Mặc dù thể thao giúp rèn luyện sức khỏe, nhưng vẫn có những trường hợp đột quỵ xảy ra ngay trong khi tập luyện. Để tránh điều này, bạn cần lưu ý một số điều sau.
VTC News dẫn lời PGS.TS Nguyễn Mạnh Khánh, Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Trưởng khoa Phẫu thuật Chấn thương y học thể thao và chi trên, trong vài năm gần đây, số ca nhập viện để điều trị đột quỵ đang có chiều hướng gia tăng, từ 1,7% lên tới 2,5%, với tỉ lệ nam cao gấp 4 lần nữ.
Bệnh có xu hướng trẻ hóa, xuất hiện ở độ tuổi 20 và thậm chí là trẻ hơn, chiếm tới 1/3 các trường hợp đột quỵ. Đặc biệt, một số trường hợp bị đột quỵ khi đang tập luyện thể thao khiến nhiều người lo lắng.
Đột quỵ khi chơi thể thao có 2 nhóm chính. Nhóm thứ nhất xảy ra trên người bệnh lý nền mà không biết. Nhóm này hay gặp ở người dị dạng mạch máu não (phình mạch máu não) hoặc có bệnh lý tiềm tàng về viêm cơ tim, gây ra nhồi máu cơ tim cấp, hoặc xuất huyết não cấp. Người bệnh rất khó biết mình bị bệnh vì thông thường không triệu chứng, khi tai biến xảy ra mới biết. Tuy nhiên, những trường hợp này rất ít.
Nhóm thứ hai là người chơi thể thao gắng sức quá, ham mê quá, đẩy sức chịu đựng vượt lên cao quá khả năng của bản thân. Ví dụ, người này chỉ có khả năng chạy được 5km, sau tập luyện đẩy lên 10km, 20km, nhưng họ lại cố gắng chạy 50km, thậm chí 100km nên không phù hợp.
Bác sĩ khuyến cáo, việc lựa chọn môn thể thao cần phải phù hợp với độ tuổi. Những môn đòi hỏi vận động lớn như bóng đá, chạy đường dài ưu tiên lứa tuổi thanh thiếu niên.
Ở người tuổi cao hơn có thể đi bộ, đạp xe, bơi. Đặc biệt khi chơi không nên tăng nặng ngay. Ở môn chạy cần khởi động kỹ, bắt nhịp tăng dần để quả tim co bóp cần quá trình thích nghi.
5 thực phẩm giúp giảm nguy cơ đột quỵ
Rau lá xanh
Theo Vnexpress, các loại rau lá xanh bao gồm rau bina, cải xoăn, cải rổ... giúp bảo vệ não và tim nhờ giá trị dinh dưỡng thiết yếu của chúng.
Cơ thể chuyển hóa nitrat từ rau lá xanh thành hợp chất oxit nitric có lợi. Việc sản xuất oxit nitric dẫn đến sự giãn nở và thư giãn mạch máu, giúp tăng cường lưu lượng máu đồng thời làm giảm huyết áp. Việc phòng ngừa đột quỵ trở nên khả thi hơn thông qua việc tiêu thụ rau lá xanh vì huyết áp cao vẫn là một yếu tố nguy cơ đáng kể gây đột quỵ.
Các thành phần dinh dưỡng trong những loại rau này giúp bảo vệ mạch máu nhờ hàm lượng vitamin và đặc tính chống oxy hóa, giúp chống lại các phân tử nguy hiểm trong cơ thể.
Một người tiêu thụ một cốc rau lá xanh mỗi ngày sẽ giảm nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ, xảy ra do các cục máu đông cản trở lưu thông máu lên não.
Quả óc chó và các loại hạt khác
Lợi ích của quả óc chó đối với tim và não bắt nguồn từ hàm lượng axit alpha-linolenic (ALA) thuộc họ axit béo omega-3. Omega-3 trong cơ thể tạo ra tác dụng chống viêm, giúp tăng cường lưu thông máu và giảm huyết áp, từ đó giảm thiểu nguy cơ đột quỵ.
Quả óc chó chứa các chất chống oxy hóa bảo vệ cơ thể khỏi stress oxy hóa, bằng cách bảo vệ tế bào và mạch máu.
Nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng việc tiêu thụ quả óc chó thường xuyên giúp giảm cả nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ.
Ăn một nắm quả óc chó cùng với hạnh nhân và hạt lanh mỗi ngày sẽ giúp duy trì hệ thống mạch máu của bạn.
Trái cây họ cam quýt
Vitamin C cùng với kali và flavonoid từ các loại trái cây họ cam quýt như cam, bưởi và chanh, cung cấp các đặc tính chống oxy hóa và chống viêm. Các chất dinh dưỡng trong những thực phẩm này có tác dụng bảo vệ mạch máu khỏe mạnh, đồng thời giảm viêm, nguyên nhân gây tổn thương và tắc nghẽn.
Các nghiên cứu chứng minh rằng ăn trái cây họ cam quýt thường xuyên giúp giảm nguy cơ đột quỵ nhờ cải thiện chức năng mạch máu, đồng thời hạ huyết áp.
Cá béo
Cá hồi, cá thu, cá ngừ cùng các loại cá béo khác rất giàu axit béo omega-3. Chất béo lành mạnh trong những thực phẩm này giúp làm giảm huyết áp, đồng thời chống viêm và cải thiện lượng cholesterol thông qua việc tăng cholesterol HDL tốt và giảm cholesterol LDL xấu. Những lợi ích này làm giảm nguy cơ hình thành cục máu đông gây tắc nghẽn lưu thông máu lên não.
Các chuyên gia y tế khuyên bệnh nhân nên ăn cá béo 2-3 lần mỗi tuần để ngăn ngừa đột quỵ. Bạn có thể chế biến những loại cá này bằng cách nướng hoặc hấp, và sử dụng chúng trong các món salad và mì ống.
Sữa chua và các sản phẩm từ sữa ít béo
Sữa chua, cùng với các sản phẩm từ sữa ít béo khác, cung cấp cho cơ thể canxi, kali, protein và vitamin D. Cơ thể duy trì huyết áp khỏe mạnh thông qua kali, giúp điều chỉnh nồng độ natri. Mạch máu khỏe mạnh cùng với xương chắc khỏe được hỗ trợ bởi canxi và vitamin D.
Việc lựa chọn các sản phẩm thay thế sữa ít béo hoặc không béo thay vì sữa nguyên kem giúp mọi người giảm thiểu lượng chất béo bão hòa và cholesterol nạp vào cơ thể, vốn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch.
Nghiên cứu chỉ ra rằng việc tiêu thụ sữa chua thường xuyên giúp giảm nguy cơ đột quỵ và bệnh tim. Sữa chua có thể được dùng như một món ăn nhẹ, kết hợp với trái cây tươi và ngũ cốc nguyên hạt vào bữa sáng.
Cơ thể con người chỉ có ngưỡng nhất định, nếu vượt quá ngưỡng đòi hỏi có quá trình tập luyện và thích nghi lâu dài. Nếu thúc đẩy nhanh quá trình đó cơ thể dẫn tới quá tải, tim bị suy không cung cấp đủ máu, phổi phải hoạt động liên tục mới trao đổi được oxy. Tim chỉ khoảng 90 nhịp/phút, nếu đẩy lên 180-200 nhịp/phút là quá nhanh, vượt qua ngưỡng chịu đựng của cơ thể, dẫn tới suy tim cấp và đột quỵ.
Chuyên gia cũng cho rằng, biến chứng nặng nhất của người chơi thể thao mà bệnh viện hay gặp là suy tim cấp và đột quỵ. Người chơi môn chạy cần có phương tiện đi kèm để đo nhịp tim, không được để nhịp tim lên cao quá, chỉ đến 120 là phù hợp.
