Ukraine tăng cường "chim sắt cảm tử" giáng đòn "sấm sét" vào huyết mạch hậu cần, Nga lập tức gấp rút phòng vệ

Theo Forbes, kể từ đầu mùa hè, Ukraine đã tăng cường các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga. Bên cạnh các kho quân sự, nhà máy và cơ sở lọc dầu, một mục tiêu mới nổi bật là các đoàn tàu Nga - đặc biệt là tàu chở dầu và thiết bị quân sự.

Đây là những đòn tấn công có ý nghĩa chiến lược, bởi hệ thống đường sắt đóng vai trò then chốt trong cả hoạt động quân sự lẫn kinh tế của Nga, đồng thời lại dễ bị tổn thương trước các cuộc tấn công từ trên không.

Trong những tháng gần đây, tần suất các vụ tấn công này tăng mạnh, gây tác động trực tiếp đến năng lực hậu cần của quân đội Nga.

Máy bay không người lái Ukraine tấn công tàu hỏa Nga

Tàu hỏa vốn là mục tiêu được cả hai bên chú trọng kể từ khi xung đột bùng phát, đặc biệt là những đoàn tàu phục vụ vận chuyển tiếp tế quân sự. Nhờ phát triển các loại máy bay không người lái tầm xa, Ukraine giờ đây có thể vươn tới các mục tiêu nằm sâu trong lãnh thổ Nga cũng như khu vực do Moscow kiểm soát. Tận dụng lợi thế này, từ đầu mùa hè, Ukraine đã mở rộng các cuộc tấn công nhắm vào hệ thống đường sắt Nga trong khuôn khổ chiến dịch không kích bằng UAV quy mô lớn.

Dù không phải vụ việc nào cũng được xác nhận, nhưng nhiều video do phía Ukraine công bố cho thấy các cuộc tấn công đã gây thiệt hại đáng kể. Tháng 7, một đoàn tàu chở nhiên liệu và thiết bị quân sự bị phá hủy tại tỉnh Rostov, buộc chính quyền địa phương phải tạm ngừng giao thông đường sắt. Tháng 8, nhịp độ tấn công gia tăng, với một vụ gần Tokmak khiến đoàn tàu chở nhiên liệu trật bánh, làm gián đoạn tuyến tiếp tế quan trọng tới Crimea, cùng một vụ khác nhằm vào đoàn tàu chở dầu gần Dzhankoi.

Các đơn vị Ukraine cũng đăng tải thêm nhiều đoạn ghi hình UAV tấn công đoàn tàu Nga ở khu vực Zaporizhzhia bị chiếm đóng, nơi nhiều phương tiện đã bị phá hủy hoặc vô hiệu hóa.

Vai trò của đường sắt đối với Nga

Hệ thống đường sắt là huyết mạch trong hoạt động quân sự của Nga. Quân đội nước này phụ thuộc vào vận tải đường sắt để tiếp tế đạn dược, nhiên liệu và khí tài hạng nặng cho các chiến dịch ở Ukraine. Khi Nga mở rộng quy mô tấn công trong mùa hè, nhu cầu hậu cần càng tăng cao, khiến mạng lưới đường sắt trở thành mục tiêu dễ tổn thương nhất. Những đoàn tàu chở nhiên liệu đặc biệt quan trọng, bởi chúng đảm bảo nguồn năng lượng cho xe bọc thép và pháo binh trên tiền tuyến.

Do đó, việc Ukraine tấn công vào các đoàn tàu này đã trực tiếp ảnh hưởng đến khả năng duy trì nhịp độ tác chiến của Nga.

Tầm quan trọng của đường sắt còn vượt xa lĩnh vực quân sự, bao trùm toàn bộ nền kinh tế Nga. Do diện tích rộng lớn, Nga dựa vào mạng lưới đường sắt khổng lồ để vận chuyển hàng hóa, tài nguyên thiên nhiên và sản phẩm công nghiệp trên khắp đất nước.

Đường sắt kết nối các mỏ dầu, mỏ khoáng và vùng nông nghiệp xa xôi với các trung tâm chế biến và cảng xuất khẩu, khiến chúng trở thành huyết mạch của cả phân phối nội địa và thương mại quốc tế.

Đặc biệt, đường sắt là tuyến vận chuyển chính của dầu mỏ, trụ cột của nền kinh tế Nga.

Ukraine tận dụng điểm yếu

Mặc dù có vai trò trọng yếu, tàu hỏa lại là mục tiêu dễ bị tấn công bởi máy bay không người lái. Chúng di chuyển theo tuyến đường cố định, khó thay đổi lịch trình và có kích thước lớn, dễ bị phát hiện. Thông tin tình báo nguồn mở cũng giúp xác định tuyến hoạt động của các đoàn tàu quân sự. Một cú đánh trúng đích có thể khiến toa tàu trật bánh, phá hủy hàng hóa hoặc gây nổ nếu chở nhiên liệu. Việc bảo vệ các đoàn tàu đang di chuyển gần như bất khả, do không thể sử dụng hệ thống phòng không cố định như tại các cơ sở công nghiệp.

Ukraine đã tận dụng tối đa điểm yếu này với thế hệ UAV tấn công mới, như dòng Liutyi, được trang bị cảm biến tiên tiến và khả năng định vị tự động bằng GPS. Những UAV này có thể xác định tuyến đường sắt, phát hiện đoàn tàu mục tiêu và tấn công vào các điểm yếu chính xác nhờ hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo. Khi tấn công theo nhóm, chúng có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng, thậm chí phá hủy toàn bộ đoàn tàu.

Phản ứng của Nga

Trước mối đe dọa ngày càng lớn, Nga đang gấp rút triển khai các biện pháp phòng vệ. Một số hình ảnh lan truyền trên mạng xã hội cho thấy đầu máy được trang bị lưới chống UAV tương tự như biện pháp Ukraine áp dụng. Ngoài ra, Moscow có thể đang điều chỉnh lịch trình và tuyến đường vận hành, đồng thời phân tán hàng hóa lên nhiều đoàn tàu nhằm giảm thiểu thiệt hại nếu bị tấn công.

Về lâu dài, Nga có thể phải lắp đặt hệ thống phòng thủ chống UAV trên tàu hỏa, bao gồm thiết bị tác chiến điện tử hoặc vũ khí đánh chặn tự động. Tuy nhiên, các hệ thống này đòi hỏi chi phí lớn và thời gian triển khai dài, trong khi hiệu quả trước các UAV tự hành hiện đại của Ukraine vẫn còn bỏ ngỏ.

Khi Nga vẫn loay hoay với các biện pháp phòng thủ, Ukraine nhiều khả năng sẽ tiếp tục khai thác điểm yếu này như một phần trong chiến lược tấn công sâu bằng UAV. Bằng cách đánh vào mắt xích trọng yếu này, Ukraine đang tìm cách làm suy yếu sức mạnh quân sự và gia tăng áp lực buộc Moscow phải xem xét đàm phán.