Bộ trưởng Đinh La Thăng nói về dự án xây dựng sân bay Long Thành

"Đưa dự án sân bay Long Thành xin ý kiến Quốc hội vào thời điểm này rõ ràng là không có lợi, vì Quốc hội đang bàn đến nợ công".

Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành được đưa ra xin ý kiến Quốc hội. Xung quanh dự án này còn nhiều ý kiến tranh cãi về việc có cần thiết xây dựng công trình này không, tại sao không nâng cấp Tân Sơn Nhất… Bên lề kỳ họp Quốc hội đang diễn ra, VOV.VN phỏng vấn Bộ trưởng Giao thông – Vận tải Đinh La Thăng về dự án này.

Thưa Bộ trưởng, đến thời điểm này, nhiều ý kiến vẫn còn băn khoăn vì cho rằng, nhiều sân bay hiện nay cũng chưa thực sự hiệu quả. Ý kiến của ông về vấn đề này?

Tôi có thể hỏi lại, như thế nào là không hiệu quả? Nếu không hiệu quả thì không đầu tư sân bay nữa mà đầu tư bất động sản hay lĩnh vực khác? Đặc thù của nước ta là sử dụng sân bay cho dân dụng lẫn quốc phòng an ninh. Từ khi đất nước giải phóng tới nay chúng ta chỉ đầu tư duy nhất một cảng hàng không mới là cảng Phú Quốc, còn lại toàn bộ là cảng hàng không đã có từ trước.

Có ý kiến cho rằng, chúng ta đầu tư nhiều sân bay, đầu tư dàn trải thì không phải. Có những sân bay ví dụ như Điện Biên, nếu không hiệu quả thì không ai duy trì cả. Hay một số sân bay khác buộc phải duy trì vì nó không chỉ là hiệu quả về dân dụng kinh tế mà còn có cả vấn đề quốc phòng an ninh. Cả mạng sân bay quy hoạch từ khi đất nước chưa giải phóng đã có rồi. Thậm chí như Hải Phòng trước đây có 3 sân bay Đồ Sơn, Kiến An, Cát Bi thì đều gắn với cả quốc phòng, an ninh…

Còn câu chuyện đầu tư sân bay có hiệu quả không? Tổng Công ty Hàng không Việt Nam hàng năm vẫn hoạt động tốt, có lãi. Tất nhiên cũng có một số vấn đề cần phải chấn chỉnh để nâng cao hiệu quả. Nhưng việc đầu tư như vậy là cần thiết, và một đất nước phát triển, một đất nước hội nhập thì không thể không có hàng không được.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là chúng ta có nên đầu tư một siêu dự án như vậy trong bối cảnh hiện nay?

Đúng là nhân dân, dư luận và nhiều ĐBQH cũng chia sẻ sân bay Long Thành là cần thiết, vì việc mở rộng Tân Sơn Nhất là không thể. Tuy nhiên, đưa sân bay Long Thành xin ý kiến Quốc hội vào thời điểm này rõ ràng là không có lợi, vì Quốc hội đang bàn đến nợ công. Chính phủ đã có báo cáo nợ công hiện vẫn đang trong tầm kiểm soát nhưng có xu hướng tăng nhanh.

Chính vì vậy mà phải tính toán trong bối cảnh kinh tế của đất nước với từng dự án cụ thể, sân bay Long Thành cũng như thế. Phải tính toán việc đầu tư sân bay Long Thành trong sự phát triển chung của đất nước, đảm bảo được các tiêu chí về yếu tố nợ công.

Chính vì vậy, đợt trình ra Quốc hội lần này không phải phê duyệt dự án để triển khai ngay mà mới chỉ là xin chủ trương. Từ chủ trương đến lập dự án tiền khả thi đến khi thực hiện là cả một quãng thời gian dài, không thể nhanh được.

Vấn đề mà Quốc hội và nhân dân quan tâm là tiền đâu? Trong báo cáo cũng đã nêu rồi. Báo cáo tiền khả thi chỉ là một số con số hết sức khái toán, còn để đảm bảo chính xác hơn, đầy đủ hơn theo yêu cầu của Quốc hội và của người dân là đòi hỏi chính đáng. Nhưng rất tiếc có những cái không thể trả lời ngay được, giải đáp ngay được. Vì các nội dung đó nằm trong giai đoạn báo cáo khả thi, phải có khảo sát, thiết kế…

Nhưng bây giờ Quốc hội chưa phê duyệt chủ trương thì chưa thể làm báo cáo khả thi được bởi vì cũng phải có tiền. Chứ cứ đi làm báo cáo khả thi mà Quốc hội không thông qua thì cũng thành chuyện.

Về vốn đầu tư, Chính phủ vay ODA và cho DN vay lại, DN sẽ có trách nhiệm đầu tư và có trách nhiệm trả nợ sau này.

Thực tế, vốn xây dựng sân bay Tân Sơn Nhất chính phủ vay ODA và cho DN vay lại, sân bay Nội Bài cũng thế. Nhiều năm qua Tổng Công ty Cảng hàng không vẫn đảm bảo việc trả nợ tốt và hoạt động sản xuất kinh doanh có lãi.

Vốn cho Long Thành đúng là lớn thật nhưng Nhà nước chỉ lo một số phần cơ bản. Tuy nhiên, 24 nghìn tỷ cũng là một con số quá lớn so với bây giờ. Mà vốn cũng chỉ là một vấn đề khó khăn, khi triển khai còn nhiều vấn đề lắm.

Ví dụ ngay chuyện giải phóng mặt bằng, phần lớn 100\% người dân đã đồng ý. Tỉnh Đồng Nai họ làm rất tốt khi đi thỏa thuận tới từng người dân. Nhưng thực tế khi bắt đầu triển khai, khi Quốc hội quyết định đầu tư rồi sẽ nảy sinh nhiều vấn đề khác như các dự án trước đây đã làm..

Vậy chúng ta có tính đến chuyện trượt giá, đội giá không, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Chúng ta cứ nói đến các công trình lớn hay trượt giá. Nhưng trên thực tế nhiều công trình như Tân Sơn Nhất, Nội Bài không trượt giá, các dự án của cảng hàng không làm không trượt giá, từ trước tới nay làm chưa có dự án nào trượt giá cả. Nhiều dự án lớn khác ví dụ như Quốc lộ 1A đang triển khai thi công, sang năm hoàn thành cũng không trượt giá và còn có dư, và nhiều dự án có vốn dư…

Long Thành thì không thể trượt giá được, vấn đề là trình tự thủ tục dự án phải nhanh gọn, mà muốn nhanh gọn thì không thể ép Quốc hội quyết nhanh để làm được. Vấn đề là chất lượng công trình, có tốt hay không thì mới duyệt được chứ.

Nhiều người nói nên để sau 2020 mới đặt vấn đề sân bay Long Thành, ông nghĩ sao?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Dự án này từ 2025 mới cần. Nhưng để đến lúc đó có thì bây giờ phải chuẩn bị chứ.

Xin cảm ơn Bộ trưởng!