Tiền giấy Việt Nam trải qua "thăng trầm" lịch sử

(ĐSPL) - T?ền g?ấy V?ệt Nam đã trả? qua suốt ch?ều dà? lịch sử đất nước từ kh? bị đô hộ, áp bức, bóc lột đến thờ? kỳ hòa bình, xây dựng k?nh tế.

1. G?ấy bạc Đông Dương 

Đồng Đông Dương là tờ t?ền g?ấy đầu t?ên được lưu thông ở V?ệt Nam vớ? mệnh g?á 100 đồng bạc. Đồng Đông Dương là đơn vị t?ền tệ do ngườ? Pháp phát hành và lưu thông trong thờ? g?an từ năm 1885 đến năm 1954. Trên tờ g?ấy bạc Đông Dương có ?n hình 3 th?ếu nữ vớ? trang phục truyền thống của 3 nước Đông Dương Lào, Campuch?a và V?ệt Nam. Nam Kỳ là nơ? lưu hành t?ền g?ấy đầu t?ên ở V?ệt Nam.

2. G?ấy bạc Cụ Hồ sau Cách mạng Tháng 8 năm 1945

Ngày 31/1/1946, sau kh? nước V?ệt Nam dân chủ cộng hòa ra đờ?, Chủ tịch Hồ Chí M?nh ký Nghị định phát hành t?ền V?ệt Nam Dân chủ Cộng hòa. Đây là lần đầu t?ên t?ền V?ệt Nam Dân chủ Cộng hòa được chính thức phát hành, lưu thông để khẳng định chủ quyền của đất nước. Và kể từ năm 1946 đến nay, t?ền g?ấy của V?ệt Nam do Ngân hàng Nhà nước V?ệt Nam phát hành đều có hình Cụ Hồ và được ngườ? dân gọ? là “g?ấy bạc Cụ Hồ”

Trên mỗ? tờ t?ền g?ấy đều ?n chữ "V?ệt Nam Dân Chủ Cộng Hòa" bằng chữ quốc ngữ, chữ hán và hình chủ tịch Hồ Chí M?nh. Mặt sau ?n hình g?a? cấp công nông b?nh. Các loạ? t?ền g?ấy có mệnh g?á 100 đồng, 20 đồng, 5 đồng, 1 đồng v?ết theo số Ả- Rập hoặc bằng chữ Hán, Lào, Campuch?a .

Tính đến nay, t?ền V?ệt Nam đã thay đổ? về cả về hình thức, chất l?ệu đến mệnh g?á 7 lần.

3. T?ền g?ấy do Ngân hàng Quốc g?a V?ệt Nam phát hành năm 1951

Năm 1951, Ngân hàng Quốc g?a V?ệt nam thành lập vớ? các nh?ệm vụ: Phát hành g?ấy bạc, quản lý kho bạc, thực h?ện chính sách tín dụng để phát tr?ển sản xuất, phố? hợp vớ? mậu dịch để quản lý t?ền tệ và đấu tranh t?ền tệ vớ? thực dân Pháp.

T?ền g?ấy do Ngân hàng quốc g?a V?ệt Nam phát hành chính thức được đưa vào sử dụng vớ? các mệnh g?á: 1, 10, 20, 50, 100, 200, 500, 1000, 5000.

Hình thức t?ền không thay đổ? nh?ều. Một mặt ?n chữ “V?ệt nam Dân chủ Cộng hoà” và hình Hồ Chí M?nh, một mặt ?n hình Công – Nông – B?nh và bộ độ? ở ch?ến trường. Màu sắc ở mỗ? mênh g?á cũng khác so vớ? trước đây. Số h?ệu, mệnh g?á trên t?ền g?ấy gh? bằng số Ả Rập, chữ quốc ngữ và chữ Hán.

4. T?ền đồng những năm 1975

Sau kh? Pháp rờ? khỏ? V?ệt Nam năm 1954, nước ta được ch?a thành 2 chế độ chính trị khác nhau, mỗ? chế độ ?n t?ền r?êng nhưng đều gọ? chung là đồng. Năm 1953, m?ền Nam lưu hành Đồng (t?ền V?ệt Nam Cộng hoà). T?ền k?m loạ? mệnh g?á 10, 20, 50 xu được đưa vào lưu thông. Năm 1960, có thêm t?ền k?m loạ? 1 đồng. Năm 1964, t?ền 10 đồng được đưa lưu thông.  Rồ? sau đó, 5 đồng , 20 đồng được sử dụng. Và đến năm năm 1975, t?ền 50 đồng được đúc.

Tuy nh?ên trong g?a? đoạn này, ở V?ệt Nam đã xuất h?ện tượng ?n t?ền g?ả. Vì vậy, trên tờ bạc 200 lúc đó có gh? thêm dòng chữ răn đe "Hình phạt khổ sa? những kẻ nào g?ả mạo g?ấy bạc do Ngân hàng Quốc g?a V?ệt Nam phát hành ra".

5. T?ền g?ả? phóng sau năm 1975

30/4/1975, m?ền Nam được g?ả? phóng, đất nước ta thống nhất 2 m?ền, t?ền lưu hành ở m?ền Nam bắt đầu mất g?á và được đổ? tên thành t?ền g?ả? phóng. Từ Quảng Nam – Đà Nẵng trở vào, 500 đồng m?ền Nam đổ? lấy 1 đồng g?ả? phóng. Từ Huế trở ra, 1000 đồng m?ền Nam đổ? 3 đồng g?ả? phóng.

Năm 1978, sau kh? tà? chính của nhà nước dần ổn định và thống nhất, t?ền V?ệt Nam ở 2 m?ền lạ? t?ếp tục thay đổ?, chênh lệch khá lớn. M?ền Bắc 1 đồng g?ả? phóng đổ? 1 đồng thống nhất nhưng m?ền Nam 1 đồng g?ả? phóng đổ? 8 hào thống nhất. Ngoà? ra, các loạ? t?ền 5 hào, 1 đồng, 5 đồng, 10 đồng, 20 đồng, 30 đồng, 50 đồng, 100 đồng cũng được phát hành thêm.

6. T?ền đồng những năm 1985

Vào năm 1985, để phục vụ cho cuộc cách mạng về g?á cả và lương, Nhà nước công bố đổ? t?ền theo tỉ lệ 10 đồng thống nhất đổ? 1 đồng t?ền mớ?. Ngân hàng quốc g?a V?ệt Nam cũng ban hành các loạ? t?ền 10, 20, 50 đồng nhằm khắc phục tình trang khan h?ếm t?ền mặt trong thanh toán và ổn định k?nh tế.

7. T?ền g?ấy thế kỷ XX

Năm 1990, tờ t?ền g?ấy cotton có mệnh g?á 10.000 và 20.000 được ?n, và đến năm 1994, t?ền 50.000 được phát hành. Tháng 9/2000, t?ền 100.000 cũng được đưa vào sử dụng. T?ền xu dần dần không được ngườ? dân sử dụng nữa và trở thành vật để lưu n?ệm.

8. T?ền polymer h?ện tạ?

Đồng t?ền ?n trên chất l?ệu polymer đang được 23 nước lưu hành. Ở V?ệt Nam h?ện nay, t?ền polymer đang là phương t?ện t?ền mặt lưu thông chủ yếu. Năm 2003, ngân hàng Nhà nước V?ệt Nam bắt đầu phát hành t?ền polymer lưu hành cùng những đồng t?ền cũ.

T?ền polyme có những ưu đ?ểm như: Khó làm g?ả, độ bền cao, không thấm nước, thích hợp sử dụng trong các th?ết bị h?ện đạ? như ATM, máy đếm t?ền, màu sắc khá bắt mắt.

Đặc b?ệt, kể từ kh? t?ền polymer được đưa vào sử dụng thì các loạ? t?ền cotton mệnh g?á 10.000 đồng, 20.000 đồng, 100.000 đồng đều dần ngừng lưu hành trên lãnh thổ V?ệt Nam. Tuy nh?ên h?ện nay, các tờ t?ền g?ấy mệnh g?á dướ? 5.000 đồng (1.000 đồng, 2.000 đồng, 5.000 đồng …) vẫn có g?á trị lưu hành tạ? V?ệt Nam.

H.T(Tổng hợp)