Để hiểu rõ về quyền sở hữu và quản lý tầng hầm chung cư, chúng ta cần xem xét các quy định của pháp luật sau đây:
Luật Nhà ở: Luật Nhà ở quy định rõ về quyền sở hữu chung và riêng trong nhà chung cư. Theo đó, tầng hầm chung cư có thể thuộc sở hữu chung của các chủ sở hữu căn hộ hoặc sở hữu riêng của chủ đầu tư, tùy thuộc vào thỏa thuận trong hợp đồng mua bán căn hộ và quy định của pháp luật.
Bộ luật Dân sự: Bộ luật Dân sự quy định về quyền sở hữu tài sản, bao gồm cả quyền sở hữu chung và riêng. Tầng hầm chung cư được coi là một loại tài sản và việc xác định quyền sở hữu đối với tài sản này phải tuân theo quy định của pháp luật dân sự.
Nội quy quản lý sử dụng chung cư: Nội quy này do Ban quản trị chung cư ban hành và có hiệu lực đối với tất cả các chủ sở hữu căn hộ. Nội quy có thể quy định chi tiết về việc quản lý, sử dụng và bảo trì tầng hầm chung cư.
Việc xác định quyền sở hữu tầng hầm chung cư phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
Thỏa thuận trong hợp đồng mua bán căn hộ: Hợp đồng mua bán căn hộ là căn cứ pháp lý quan trọng nhất để xác định quyền sở hữu tầng hầm. Nếu hợp đồng quy định rõ tầng hầm thuộc sở hữu riêng của chủ đầu tư, thì chủ đầu tư có quyền quản lý và sử dụng tầng hầm theo quy định của pháp luật. Ngược lại, nếu hợp đồng không có thỏa thuận về vấn đề này, hoặc quy định tầng hầm thuộc sở hữu chung, thì tầng hầm sẽ thuộc quyền sở hữu chung của các chủ sở hữu căn hộ.
Quy định của pháp luật tại từng thời kỳ: Pháp luật về nhà ở và dân sự có thể có những thay đổi theo thời gian. Việc xác định quyền sở hữu tầng hầm cần căn cứ vào quy định của pháp luật tại thời điểm ký kết hợp đồng mua bán căn hộ.
Thiết kế và công năng của tầng hầm: Tầng hầm được thiết kế và sử dụng cho mục đích gì cũng là một yếu tố quan trọng để xác định quyền sở hữu. Nếu tầng hầm được thiết kế để xe cho cư dân, thì thường được coi là sở hữu chung. Ngược lại, nếu tầng hầm được thiết kế cho các mục đích kinh doanh của chủ đầu tư, thì có thể được coi là sở hữu riêng.
Tầng hầm chung cư là một phần không thể thiếu của các tòa nhà cao tầng, thường được sử dụng làm nơi để xe, kho hoặc các công trình kỹ thuật khác.
Việc chủ đầu tư có được đòi lại tầng hầm chung cư hay không phụ thuộc vào các yếu tố đã phân tích ở trên.
Nếu tầng hầm thuộc sở hữu riêng của chủ đầu tư theo thỏa thuận trong hợp đồng mua bán căn hộ và quy định của pháp luật, thì chủ đầu tư có quyền quản lý, sử dụng và có thể đòi lại tầng hầm theo quy định của pháp luật.
Nếu tầng hầm thuộc sở hữu chung của các chủ sở hữu căn hộ, thì chủ đầu tư không có quyền đòi lại tầng hầm.
Chủ đầu tư chỉ có thể đòi lại tầng hầm chung cư nếu có căn cứ của hợp đồng hoặc giấy chứng nhận quyền sở hữu rõ ràng. Nếu không, tầng hầm vẫn thuộc quyền quản lý chung của cư dân và ban quản trị chung cư.