Sau 28 năm, người nhiễm HIV đầu tiên ở Việt Nam vẫn khỏe mạnh nhờ thuốc ARV

Hiện tại ở tuổi gần 60, bệnh nhân HIV đầu tiên của Việt Nam vẫn sống khoẻ mạnh tại TP.HCM.

Thế giới phát hiện bệnh nhân nhiễm HIV đầu tiên vào năm 1959. 31 năm sau, vào tháng 12/1990, Việt Nam cũng ghi nhận ca HIV đầu tiên, là một phụ nữ 30 tuổi.

TS Hoàng Đình Cảnh, Phó cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS, Bộ Y tế cho biết, người phụ nữ này lây bệnh từ chồng sắp cưới.

Đến nay, sau gần 30 năm được phát hiện nhiễm HIV, nữ bệnh nhân này vẫn sống khoẻ mạnh sau khi dùng thuốc kháng virus. Hiện những xét nghiệm máu của bệnh nhân cho thấy hàm lượng của virus rất thấp, dưới ngưỡng phát triển. Nguyên nhân là do bệnh nhân này dùng thuốc đều đặn với tinh thần thoải mái nên đã kìm được sự phát triển virus HIV.

Trước kia HIV được coi là căn bệnh đáng sợ, vô phương cứu chữa, gieo rắc cái chết cho những người xung quanh nhưng hiện nay, đây được coi là bệnh mạn tính, cần dùng thuốc điều trị suốt đời.

Nếu điều trị bằng thuốc kháng virus ARV sớm và duy trì đều đặn, các bệnh nhân nhiễm HIV vẫn sống khoẻ mạnh như bao người khác.

Ông John Blandford, Giám đốc Chương trình HIV và lao của Trung tâm Phòng chống và kiểm soát dịch bệnh Mỹ (CDC) tại Việt Nam, chia sẻ nghiên cứu khẳng định thuốc kháng virus ARV đủ sức chặn virus HIV lây truyền qua đường tình dục nếu người bệnh tuân thủ điều trị.

Như vậy, nếu dùng thuốc ức chế virus ARV hoàn toàn có thể yên tâm khi quan hệ tình dục, sinh con bởi họ không thể truyền bệnh cho bạn tình. Theo đó, nghiên cứu được thực hiện với hàng ngàn cặp dị nhiễm (chỉ 1 trong 2 người có virus) HIV ở châu Phi, châu Á, châu Mỹ. Châu Âu, Úc, Brazil và Thái Lan cho thấy không có trường hợp nào bị lây nhiễm HIV khi bạn tình của họ có tải lượng HIV-1 ức chế liên tục (dưới 200 bản sao/ml).

"Điều này có nghĩa là khi người bệnh uống thuốc ARV hàng ngày theo chỉ định, đạt được và duy trì tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện (<200 bản sao/ml) sẽ thực sự không có nguy cơ làm lây truyền HIV’’, ông John Blandford khẳng định.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhấn mạnh điều này chỉ đạt được khi tải lượng virus đạt mức ức chế, không lây truyền là ở con đường tình dục, không phải tất cả các con đường khác. Bao cao su là biện pháp hiệu quả giảm thiểu lây truyền HIV, cũng như các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, tránh mang thai.

TS Cảnh cho biết, các xét nghiệm trên những người có HIV đang điều trị tại Việt Nam cho thấy, 91% đã đạt được ngưỡng an toàn như chuyên gia của CDC đề cập.

ARV là thuốc kháng virus có tác dụng ức chế sự sinh sôi và phát triển của HIV. Nó giúp cứu sinh mạng người nhiễm HIV. Nếu được uống thuốc sớm, liên tục và tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc điều trị, người bệnh sẽ giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội, giảm nguy cơ tử vong. Thuốc ARV còn làm giảm nguy cơ lây truyền HIV sang người khác.

Tuy nhiên hiện nay, chỉ có 123.000/209.000 nhiễm HIV (chiếm 60%) tại Việt Nam đang điều trị ARV.

Cũng theo TS Cảnh, các thuốc ARV được lựa chọn điều trị đều khá an toàn với người sử dụng, ít tác dụng phụ nên người bệnh vẫn có thể sinh hoạt, đi làm bình thường. Chỉ có một tỉ lệ nhỏ sau uống có cảm giác mệt mỏi nhưng triệu chứng này sẽ qua nhanh.

Những trường hợp có phản ứng phụ với thuốc như dị ứng, mệt mỏi nhiều, cần đến cơ sở y tế để được tư vấn, đổi phác đồ điều trị.

Thuốc ARV được cấp miễn phí tại BV huyện hoặc trạm y tế xã. Người nhiễm HIV có thể lĩnh thuốc hàng tháng về uống tại nhà; khi ổn định có thể 3 tháng đến cơ sở y tế lĩnh thuốc một lần.

Đồng Trang (T/h)