Thuế giao dịch chứng khoán: “Không phải cứ thích là tăng”

Thị trường quốc tế như thế nào thì chúng ta cũng phải đi theo

Tại phiên họp bất thường lần 1 của Quốc hội khoá XV vừa qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã có nội dung giải trình về một số nội dung trong chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi kinh tế, trong đó có nội dung liên quan đến thuế với giao dịch chứng khoán.

Về vấn đề này, trước kiến nghị cần tăng thuế giao dịch chứng khoán hiện hành, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói rằng, hiện nay, Việt Nam đang đánh thuế chuyển nhượng chứng khoán của doanh nghiệp là 20%, với doanh nghiệp nước ngoài là 0,1%/doanh thu bán, với bất động sản thì thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%, với cá nhân là 2% trên mỗi lần mua - bán.

Các chuyên gia cho rằng, việc tăng thuế giao dịch chứng khoán phải nghiên cứu cẩn thận.

Theo đánh giá của Bộ trưởng, thị trường chứng khoán đang tốt, năm 2020 đã huy động được 7,7 triệu tỷ đồng, tương đương 92% GDP năm 2021, đây là mức kỷ lục.

“Chúng tôi đề nghị giữ nguyên các mức đánh thuế này, có siết thì siết phát hành trái phiếu doanh nghiệp không có tài sản thế chấp. Với chuyển nhượng bất động sản cá nhân yêu cầu nộp thuế theo đúng giá bán thực tế”, Bộ trưởng nêu rõ.

Đánh giá về nội dung này, trao đổi với ĐS&PL, chuyên gia tài chính, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nhấn mạnh: Với chính sách thuế, về nguyên tắc đây là một chính sách mang tính lâu dài, có tính ổn định và có tính dự báo trước.

“Thực chất, thuế đánh vào thị trường giao dịch chứng khoán lâu nay chúng ta đã có rồi. Chính sách thuế giao dịch chứng khoán của Việt Nam hiện hành đã có sự tương đồng với sắc thuế của thị trường quốc tế. Về bản chất, thị trường chứng khoán trong nước phải đi theo quy luật của thị trường chứng khoán quốc tế, do đó, các thông lệ của thị trường quốc tế như thế nào thì chúng ta cũng phải đi theo”, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nhìn nhận.

Tăng thuế phí sẽ cản trở tâm lý của các nhà đầu tư

Theo đánh giá của vị chuyên gia này, một khi tăng thuế phí giao dịch chứng khoán sẽ cản trở tâm lý của các nhà đầu tư tham gia thị trường. Thậm chí, điều này còn ảnh hưởng đến sự phát triển thị trường chứng khoán trong giai đoạn tới với mục tiêu tăng quy mô, vị thế của thị trường chứng khoán Việt Nam, thu hút dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước.

“Nếu giờ tăng thuế với giao dịch trên thị trường chứng khoán là không thể được, nhà đầu tư sẽ bỏ chạy hết. Cũng không thể vì thấy năm 2021, người người nhà nhà đổ xô đi đầu tư chứng khoán mà đánh thuế được. Không phải cứ thích là tăng, thích là giảm được”, ông nói.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nói rằng việc tăng thuế với giao dịch chứng khoán hiện hành là điều không nên.

Cũng theo chia sẻ của PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, đầu tư chứng khoán còn là đầu tư vào sản xuất, bởi vì bản thân giá cổ phiếu, trái phiếu phản ánh sức khoẻ của doanh nghiệp, của nền kinh tế.

"Đổ tiền vào chứng khoán là đổ tiền vào nền kinh tế, đổ tiền vào doanh nghiệp. Khi nói đến hoạt động đánh thuế thì phải thể hiện được sự bình đẳng trong kinh doanh giữa các ngành nghề với nhau", ông nhìn nhận.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (Vafi) cho rằng, các nhà đầu tư chứng khoán hiện nay đã trả đủ các loại thuế phí. Trong đó, khi chuyển nhượng chứng khoán, thuế được lựa chọn là 0,1% trên tổng giá trị chứng khoán bán ra. Ngoài ra, nhà đầu tư còn thuế cổ tức tiền mặt, phí lưu ký.

“Nhà đầu tư chứng khoán cũng là chủ doanh nghiệp, đánh thuế doanh nghiệp cũng chính là thuế với nhà đầu tư với cổ đông công ty. Thuế phí chứng khoán chỉ một phần, bản thân doanh nghiệp còn phải chịu các loại thuế về xuất nhập khẩu, doanh thu, giá trị gia tăng thu nhập”, ông Hải nói.

Theo ông Hải, từ ngày 5/12/2020, nhà đầu tư nhận cổ tức bằng cổ phiếu hay nhận thưởng bằng cổ phiếu còn phải nộp 5% thuế thu nhập cá nhân theo Nghị định 126 quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế.

“Như vậy là thuế đã tăng thu rất nhiều, bởi đa phần doanh nghiệp hạn chế trả cổ tức tiền mặt mà chủ yếu là cổ phiếu thưởng để huy động vốn kinh doanh sản xuất”, Phó Chủ tịch Vafi cho hay.

Ông cũng cho rằng, Bộ Tài chính nên sửa đổi cách tính thuế với giao dịch chứng khoán do cách tính thuế với giao dịch chứng khoán hiện tại đã không còn phù hợp nữa.

Thu Huyền

Bài đăng trên ấn phẩm Đời sống & Pháp luật số thứ 4(10)