Tổng thống Kazakhstan mạnh tay thanh trừng bộ máy an ninh sau hàng loạt bất ổn

Ngày 9/1 (giờ địa phương), Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev đã quyết định sa thải thêm 2 quan chức an ninh hàng đầu là Marat Osipov và Daulet Ergozhin, hai Phó giám đốc Ủy ban An ninh Quốc gia (KNB). 

Hai quan chức này cấp phó của cựu Giám đốc tình báo Karim Massimov, người bị bắt vì tình nghi phản quốc sau khi các cuộc biểu tình bạo loạn nghiêm trọng nổ ra. Hàng nghìn người biểu tinh đã bị bắt giữ và các tòa nhà công cộng bị đốt cháy trong các cuộc biểu tình chống chính phủ hàng loạt hồi tuần qua. Trước tình hình này, Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev đã cho phép cảnh sát chống bạo động "nổ súng mà không cần báo trước" để chấm dứt tình trạng bất ổn.

Một nhân viên thực thi pháp luật Kazakhstan đứng bảo vệ gần một chiếc xe tải bị cháy sau cuộc biểu tình hàng loạt do tăng giá nhiên liệu ở thành phố Almaty. Ảnh: Reuters

Truyền thông Nga và Kazakhstan đưa tin 164 người đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ giữa những người biểu tình với lực lượng cảnh sát. Tuy nhiên, các quan chức y tế và cảnh sát hiện chưa xác nhận con số này. Internet tại Kazakhstan đã bị hạn chế và hệ thống viễn thông chắp vá, gây khó khăn cho việc kiểm tra số liệu và xác nhận các báo cáo cụ thể về tình trạng bạo loạn tại đây.

Các cuộc biểu tình ôn hoà ban đầu được thực hiện nhằm phản đối việc tăng giá nhiên liệu đã bắt đầu cách đây một tuần. Sau đó, biểu tình đã nhanh chóng chuyển thành một cuộc bạo loạn quy mô lớn hơn chống lại chính phủ của ông Tokayev. 

Trước tình trạng hỗn loạn, Tổng thống Tokayev và gửi lời mời tới một liên minh do Nga đứng đầu gồm các quốc gia thuộc Liên Xô cũ - Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), liên minh này sau đó đã cử quân đội tới Kazakhstan hỗ trợ khôi phục trật tự. 

Phát ngôn viên của ông Tokayev hôm 9/1 cho biết ông nghĩ lực lượng này sẽ không ở lại Kazakhstan quá lâu, có thể không quá một tuần hoặc thậm chí ít hơn.

Trong khi đó, Điện Kremlin Tổng thống Nga Vladimir Putin và các nhà lãnh đạo khác của CSTO sẽ tổ chức một cuộc trực tuyến vào ngày 10/1 để thảo luận về cuộc khủng hoảng ở Kazakhstan.

Minh Hạnh (Theo Reuters)