Tỷ phú giàu thứ hai tại Pháp đã lập nghiệp ra sao khi bỏ học từ năm 16 tuổi?

Tỷ phú 82 tuổi François Pinault là một trong những nhân vật quyền lực nhất trong làng thời trang thế giới từng bỏ học năm 16 tuổi và khởi nghiệp với nghề buôn gỗ.

François Pinault là một trong những nhân vật quyền lực nhất trong làng thời trang thế giới. Với tài sản trị giá 34,3 tỷ USD, ông là người giàu thứ 2 tại Pháp và thứ 23 trên thế giới, theo Bloomberg.

Pinault sinh ra tại Les Champs-Géraux, một cộng đồng tại Brittany, Pháp. Công việc đầu tiên của ông là tại công ty gỗ của cha.

Năm 1963, Pinault thành lập công ty gỗ Établissements Pinault tại Rennes, Pháp. Ông có một thời gian theo học trường College Saint-Martin ở Rennes, nhưng bỏ học năm 16 tuổi.

Năm 1988, công ty niêm yết trên sàn chứng khoán Paris và 2 năm sau đó chuyển sang lĩnh vực bán lẻ. Năm 1994, công ty này trở thành Pinault Printemps Redoute sau khi thâu tóm hãng bán lẻ qua thư La Redoute và Le Printemps - một chuỗi trung tâm thương mại lớn của Pháp.

Liên tục thâu tóm các nhà mốt

Sau vài năm hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ, công ty của Pinault chuyển trọng tâm sang hàng xa xỉ, bắt đầu với thương vụ thâu tóm 42% cổ phần của hãng thời trang Gucci Group.

Thương vụ Gucci kết thúc cuộc chiến kéo dài 2,5 năm giữa Pinault và tỷ phú Bernard Arnault. Theo tờ New York Times, đây là một trong những cuộc chiến cay đắng nhất trong lịch sử giới doanh nghiệp.

Trong thời gian này, Pinault cũng mua lại thương hiệu xa xỉ Yves Saint Laurent cùng 2 nhà mốt Italy Bottega Veneta và Balenciaga.

Năm 2005, Pinault Printemps Redoute rút gọn tên thành PPR. Pinault có 3 người con, trong đó con trai François-Henri Pinault được bổ nhiệm làm giám đốc điều hành và trở thành bộ mặt mới của công ty.

Dưới sự điều hành của con trai Pinault, công ty tiếp tục mua lại các thương hiệu, đặc biệt là thời trang xa xỉ và đổi tên công ty thành Tập đoàn Kering vào năm 2013.

Năm 2018, Kering đã bán số cổ phần còn lại tại hãng thời trang thể thao Puma, hoàn tất quá trình chuyển đổi cuối cùng trở thành tập đoàn chỉ chuyên hàng xa xỉ.

Bộ óc kinh doanh nhạy bén

Pinault không chỉ nổi tiếng như một nhà quản lý “sắt đá” mà ông còn nổi tiếng bởi những phi vụ táo bạo. Vào năm 1973, cảm nhận được sự suy thoái của thị trường và khủng hoảng dầu mỏ, ông đã bán 80% công ty kinh doanh gỗ của mình cho Venesta, một công ty của Anh, với giá gấp 10 lần lượng tiền mặt lưu thông – trị giá một khoản 30 triệu franc. 18 tháng sau đó, vào cuối năm 1974, ông mua nó lại chỉ với 5 triệu franc. Alain Minc, nhà kinh doanh, kiêm triết gia và nhà văn, một trong những cố vấn thân cận của Francois Pinault thời đó, nói: "Ông ấy có một đầu óc kinh doanh nhạy bén vào đúng thời điểm. Cảm giác kinh doanh của ông gần như đậm chất thơ ca”.

Một ví dụ khác lúc đó được cho gần như là khả năng nhìn thấu siêu nhiên, Pinault đã tống khứ tòa nhà trụ sở ở Paris của công ty bán lẻ lớn đầu tiên ông đầu tư, CFAO, cho ngân hàng Credit Lyonnais đầu năm 1991 với giá 1,3 tỷ franc, vài tuần trước khi thị trường bất động sản Pháp sụp đổ. Ngân hàng sau đó đã báo cáo một khoản lỗ 1 tỷ franc cho thương vụ này.

Có lẽ thành công ngoạn mục nhất của ông là mua danh mục trái phiếu đầu cơ (junk bonds) do Credit Lyonnais tổ chức. Ngân hàng đang gặp khó khăn này đã phải rao bán bộ sưu tập của mình – trong đó có thương hiệu hàng thể thao Converse, giày Florsheim và hành lý Samsonite - vì những vấn đề pháp lý, và cho Pinault vay 12 tỷ franc ông cần.

Pinault đã chộp lấy danh mục đầu tư này, ngồi chờ cơ hội, chuyển đổi một số danh mục vào vốn chủ sở hữu, và bắt đầu bán đi phần lớn danh mục còn lại. Gần chục năm sau, lợi nhuận của ông từ phi vụ này ước tính đạt khoảng 6 tỷ franc.

Có thể thấy ông đã tận dụng triệt để từ Credit Lyonnais, ngân hàng đã cung cấp cho ông khoản vay đầu tiên cho công ty gỗ của mình và hàng tỷ franc những năm sau này. Năm 1987, Credit Lyonnais, được cho là “điên rồ” khi cho ông vay 300 triệu franc để mua La Chapelle-d'Arblay, một nhà máy sản xuất giấy ở Normandy, Pháp. Ba năm sau, ông bán nhà máy này đi, trả hết nợ và “bỏ túi” 525 triệu franc.

Năm 2003, François Pinault đã trao quyền quản lý Artémis, công ty cổ phần sở hữu của gia đình, là công ty kiểm soát Pinault-Printemps-Redoute và các tài sản khác (Château Latour, Christie's, vv) cho con trai François-Henri. Năm 2004, Pinault-Printemps-Redoute mua lại gần như tất cả các cổ phần còn lại của tập đoàn Gucci để đạt được quyền sở hữu 99,4% của công ty cao cấp Ý. Năm 2005, François-Henri Pinault đã chọn cách tiếp cận trực tiếp để quản lý Pinault-Printemps-Redoute và quyết định đảm nhiệm vị trí CEO. Tập đoàn chính thức đổi tên thành PPR và đổi thành Kering từ năm 2013.

Ông chủ của khối tài sản khổng lồ

Ngoài đế chế hàng xa xỉ, tỷ phú Pinault cũng là chủ sở hữu của hãng rượu Château Latour và nắm cổ phần tại khu nghỉ dưỡng trượt tuyết Vail Ski Resort ở bang Colorado, Mỹ.

Cùng với đó, ông cũng là chủ hãng đấu giá nổi tiếng Christie's thông qua công ty Groupe Artémis của mình - còn được gọi là Artemis, S.A. Christie's được thành lập vào năm 1766 bởi James Christie, hiện có cơ sở lại London, New York, Paris và nhiều thành phố lớn khác.

Năm 2017, doanh thu của hãng đấu giá này là 6,6 tỷ USD. Pinault mua lại Christie's vào năm 1998 và giữ vị trí chủ tịch công ty này từ năm 2017.

Gia đình Pinault sở hữu nhiều bất động sản, bao gồm dinh thự ở London, Anh và dinh thự ở khu nhà giàu Bel Air mà ông mua lại từ nhà thiết kế tóc nổi tiếng Vidal Sassoon vào năm 2013.

Pinault đồng thời cũng là một trong những nhà sưu tầm nghệ thuật lớn nhất thế giới. Ông tham gia nhiều sự kiện nghệ thuật tầm cỡ thế giới, cả công khai lẫn riêng tư. Ông sưu tầm nhiều tác phẩm lịch sử, bên cạnh tác phẩm của nhiều nghệ sĩ đương đại như Andy Warhol. Ông cũng là chủ nhân của phòng trưng bày nghệ thuật Palazzo Grassi ở Venice, Italy.

Gần đây nhất, gia đình Pinault gây chú ý với công bố về một phòng trưng bày nghệ thuật với các tác phẩm được cung cấp bởi Pinault Foundation tại di tích lịch sử Bourse du Commerce ở Paris, Pháp. Ông đã tài trợ 55 triệu USD để cải tạo phòng trưng bày này và cung cấp bộ sưu tập nghệ thuật ấn tượng với hơn 3.000 tác phẩm.

Pinault kết hôn với vợ hiện tại Maryvonne Pinault từ năm 1970. Mới đây, vợ chồng tỷ phú này gia nhập lĩnh vực kinh doanh du thuyền xa xỉ.

Hiện nay, dù đã 82 tuổi, tỷ phú này hiện vẫn giữ cương vị Chủ tịch của Artemis S.A., Chủ tịch tại Christie's và Chủ tịch danh dự của Tập đoàn Kering.

Vũ Đậu (T/h)