Xử án oan, chưa ai bị tội

(ĐSPL) - Vụ v?ệc oan sa? của ông Nguyễn Thanh Chấn kh?ến dư luận phẫn nộ và đặt ra câu hỏ? lớn: A? sẽ phả? chịu trách nh?ệm dẫn đến nỗ? oan ức của ngườ? dân vô tộ? trong suốt 10 năm?
Xử oan sa?, không chết a??
Qua vụ v?ệc ông Nguyễn Thanh Chấn cho thấy, nền Tư pháp của chúng ta còn nh?ều bất cập trong v?ệc xử lý các cán bộ kh? để xảy ra oan sa? cũng như v?ệc đảm bảo quyền lợ? cho những ngườ? bị tam g?am, tạm g?ữ.
Đồng tình vớ? nhận định trên, Ông Đỗ Văn Chỉnh – Nguyên Chánh thanh tra, thẩm phán TAND Tố? cao cho rằng: Luật của chúng ta quá khó h?ểu!
“Trong ngành tòa án tô? chưa b?ết có trường hợp cán bộ nào bị truy tố trước pháp luật vì xử oan sa? cho ngườ? vô tộ?. Họ chỉ bị kỷ luật ở mức kh?ển trách, cao nhất là chậm tá? nh?ệm...”, vị này khẳng định.
Trên thực tế, v?ệc cả? cách về Luật đã được t?ến hành từ nh?ều năm qua nhưng rõ ràng vẫn còn nh?ều tồn tạ?. Theo Nguyên chánh thanh tra, thẩm phán TAND Tố? cao, dù cả? cách thế nào cũng phả? đề cao trách nh?ệm của những cán bộ, trong nh?ều vụ án chính những cán bộ tham g?a tố tụng lạ? làm th?ệt hạ? cho nhà nước, oan sa? cho ngườ? dân, tuy nh?ên v?ệc xử lý lạ? chưa ngh?êm. Chưa có a? bị truy tố vì xử oan cho ngườ? vô tộ?.

Ông Chấn và ngườ? thân hôm xét xử tá? thẩm 7/11

“Lẽ ra chúng ta phả? cả? cách từ khâu đ?ều tra, nghĩa là luật sư phả? được tham g?a vào quá trình hỏ? cung để tránh bị bức cung, ép cung”, ông Chỉnh khuyến nghị.
Đồng tình vớ? ý k?ến đưa Luật sư tham g?a vào quá trình hỏ? cung tránh ép cung, nhưng Nguyên Thẩm phán Tòa án nhân dân Tố? cao Chu Văn Vẻ cho rằng rất “khó thực h?ện”. Bở? vì do nhận thức của cơ quan đ?ều tra cho rằng v?ệc bị tạm g?am, tạm g?ữ mớ? chỉ là bước khở? đầu của quá trình đ?ều tra vụ án. Nếu có luật sư ngay thì họ sẽ quanh co chố? tộ?, không thành khẩn, gây khó khăn cho công tác đ?ều tra. Đây cũng là thực trạng của nền tư pháp chưa t?ến bộ của chúng ta. Ở các nước t?ên t?ến v?ệc có luật sư ngay cho những ngườ? bị tạm g?ữ là một nhu cầu của các cơ quan đ?ều tra cũng như của bị can.
“Có lẽ, chúng ta sẽ phả? mất một thờ? g?an dà? nữa mớ? t?ến được tớ? một nền tư pháp t?ến bộ như thế!”, ông Vẻ nhận định.
Oan là họa
Trên thực tế, không phả? chỉ có duy nhất trường hợp ông Nguyễn Thanh Chấn phả? chịu án oan. Dư luận ngh? ngờ, hình như cho rằng “bắt thừa còn hơn bỏ sót” nên không thấy quá ngh?êm trọng? Đ?ều đó có hay không lý g?ả? cho v?ệc trong lịch sử ngành tòa án chưa có trường hợp cán bộ nào bị truy tố trước pháp luật vì xử oan sa? cho ngườ? vô tộ??
Phản đố? đ?ều này, Ông Đỗ Văn Chỉnh – Nguyên chánh thanh tra, thẩm phán TAND Tố? cao đưa ra ý k?ến: Nếu đưa ra xét xử, kết tộ? oan cho một ngườ? thì phả? co? đây là một thảm họa cho bản thân và cả g?a đình họ. Phả? co? đây là một v?ệc mà cả cộng đồng chúng ta phả? chịu trách nh?ệm. Đây là một vấn đề lớn thuộc trách nh?ệm của cả một hệ thống cơ quan Tư pháp.
Xử án oan cũng có thể đồng nghĩa vớ? v?ệc có “chạy án”. Thừa nhận v?ệc “chạy án” là có thật, ông Chỉnh cho b?ết thêm: cũng đã có nh?ều đ?ều tra v?ên bị đ? tù vì làm sa? lệch hồ sơ, nh?ều lãnh đạo tòa án bị truy tố vì tộ? nhận hố? lộ. Tuy nh?ên, v?ệc phát h?ện, xử lý những trường hợp t?êu cực này không đơn g?ản. Hoặc phát h?ện, xử lý nhưng lạ? làm nửa vờ?, lấy lệ, chưa tr?ệt để nh?ều kh? trở thành t?ền lệ. Chính vì thế, ngườ? dân không t?n tưởng “tố cáo” t?êu cực vớ? các cơ quan công an.
Trách nh?ệm không của r?êng a?
Ông Nguyễn Thanh Chấn bị kết án về tộ?: “G?ết ngườ?” và bị tù g?am đến nay 10 năm, đó là một thờ? g?an rất dà?, bây g?ờ lạ? kết luận ông Chấn không phạm tộ?. Đây là một thông t?n bất ngờ, gây xôn xao dư luận, hoang mang trong đờ? sống xã hộ?.
Theo ý k?ến của Nguyên thẩm phán Tòa án nhân dân Tố? cao Chu Văn Vẻ: Cần truy tố cán bộ ép cung, làm sa? lệch hồ sơ vụ án.
Theo, ông Chu Văn Vẻ, trách nh?ệm trong vụ án oan sa? này thuộc về các cơ quan t?ến hành tố tụng trực t?ếp đố? vớ? vụ án bao gồm: Cơ quan công an, V?ện K?ểm sát nhân dân và Tòa án nhân dân tỉnh Bắc G?ang; Tòa án nhân tố? cao tạ? Hà Nộ? (cơ quan xét xử phúc thẩm vụ án). Trong các cơ quan này, cơ quan nào có sa? phạm để lọt ông Chấn bị kêu tộ? oan thì sa? phạm đến đâu sẽ được làm rõ và xử lý đến đó.
Theo Luật Trách nh?ệm bồ? thường, để khắc phục hậu quả sớm cho ngườ? bị oan, trước mắt số t?ền đền bù oan sa? cho ông Chấn sẽ được trích từ ngân sách nhà nước. TAND Tố? cao - cơ quan xét xử cuố? cùng trong vụ án - phả? có trách nh?ệm bồ? thường. Sau này, nếu xác định ngườ? th? hành công vụ có lỗ? gây ra th?ệt hạ? thì họ phả? có nghĩa vụ hoàn trả lạ? cho ngân sách nhà nước.
Xử án oan, chưa a? bị tộ?
Vụ v?ệc oan sa? của ông Nguyễn Thanh Chấn kh?ến dư luận phẫn nộ và đặt ra câu hỏ? lớn: A? sẽ phả? chịu trách nh?ệm dẫn đến nỗ? oan ức của ngườ? dân vô tộ? trong suốt 10 năm?
Xử oan sa?, không chết a??
Qua vụ v?ệc ông Nguyễn Thanh Chấn cho thấy, nền Tư pháp của chúng ta còn nh?ều bất cập trong v?ệc xử lý các cán bộ kh? để xảy ra oan sa? cũng như v?ệc đảm bảo quyền lợ? cho những ngườ? bị tam g?am, tạm g?ữ.
Đồng tình vớ? nhận định trên, Ông Đỗ Văn Chỉnh – Nguyên Chánh thanh tra, thẩm phán TAND Tố? cao cho rằng: Luật của chúng ta quá khó h?ểu!
“Trong ngành tòa án tô? chưa b?ết có trường hợp cán bộ nào bị truy tố trước pháp luật vì xử oan sa? cho ngườ? vô tộ?. Họ chỉ bị kỷ luật ở mức kh?ển trách, cao nhất là chậm tá? nh?ệm...”, vị này khẳng định.
Trên thực tế, v?ệc cả? cách về Luật đã được t?ến hành từ nh?ều năm qua nhưng rõ ràng vẫn còn nh?ều tồn tạ?. Theo Nguyên chánh thanh tra, thẩm phán TAND Tố? cao, dù cả? cách thế nào cũng phả? đề cao trách nh?ệm của những cán bộ, trong nh?ều vụ án chính những cán bộ tham g?a tố tụng lạ? làm th?ệt hạ? cho nhà nước, oan sa? cho ngườ? dân, tuy nh?ên v?ệc xử lý lạ? chưa ngh?êm. Chưa có a? bị truy tố vì xử oan cho ngườ? vô tộ?.
“Lẽ ra chúng ta phả? cả? cách từ khâu đ?ều tra, nghĩa là luật sư phả? được tham g?a vào quá trình hỏ? cung để tránh bị bức cung, ép cung”, ông Chỉnh khuyến nghị.
Đồng tình vớ? ý k?ến đưa Luật sư tham g?a vào quá trình hỏ? cung tránh ép cung, nhưng Nguyên Thẩm phán Tòa án nhân dân Tố? cao Chu Văn Vẻ cho rằng rất “khó thực h?ện”. Bở? vì do nhận thức của cơ quan đ?ều tra cho rằng v?ệc bị tạm g?am, tạm g?ữ mớ? chỉ là bước khở? đầu của quá trình đ?ều tra vụ án. Nếu có luật sư ngay thì họ sẽ quanh co chố? tộ?, không thành khẩn, gây khó khăn cho công tác đ?ều tra. Đây cũng là thực trạng của nền tư pháp chưa t?ến bộ của chúng ta. Ở các nước t?ên t?ến v?ệc có luật sư ngay cho những ngườ? bị tạm g?ữ là một nhu cầu của các cơ quan đ?ều tra cũng như của bị can.
“Có lẽ, chúng ta sẽ phả? mất một thờ? g?an dà? nữa mớ? t?ến được tớ? một nền tư pháp t?ến bộ như thế!”, ông Vẻ nhận định.
Oan là họa
Trên thực tế, không phả? chỉ có duy nhất trường hợp ông Nguyễn Thanh Chấn phả? chịu án oan. Dư luận ngh? ngờ, hình như chúng ta cho rằng “bắt thừa còn hơn bỏ sót” nên không thấy quá ngh?êm trọng? Đ?ều đó có hay không lý g?ả? cho v?ệc trong lịch sử ngành tòa án chưa có trường hợp cán bộ nào bị truy tố trước pháp luật vì xử oan sa? cho ngườ? vô tộ??
Phản đố? đ?ều này, Ông Đỗ Văn Chỉnh – Nguyên chánh thanh tra, thẩm phán TAND Tố? cao đưa ra ý k?ến: Nếu đưa ra xét xử, kết tộ? oan cho một ngườ? thì phả? co? đây là một thảm họa cho bản thân và cả g?a đình họ. Phả? co? đây là một v?ệc mà cả cộng đồng chúng ta phả? chịu trách nh?ệm. Đây là một vấn đề lớn thuộc trách nh?ệm của cả một hệ thống cơ quan Tư pháp.
Xử án oan cũng có thể đồng nghĩa vớ? v?ệc có “chạy án”. Thừa nhận v?ệc “chạy án” là có thật, ông Chỉnh cho b?ết thêm: cũng đã có nh?ều đ?ều tra v?ên bị đ? tù vì làm sa? lệch hồ sơ, nh?ều lãnh đạo tòa án bị truy tố vì tộ? nhận hố? lộ. Tuy nh?ên, v?ệc phát h?ện, xử lý những trường hợp t?êu cực này không đơn g?ản. Hoặc phát h?ện, xử lý nhưng lạ? làm nửa vờ?, lấy lệ, chưa tr?ệt để nh?ều kh? trở thành t?ền lệ. Chính vì thế, ngườ? dân không t?n tưởng “tố cáo” t?êu cực vớ? các cơ quan công an.
Trách nh?ệm không của r?êng a?
Ông Nguyễn Thanh Chấn bị kết án về tộ?: “G?ết ngườ?” và bị tù g?am đến nay 10 năm, đó là một thờ? g?an rất dà?, bây g?ờ lạ? kết luận ông Chấn không phạm tộ?. Đây là một thông t?n bất ngờ, gây xôn xao dư luận, hoang mang trong đờ? sống xã hộ?.
Theo ý k?ến của Nguyên thẩm phán Tòa án nhân dân Tố? cao Chu Văn Vẻ: Cần truy tố cán bộ ép cung, làm sa? lệch hồ sơ vụ án.
Theo, ông Chu Văn Vẻ, trách nh?ệm trong vụ án oan sa? này thuộc về các cơ quan t?ến hành tố tụng trực t?ếp đố? vớ? vụ án bao gồm: Cơ quan công an, V?ện K?ểm sát nhân dân và Tòa án nhân dân tỉnh Bắc G?ang; Tòa án nhân tố? cao tạ? Hà Nộ? (cơ quan xét xử phúc thẩm vụ án). Trong các cơ quan này, cơ quan nào có sa? phạm để lọt ông Chấn bị kêu tộ? oan thì sa? phạm đến đâu sẽ được làm rõ và xử lý đến đó.
Theo Luật Trách nh?ệm bồ? thường, để khắc phục hậu quả sớm cho ngườ? bị oan, trước mắt số t?ền đền bù oan sa? cho ông Chấn sẽ được trích từ ngân sách nhà nước. TAND Tố? cao - cơ quan xét xử cuố? cùng trong vụ án - phả? có trách nh?ệm bồ? thường. Sau này, nếu xác định ngườ? th? hành công vụ có lỗ? gây ra th?ệt hạ? thì họ phả? có nghĩa vụ hoàn trả lạ? cho ngân sách nhà nước.
Phương Trà (tổng hợp)