ngược lại, việc ăn trước hoặc trong khi uống rượu bia sẽ giúp làm chậm quá trình hấp thụ này, cho phép gan có thêm thời gian xử lý.
Tốc độ uống
Nếu bạn uống dồn dập trong thời gian ngắn, gan sẽ bị quá tải, không kịp chuyển hóa. Tốt nhất là nên uống từ từ, nhấp từng ngụm và có khoảng nghỉ giữa các lần uống.
Có nhiều lời khuyên truyền miệng về việc làm giảm nồng độ cồn, nhưng chúng thường không hiệu quả và thậm chí có thể gây nguy hiểm:
Uống cà phê: Caffeine trong cà phê chỉ làm bạn tỉnh táo hơn chứ không hề giúp gan chuyển hóa cồn nhanh hơn. Cảm giác tỉnh táo này có thể khiến bạn lầm tưởng là đã hết say, dẫn đến những quyết định sai lầm, đặc biệt là khi lái xe.
Tắm nước nóng/lạnh: Việc tắm không ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa cồn của gan. Thậm chí, tắm nước lạnh khi cơ thể còn cồn có thể gây nguy hiểm do sốc nhiệt.
Tập thể dục: Đổ mồ hôi chỉ giúp thải một lượng rất nhỏ cồn ra ngoài. Việc tập thể dục nặng khi còn cồn có thể gây mất nước, làm tim đập nhanh và gây nguy hiểm cho sức khỏe.
Cách tốt nhất để đảm bảo an toàn sau khi uống rượu bia là không lái xe. Hãy lên kế hoạch di chuyển trước bằng cách sử dụng các dịch vụ gọi xe công nghệ, taxi, hoặc nhờ người thân đón.
Mẹo nhỏ để giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi sau khi uống rượu bia:
Uống nhiều nước: Nước giúp bù lại lượng nước đã mất và hỗ trợ quá trình đào thải cồn ra khỏi cơ thể qua đường tiểu.
Ăn các loại thực phẩm giàu carbohydrate: Bánh mì, bún, phở, cháo giúp làm dịu dạ dày và cung cấp năng lượng.
Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ là thời gian cơ thể phục hồi và xử lý các chất độc hại một cách hiệu quả nhất.