Say nắng có thể gây rối loạn thần kinh, suy đa tặng: Cần xử lý ra sao?

Thông tin trên báo Thanh niên, chiều 4/5, Sở Y tế TP.HCM cho biết, những ngày qua, đại lễ Vesak 2025 tại TP.HCM đã thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân và phật tử ở mọi miền đất nước.

Tại chùa Thanh Tâm (huyện Bình Chánh, TP.HCM), qua 2 ngày mở cửa cho người dân chiêm bái xá lợi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, đã có hàng chục nghìn người không ngại đường xa đến chiêm bái.

Tại các nhà chờ ở chùa Thanh Tâm, với mật độ tập trung người rất đông, người dân chờ xếp hàng dài dưới thời tiết nắng nóng tạo nên nguy cơ cao bị sốc nhiệt ảnh hưởng nguy hiểm cho tình trạng sức khỏe của người dân.

Do đó, ngành y tế TP.HCM bố trí hơn 50 y bác sĩ (buổi sáng) và hơn 30 người (buổi tối) ứng trực tại chỗ suốt từ 5h sáng đến 23h khuya mỗi ngày, sẵn sàng tiếp nhận và xử trí cấp cứu tại chỗ.

Các y, bác sĩ của Trung tâm cấp cứu 115 vận chuyển người dân bị say nắng lên xe cứu thương vào ngày 4/5. Ảnh: Thanh niên

VnExpress dẫn lời BS.CK1 Khuất Hoàng Sơn, Phó Khoa Cấp cứu ngoài bệnh viện, Trung tâm Cấp cứu 115 TP.HCM, với mật độ tập trung đông, người dân chờ xếp hàng dài dưới thời tiết nắng nóng tạo nên nguy cơ cao bị sốc nhiệt ảnh hưởng nguy hiểm đến sức khỏe.

Hội chứng say nắng, say nóng là tình trạng rối loạn cân bằng nước, điện giải toàn thân, rối loạn điều hòa thân nhiệt do nắng nóng, từ đó dẫn tới những rối loạn bệnh lý khác. Tình trạng này thường xảy ra vào mùa hè, tại nơi làm việc ngoài trời nắng hoặc làm việc trong môi trường nóng ẩm mà không có các biện pháp bảo vệ thích hợp.

Theo bác sĩ Sơn, say nắng, say nóng ở mức độ nhẹ, người bệnh sẽ choáng váng, biểu hiện chuột rút co cơ. Mức độ vừa sẽ gây kiệt sức do nóng, mất khả năng gắng sức, trạng thái tâm thần kinh bình thường.

Với mức độ nặng, người bệnh đột quỵ do nóng, tăng nhiệt độ cơ thể trên 40 độ C kèm theo các biểu hiện rối loạn hệ thống thần kinh trung ương như đau đầu, chóng mặt, hoa mắt, rối loạn tâm thần, thay đổi hành vi như lú lẫn, mất phương hướng, có thể dẫn đến suy đa phủ tạng nếu không được cấp cứu kịp thời

Cụ thể, thời gian đầu, cơ thể người bệnh còn cố gắng điều chỉnh nên có dấu hiệu vã mồ hôi. Sau đó, da nóng và khô. Một số triệu chứng sớm gồm mệt, đau đầu, đau cơ, chuột rút, mặt đỏ bừng, nôn ói và tiêu chảy. Người bệnh có thể tiến triển rối loạn tim mạch (rối loạn nhịp tim, hạ huyết áp), rối loạn hô hấp (khó thở, thở gấp, suy hô hấp cấp), hành vi và biểu cảm thất thường (mệt mỏi, lo lắng, cáu kỉnh, nói lắp, run rẩy), rối loạn thần kinh trung ương (choáng váng, hoa mắt, cơn co giật và hôn mê).

Nếu mức độ nhẹ, cơ thể có thể tự hồi phục sau khi được nghỉ ngơi chỗ mát. Với mức độ vừa, cơ thể phục hồi sau khi được bù đủ nước, điện giải và nghỉ ngơi tránh nắng nóng. Trường hợp mức độ nặng, nếu xử trí cấp cứu đúng cách, đưa nhiệt độ cơ thể xuống dưới 39 độ C trong 30 phút đầu sẽ tăng khả năng cứu sống nạn nhân và hạn chế các di chứng.

Khi phát hiện người bị say nắng, say nóng, cần nhanh chóng đưa đến chỗ thoáng mát, cởi bỏ quần áo ngoài, làm mát cơ thể. Gọi hỗ trợ xung quanh và hỗ trợ y tế nếu nạn nhân không tỉnh. Người say nắng, say nóng mức độ nặng cần hạ nhiệt cơ thể bằng chườm mát, nếu nhiệt độ cơ thể trên 40 thì cởi bỏ quần áo, ngâm cơ thể trong nước lạnh dưới 20 độ trong vòng 20 phút, đồng thời chuyển nạn nhân về cơ sở y tế gần nhất.

Nhiệt độ cao do nắng nóng không chỉ gây cảm giác oi bức, khó chịu mà còn làm tăng nguy cơ say nắng và các vấn đề sức khỏe liên quan. Ảnh minh họa 

Bên cạnh đó, bác sĩ cũng khuyến cáo phòng ngừa say nắng, say nóng để bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ xảy ra các biến cố nghiêm trọng. Thực hiện chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh, bổ sung đầy đủ nước trong thời tiết nắng nóng.

Hạn chế làm việc và di chuyển dưới thời tiết nắng nóng, nếu cần thiết phải đi thì cần chuẩn bị kỹ như bôi kem chống nắng, đội ô hoặc che nón, đặc biệt che phần gáy cổ, mặc quần áo dài sáng màu thoáng khí để tránh hấp thụ nhiệt, mang đủ nước uống, có chế độ nghỉ ngơi hợp lý. Người lao động ngoài trời phải mang bảo hộ lao động.

Tăng cường hoạt động thể chất rèn luyện sức khỏe ở mức không quá sức, có kế hoạch và nội dung luyện tập, thi đấu phù hợp với địa hình, thời tiết. Theo dõi sức khỏe định kỳ để phát hiện các chỉ số bất thường của cơ thể như huyết áp cao, rối loạn lipid máu, rung nhĩ, đái tháo đường... Hạn chế uống rượu bia, hút thuốc lá.