Vì sao chính sách "xoay trục" của Mỹ bị chệch hướng?

(ĐSPL) - Mỹ đã "xoay trục" tập trung các nguồn lực quân sự, ngoạ? g?ao và k?nh tế qua Châu Á năm 2013, nhưng chính sách này bị chệch hướng vì Trung Quốc ngày càng hung hăng.

Chuyến công du Ðông Bắc Á trong tháng 12 của Phó Tổng thống Joe B?den nhắm mục đích v?ệc trấn an các đồng m?nh của Mỹ là Nhật Bản và Hàn Quốc.Nhưng v?ệc Trung Quốc bất ngờ th?ết lập "Vùng nhận d?ện phòng không" (ADIZ) bao trùm những khu vực có tranh chấp vớ? Nhật Bản và Hàn Quốc ở B?ển Hoa Ðông đã làm lu mờ chuyến thăm này.

Theo VOA, Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ đã có thá? độ thách thức kh? để cho máy bay quân sự bay qua "ADIZ Trung Quốc" mà không thông báo cho Bắc K?nh, trong kh? Hàn Quốc mở rộng vùng nhận d?ện phòng không của họ lấn qua nh?ều phần thuộc ADIZ Trung Quốc.

Vì lý do an toàn, các máy bay thương mạ? của Mỹ sẽ tuân thủ những qu? định của ADIZ Trung Quốc, đệ trình trước cho Bắc K?nh các kế hoạch bay ngang qua vùng mở rộng và g?ữ l?ên lạc bằng vô tuyến vớ? g?ớ? hữu trách Trung Quốc.

Lúc đầu, Hàn Quốc từ chố? tuân thủ, nhưng sau đó nó? rằng các chuyến bay thương mạ? sẽ theo gương Mỹ, trong kh? Nhật Bản thẳng thừng bác bỏ. Không phận phía trên các hòn đảo Senkaku do Nhật Bản ca? quản, mà Trung Quốc tranh g?ành chủ quyền và gọ? là Ð?ếu Ngư, nằm gọn trong vùng phòng không mở rộng của Bắc K?nh.

Bất chấp những mố? quan ngạ?, chuyên g?a Dan P?nkston của Nhóm Khủng hoảng Quốc tế lập luận rằng nguy cơ đố? vớ? máy bay do ADIZ Trung Quốc đã bị phóng đạ?. Ông P?nkston g?ả? thích: “Trung Quốc sẽ không có lợ? kh? can th?ệp vào bất cứ vụ nào. Tô? cho rằng Trung Quốc sẽ nhận là có thẩm quyền pháp lý để ngăn cản hoặc có hành động thù nghịch chống lạ? máy bay nước ngoà? quanh vùng có tranh chấp ở B?ển Hoa Ðông. Nhưng phả? chăng Trung Quốc muốn leo thang căng thẳng hay có hành động gây hấn? Vào thờ? đ?ểm này, tô? không t?n là như vậy. Nhưng nếu họ muốn làm như thế thì họ vẫn có thể làm được".

Trong khuôn khổ v?ệc bành trướng và khẳng định chủ quyền, nhóm tàu sân bay L?êu N?nh của Trung Quốc đã thực h?ện các cuộc d?ễn tập ở B?ển Ðông, nơ? đang có tranh chấp vớ? Brune?, Malays?a, Ph?l?pp?nes, Ðà? Loan và V?ệt Nam.

Trung Quốc th?ết lập ADIZ chồng lấn lên ADIZ trước đó của Nhật Bản và Hàn Quốc

Trong chuyến công du của ông B?den, một ch?ến hạm Trung Quốc hộ tống tàu sân bay L?êu N?nh đã chặn ngang đường đ? của một tuần dương hạm Mỹ buộc tàu này phả? đổ? hướng để tránh va chạm.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel gọ? hành v? của Trung Quốc trong vụ này là “vô trách nh?ệm".

Các động thá? kh?êu khích của Trung Quốc về các vùng có tranh chấp đã một phần thúc đẩy Mỹ "xoay trục" sang Châu Á, cũng như tăng cường quan hệ vớ? các đồng m?nh chính ở Đông Á là Nhật Bản và Hàn Quốc.

Thủ tướng Nhật Bản Sh?nzo Abe đã đề nghị một cuộc họp thượng đỉnh vớ? Tổng thống  Hàn Quốc Park Geun-hye, nhưng cho đến nay vẫn vấp phả? sự tránh né của Seoul.

Ðể đố? phó vớ? sự trỗ? dậy của Trung Quốc đò? hỏ? phả? hàn gắn những rạn nứt trong bang g?ao g?ữa Seoul và Tokyo, theo nhận định của g?áo sư Park Hwee-rhak của Ðạ? học Kookm?n (Hàn Quốc). G?áo sư Park Hwee-rhak nhận xét: "Trong tình hình h?ện nay, khó g?ảm nhẹ nguy cơ bằng một l?ên m?nh r?êng rẽ Hàn-Mỹ hoặc Mỹ-Nhật. Do đó cần phả? tăng cường quan hệ g?ữa Hàn Quốc-Nhật Bản-Mỹ. Do đó tô? cho rằng đ?ều quan trọng là Tổng thống Obama trong chuyến thăm tớ? phả? tập trung vào v?ệc Mỹ góp phần thúc đẩy mố? quan hệ chặt chẽ hơn g?ữa Hàn Quốc và Nhật Bản".

Thông cáo của cuộc họp thượng đỉnh g?ữa Nhật Bản và khố? ASEAN nhấn mạnh đến sự cần th?ết của v?ệc tự do đ? lạ? trên b?ển và trên không. Trung Quốc có quan hệ k?nh tế chặt chẽ vớ? ASEAN những cũng đã gây khó chịu cho các thành v?ên trong khố? vớ? những tranh chấp lãnh hả? vì kéo dà? quá trình thương lượng về một Bộ Quy tắc ứg xử ở B?ển Ðông (COC).

Theo nhà phân tích P?nkston, mặc dù tuyên bố muốn có một thế g?ớ? đa cực, Trung Quốc vẫn muốn thuơng thuyết song phuơng để có thể vận dụng thế mạnh k?nh tế và chính trị của họ một cách hữu h?ệu hơn.

Văn L?nh