Nga triển khai “mắt thần” tại Ukraine để bảo vệ hệ thống phòng không S-400?

VTC News dẫn thông tin trên EurAsian Times cho biết, theo tình báo Anh, Nga có thể đang triển khai máy bay cảnh báo và kiểm soát trên không A-50 (AWACS) ở Ukraine, với mục đích bảo vệ các hệ thống phòng không S-400 ở bán đảo Crimea và các khu vực do Nga kiểm soát trước các mối đe dọa.

Trong báo cáo tình báo hôm 17/11, Bộ Quốc phòng Anh cho hay, nhiều khả năng Moscow đã triển khai máy bay cảnh báo sớm A-50 tại Ukraine để phát hiện các mục tiêu nhắm vào hệ thống phòng không tầm xa S-400.

Dòng A-50U mà Nga triển khai đến Ukraine được trang bị radar tiên tiến, với khả năng phát hiện mục tiêu ở khoảng cách xa hơn so với radar mặt đất của S-400. Nhờ đó, vũ khí này giúp tăng cường bảo vệ S-400 trước những máy bay chiến đấu mà phương Tây chuẩn bị chuyển giao cho Ukraine.

"Khả năng rất lớn là Nga sẽ chấp nhận mạo hiểm và triển khai A-50U gần tiền tuyến hơn để có thể đáp ứng tốt vai trò mới", báo cáo tình báo nhận định.

Máy bay A-50U được mệnh danh là "mắt thần trên không". Ảnh: RIA Novosti

Theo Bộ Quốc phòng Anh, sự xuất hiện của A-50 cũng sẽ giúp tăng cường khả năng điều phối các loại máy bay chiến đấu, đang hoạt động trong khu vực của chiến dịch quân sự đặc biệt. Tầm bay cao của A-50 cho phép sử dụng radar một cách hiệu quả, tăng khả năng phát hiện máy bay đối phương ở khoảng cách đáng kể. 

Bộ Quốc phòng Nga vẫn chưa đưa ra bình luận về báo cáo này, tuy nhiên, một nguồn tin của TASS hôm 7/11 cho biết quân đội Nga đã sử dụng kết hợp máy bay A-50U và hệ thống S-400 để bắn hạ mục tiêu ở độ cao 1.000 m tại Ukraine, VnExpress dẫn thông tin từ Business Insider cho hay.

Trước đó, ngày 25/10, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu nói lực lượng Nga ở Ukraine đã tiếp nhận một hệ thống phòng không mới và tổ hợp này đã bắn hạ 24 máy bay đối phương chỉ trong 5 ngày. Giới chuyên gia nhận định tổ hợp mà Bộ trưởng Shoigu nhắc đến là máy bay A-50 kết hợp với S-400.

Được mệnh danh là “mắt thần trên không”, A-50U có khả năng phát hiện vật thể bay từ khoảng cách 800 km và mục tiêu mặt đất từ cách 300 km.

Máy bay này cho phép Nga xây dựng bản đồ tác chiến đường không sâu trong lãnh thổ Ukraine mà không cần bay qua biên giới, đồng thời phát hiện phi cơ bay thấp ở những khu vực mà radar mặt đất của S-400 không thể quan sát.

Không quân Nga được cho là đang biên chế 10 chiếc A-50, trong đó có ít nhất 1 chiếc triển khai  tiền phương ở Syria, số còn lại được luân phiên vận hành và bảo dưỡng. Nga đang phát triển phiên bản A-100 với nhiều tính năng vượt trội nhưng dự án đang bị dừng lại do thiếu kinh phí.

Hồi cuối tháng 9/2023, Tập đoàn quốc phòng Rostec thông báo đã bàn giao cho quân đội Nga hai chiếc A-50U phiên bản hiện đại hóa, có thể phát hiện nhiều loại máy bay thế hệ mới, cũng như bám bắt số lượng mục tiêu nhiều hơn.

Hệ thống phòng không S-400. Ảnh: EurAsian Times

Theo EurAsian Times, thông tin về việc quân đội Nga triển khai A-50U ở Ukraine xuất hiện trong bối cảnh Kiev chuẩn bị tiếp nhận tiêm kích F-16, sau nhiều tháng kêu gọi các nước phương Tây cung cấp tiêm kích hiện đại do Mỹ sản xuất.

Tháng 10/2023, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tuyên bố, Mỹ phối hợp với Hà Lan và Đan Mạch, sẽ dẫn đầu một liên minh các quốc gia đào tạo phi công và phi hành đoàn cho Ukraine.

Mục tiêu của chương trình đào tạo này là trang bị cho các nhân viên Ukraine kỹ năng vận hành và bảo dưỡng máy bay chiến đấu F-16. Mới đây nhất, một trung tâm huấn luyện đã khánh thành tại Romania để hướng dẫn phi công Ukraine sử dụng làm quen với F-16.

Kiev hiện đang tìm kiếm các phiên bản nâng cấp của tiêm kích F-16 nhằm đảm bảo ưu thế trên không, do các máy bay lỗi thời hiện tại không đủ khả năng chống lại tiêm kích Su-35 của Nga. 

XEM THÊM: Uy lực của tên lửa đạn đạo liên lục địa Nga vừa đưa đến khu vực gần biên giới Ukraine

Ông Yuriy Ignat - người phát ngôn của Lực lượng Không quân Ukraine nhấn mạnh yêu cầu thiết yếu đối với việc nâng cấp sửa đổi tiêm kích F-16. Theo ông Ignat, những sửa đổi này phải sở hữu khả năng chiến thuật và kỹ thuật vượt trội để cạnh tranh hiệu quả với nhiều loại máy bay Nga như Su-30, Su-34 và Su-35.  

Trao đổi với Rada TV, ông Ignat đã nêu những hạn chế của những chiếc F-16 hiện có, mặc dù được đánh giá cao hơn máy bay không người lái nhưng không đủ khả năng để đạt được ưu thế trên không. 

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hy vọng tiêm kích F-16 “sẽ tăng cường khả năng phòng không cho Ukraine” và hỗ trợ đắc lực cho họ trong chiến dịch phản công đang diễn ra.

Trong khi đó, Bộ trưởng Shoigu nói rằng quân đội Nga chỉ cần 20 ngày để hạ gục toàn bộ tiêm kích F-16 mà phương Tây cam kết chuyển giao cho Ukraine, VTC News dẫn thông tin từ EurAsian Times cho biết.

Đinh Kim (T/h)