Từ vụ sạt lở tại Rào Trăng 3, bộ Công thương nói gì về việc quản lý thủy điện?

Tại buổi họp báo thường kỳ quý III, lãnh đạo bộ Công Thương cho hay, sự cố tại thủy điện Rào Trăng 3 (Thừa Thiên - Huế) là tai nạn đáng tiếc gây thiệt hại về người và của.

Chiều 16/10, bộ Công Thương tổ chức họp báo thường kỳ quý III dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải.

Tại buổi họp báo, lãnh đạo bộ Công Thương tiếp tục nhận được các câu hỏi về việc quy hoạch các hồ thuỷ điện nhỏ tại tỉnh Thừa Thiên - Huế trong đó có trường hợp thuỷ điện Rào Trăng 3 sau sự cố sạt lở nghiêm trọng khiến nhiều người chết, mất tích.

Ông Đỗ Đức Quân, Phó cục trưởng cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (bộ Công thương) cho biết thời gian qua bộ Công Thương đã cùng các tỉnh, địa phương rà soát hàng loạt dự án ảnh hưởng đến môi trường, xã hội và rừng.

Từ 2016 đến nay tất cả dự án thuỷ điện nhỏ liên quan đến rừng tự nhiên đã không còn dự án nào được bổ sung vào quy hoạch và đối với các dự án được bổ sung quy hoạch đều được kiểm soát chặt chẽ các vấn đề liên quan đến đất, rừng.

Số liệu thống kê cho hay, nếu các diện tích chiếm đất trước đây bình quân khoảng 4-5 ha/MW thì từ năm 2016 đến nay chỉ còn khoảng 1-2 ha/MW.

Ông Quân đánh giá, các nhà đầu tư, tỉnh địa phương sau khi có chỉ đạo đã thực hiện nghiêm túc không có dự án nào quy hoạch chiếm đất rừng tự nhiên.

"Từ năm 2017 đến nay lãnh đạo Bộ Công Thương cũng đã chỉ đạo các địa phương không bổ sung dự án dưới 3 MW vào quy hoạch", ông Quân nói thêm.

Bên cạnh đó, đối với các dự án thuỷ điện tại Huế, trong đó có thủy điện Rào Trăng 3, lãnh đạo bộ Công Thương thừa nhận trong quy hoạch ban đầu có chiếm một số diện tích đất rừng vì phương án chưa hoàn chỉnh.

Tuy nhiên, sau đó nhà đầu tư đã chuyển hoàn toàn các tuyến dẫn nước vào đường hầm nên không còn ảnh hưởng tới diện tích đất rừng tự nhiên.

"Từ năm 2016, các dự án liên quan đất rừng tự nhiên đều phải báo cáo Chính phủ, được Chính phủ đồng ý mới triển khai", ông Quân khẳng định.

Ông Quân cho biết từ năm 2011, bộ TN&MT đã có cảnh báo về tác động bồi lắng, ảnh hưởng rừng, tác động dòng chảy.

Hiện, bộ Công Thương cũng đã có lưu ý khi xem xét quy hoạch. Đặc biệt với các vùng có những rủi ro lớn về địa chất, lượng mưa lớn như Huế, khu vực rừng Phong Điền.

"Tại A Lưới gần dự án Rào Trăng 3, lượng mưa ở mức 2.200 mm trong khoảng một tuần. Tại Bạch Mã, thậm chí lượng mưa có thể lên đến 2.500-2.600 mm. Do đó tai biến địa chất rủi ro về chất lượng rất lớn", ông Quân chia sẻ thêm.

Liên quan đến việc rà soát hồ chứa đã đầy nước ở khu vực miền Bắc cũng như miền Trung, ông Tô Xuân Bảo, Phó cục trưởng cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp cho biết, trong 10 ngày qua, khu vực miền Trung bị ảnh hưởng 4 đợt mưa bão, qua thống kê, từ ngày 5 - 12/10, tổng lượng mưa ở Hà Tĩnh có nơi 500 mm, Quảng Bình có nơi 1.200mm, Quảng Trị có nơi lên tới 1.800 mm, đặc biệt Thừa Thiên - Huế có nơi 2.000 mm, trong khi đó theo thống kê cả mùa mưa ở Thừa Thiên - Huế là hơn 2.000 mm.

Như vậy, lượng mưa trong 1 tuần đã gần bằng cả mùa mưa ở Thừa Thiên - Huế, gây ra ngập lụt nhiều nơi, ảnh hưởng đến cơ sở hạ tầng và thiệt hại về người là ngoài sự mong muốn.

Bên cạnh lượng mưa lớn, các hồ ở khu vực miền Trung thường có địa hình dốc và mỏng và không có hồ lớn, đa số hồ nhỏ không có dung tích phòng lũ, đập tràn tự nhiên nên khi nước về sẽ qua đập tràn về hạ du.

Một số hồ lớn như hồ Sông Tranh, hồ Bình Điền, A Vương đều có dung tích phòng lũ. Các hồ này đều phải duy trì mức đón lũ để phòng khi lũ ở thượng nguồn đổ về, đảm bảo làm chậm lũ, giảm cho vùng hạ du.

Đại diện bộ Công Thương cũng nhận định thêm, qua sự việc vừa qua, bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục chỉ đạo rà soát, đặc biệt là các phương án ứng phó thiên tai để đảm bảo chủ động lường trước tình huống xấu có thể xảy ra.

Hiện nay, các thủy điện thường ở vùng sâu, vùng xa, xa khu vực hành chính nên việc giám sát còn gặp nhiều khó khăn.

Do đó, bộ Công Thương quyết định xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về hồ chứa để giám sát việc vận hành các hồ, từ đó kiểm soát được việc vận hành. Thời gian tới, bộ Công Thương sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu này.

Thủy Tiên (T/h)