Philippines tìm cách kéo quân Mỹ áp sát quần đảo Trường Sa

Trong một bài phỏng vấn dành cho một đài truyền hình trong nước, Tướng Emmanuel Bautista, Tổng Tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang Philippines tiết lộ Manila dự trù cho quân đội Mỹ sử dụng một căn cứ hải quân ngay trên đảo Palawan. Cơ sở này sẽ cho phép chiến hạm Mỹ áp sát quần đảo Trường Sa, nơi đang là điểm nóng tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông giữa Trung Quốc và Philippines, Việt Nam, Malaysia và Brunei.

Tin tức cho hay căn cứ được đề nghị cho Mỹ sử dụng nằm tại Vịnh Oyster trên đảo Palawan và nhìn ra Biển Đông, chỉ cách quần đảo Trường Sa khoảng 100 hải lý (160 km). Tướng Bautista công nhận rằng căn cứ này hiện còn rất thô sơ, nhưng ông hy vọng là với Thỏa thuận Tăng cường hợp tác quốc phòng Mỹ-Philippines (EDCA) vừa được ký kết, Mỹ có thể tài trợ cho việc nâng cấp và hiện đại hóa cơ sở này.

Theo các nhà quan sát, đề nghị cho quân đội Mỹ sử dụng căn cứ hải quân Vịnh Oyster là một động tác khéo léo để kéo chiến hạm Mỹ đến neo đậu ngay cạnh vùng Biển Đông, nơi Trung Quốc đang tăng cường các hành động lấn chiếm, hù dọa để áp đặt các đòi hỏi chủ quyền, đặc biệt nhắm vào Philippines và mới đây là Việt Nam.

Bị Trung Quốc chèn ép dữ dội, hồi tháng 4 vừa qua, Philippines đã ký với Mỹ thỏa thuận EDCA, cho phép các lực lượng Mỹ tiếp cận rộng rãi hơn  các căn cứ quân sự Philippines, đồng thời xây thêm cơ sở để quân đội hai nước cùng sử dụng.

Tướng Bautista cho biết là ông hy vọng Mỹ sẽ giúp Philippines tài trợ cho việc phát triển căn cứ Vịnh Oyster, nơi Philippines đã bắt đầu nâng cấp để biến căn cứ này thành một cơ sở tác chiến chính cho cả hai lực lượng hải quân.

Tại quần đảo Trường Sa, cụ thể là trên bãi đá ngầm Gạc Ma (mà Trung Quốc đã đánh chiếm của Việt Nam năm 1988), Trung Quốc đang xây dựng một công trình bị nghi là một đường băng dùng cho máy bay cất hạ cánh. Ngày 15/5, Bộ Ngoại giao Philippines đã công bố một số ảnh chụp từ trên không cho thấy rõ công trình Trung Quốc đang thực hiện tại bãi đá ngầm Gạc Ma.

Tháng 10/2013, chỉ huy trưởng lực lượng Hải quân Philippines trên đảo Palawan từng xác nhận với hãng tin Anh Reuters rằng Manila đã có một kế hoạch biến căn cứ Vịnh Oyster thành một “mini-Subic” và sẽ cho hai chiến hạm lớp Hamilton mới mua lại của Mỹ đồn trú tại đó.

Vịnh Subic nguyên là một căn cứ của Hải quân Mỹ tại Philippines và đã được trả lại cho chính quyền Manila vào đầu những năm 1990. Căn cứ này sau đó đã được biến thành một cảng thương mại tự do. Hiện nay, Philippines đang có kế hoạch chuyển đổi một phần cảng dân sự này thành căn cứ không quân và hải quân.