NSND Thế Anh: “Đệ nhất hào hoa” trong nghệ thuật điện ảnh

Nghệ sĩ Thế Anh sợ nhất sự hời hợt, hời hợt trước máy quay sẽ mang đến những vai diễn nhạt nhẽo, hời hợt trong cuộc sống sẽ chẳng thể chạm đến hạnh phúc. Thế nên, mỗi ngày được sống ông đều hết mình với cuộc đời, với đam mê để ngày nào cũng tươi đẹp. Có lẽ, chính cách suy nghĩ ấy đã giúp nghệ sĩ Thế Anh trở thành biểu tượng trong làng nghệ thuật Việt.

Tài năng làm nên một biểu tượng

Nghệ sĩ Thế Anh là con thứ ba trong một gia đình khá giả, mẹ là một tiểu thương và cha là người học hành đỗ đạt xuất sắc. Năm 3 tuổi, cha Thế Anh đỗ học bổng sang Pháp học bác sĩ. Mẹ một mình nuôi dạy 2 anh em. Trong suốt thời gian cha học ở nước ngoài, cậu bé Thế Anh không có cơ hội gặp gỡ và trò chuyện với cha mà chỉ được biết thông tin của ông qua một người bạn. Cho đến khi cha mất, 2 cha con vẫn không gặp mặt nhau.

Với Thế Anh, tuổi thơ thiếu vắng cha đã để lại những khoảng trống. Thế nên, ông không thường xuyên nhắc đến cha nhưng mỗi lần nói về người thân sinh, ánh mắt ông luôn chất chứa nhiều ưu tư. Chỉ với ánh mắt đong đầy cảm xúc ấy đủ để thấy, ông yêu cha nhiều đến nhường nào. Khi còn đi học, Thế Anh rất giỏi môn Toán và không đam mê nghệ thuật. Diễn xuất đến với ông tình cờ do một lần buột miệng chê cậu học sinh thủ vai chính trong vở kịch văn nghệ của trường, Chàng lười lao động. Chê bạn, Thế Anh đã bị phạt bằng cách... vào diễn thế và bất ngờ, vở kịch đã dành huy chương Vàng trong cuộc thi năm đó.

Tốt nghiệp cấp ba, sau 2 năm công tác tại trường Trung cao quân sự, Thế Anh trúng  tuyển vào khoa Toán của đại học Sư phạm. Tuy nhiên, nghề gõ đầu trẻ ấy lại không hấp dẫn được chàng trai có đôi mắt sáng và thế là sau 4 tháng, Thế Anh ghi danh thi tuyển vào trường Nghệ thuật Sân khấu. Lợi thế vẻ ngoài điển trai và khả năng diễn xuất thiên bẩm đã giúp Thế Anh nhanh chóng để lại dấu ấn ở cả hai loại hình sân khấu và điện ảnh.

Vẻ ngoài phong lưu và đôi mắt biết nói giúp Thế Anh có thế hóa thân ở nhiều dạng vai, từ sĩ quan Mỹ ngụy đến những vị tướng tá cấp cao trong Quân đội nhân dân Việt Nam; từ kỹ sư, nhà giáo, bác sĩ đến anh thủy thủ; từ vị pháp quan đến chú bé con...

Điều tạo nên sự khác biệt ở Thế Anh chính là khả năng chuyển biến tâm lý nhân vật vô cùng ngoạn mục. Ông diễn như không diễn. Hiếm có diễn viên nào có thể làm được điều như ông đã làm.

Bước ngoặt sự nghiệp diễn xuất của nghệ sĩ Thế Anh chính là vai Trung úy Phương trong  Nổi gió. Ngày ấy, hình ảnh anh chàng Trung úy điển trai, yêu nước đã “đánh cắp” trái tim của nhiều cô gái. Những phân cảnh nội tâm của nhân vật cũng được Thế Anh lột tả xuất sắc khiến ai xem một lần cũng nhớ đến ông. Sau này, dù Thế Anh đóng nhiều vai diễn và đều thành công nhưng người ta vẫn nhắc đến Trung úy Phương mỗi khi nói về ông.

Một vai diễn khác cũng được người ta nhắc đến khi nói về Thế Anh chính là chàng sinh viên Ba Duy trong phim Mối tình đầu. Khi đảm nhận vai này, Thế Anh đã 40 tuổi nhưng bằng tài năng tuổi tác không thể làm khó được ông. Người đàn ông 40 tuổi đã hoàn toàn thuyết phục khán giả khi hóa thân thành chàng sinh viên tuổi đôi mươi, yếu đuối, bạc nhược, không đủ sức giành lại người yêu trong tay kẻ người đàn ông ngoại kiều.

Mối tình đầu giành được nhiều giải thưởng trong nước cũng như quốc tế và mang về cho Thế Anh giải thưởng Nam diễn viên xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ V năm 1980. Nói đến Thế Anh là nói đến những vai diễn để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng. Thành công đó có được là nhờ sự lao động nghệ thuật nghiêm túc. Lối diễn của Thế Anh rất chủ động, tự tin, các thủ pháp xử lý hình thể và điều khiển nét mặt đều được anh vận dụng triệt để.

Sau nhiều năm cống hiến cho nghệ thuật, ông được Nhà nước phong tặng NSND.

Sau những cảnh hôn thật là “cơn say nắng”

Nghệ sĩ Thế Anh từng được coi là “hoàng tử” trong nghệ thuật điện ảnh bởi vẻ ngoài lãng tử hút hồn hàng triệu cô gái và điều này đã được các nhà sản xuất tận dụng triệt để. Chàng “hoàng tử” đã đóng cặp với hầu hết những gương mặt nữ đẹp nhất, nổi tiếng nhất của điện ảnh thời đó. Nếu phải tính số lượng các nụ hôn nóng bỏng đã thực hiện bản thân ông cũng không nhớ hết được vì nhiều quá.

NSND Thế Anh “thú nhận” những cảnh hôn, cảnh yêu đương mà ông thể hiện trong phim từ xưa đến giờ đều thật 100%, không có bất cứ nụ hôn nào là giả. Say đắm là say đắm thật. Với ông, nghệ thuật là thật, là chân chính và đó là lý do không nên giả vờ trước máy quay. Khi diễn viên giả vờ, khán giả sẽ không cảm được niềm đam mê cũng như tình yêu đúng nghĩa mà diễn viên thể hiện. Đã đóng phim là phải đóng như thật, như cuộc sống này chứ không thể nửa vời được. Quan điểm là vậy nhưng ông luôn tinh tế với bạn diễn.

Khi bắt đầu đóng cảnh nóng, ông dành hàng tiếng đồng hồ để trò chuyện và “động viên tinh thần” cho nữ diễn viên làm sao thấu suốt. Sự thấu hiểu là điều cần thiết để cả hai nhanh chóng hoàn thành phân cảnh nhanh nhất, tốt nhất. NSND Thế Anh trần tình, thực ra khi đóng cảnh hôn trên phim, không phải là mình đang hôn cô diễn viên mà hôn bằng tất cả cảm xúc của nhân vật hóa thân và tưởng tượng trước mắt mình cũng là nhân vật nữ trong phim. Sự tưởng tượng đó rất quan trọng để chuyển tải  được hết cảm xúc của nhân vật.

Biết là thế, biết đó là nghề nhưng NSND Thế Anh cũng thú nhận, ông đã nhiều lần “say nắng” nữ diễn viên đã đóng cặp. Chuyện đó cũng khá dễ hiểu khi mà cảm xúc trong quá trình làm phim quá mạnh mẽ. Thế nhưng, Thế Anh không bao giờ để sự việc đi quá xa vì có một chiếc phanh thắng... “chất lượng cao” và nếu không có chiếc phanh ấy, gia đình anh không êm đềm như bây giờ khán giả vẫn thấy.

Gia đình, các con chính là chiếc “phanh” mạnh mẽ nhất

Một trong những điều giúp Thế Anh có được một gia đình trọn vẹn và hạnh phúc chính là người phụ nữ tuyệt vời bên cạnh. Từng đóng rất nhiều cảnh yêu đương trên phim, nhưng vợ của NSND Thế Anh chưa từng nói, anh không được đóng cảnh này hay cảnh kia. Việc chọn vai diễn nào, đóng thế nào đều do Thế Anh tự quyết và vợ ông tôn trọng hoàn toàn nghề nghiệp của chồng. Ấy thế nhưng, ớt nào mà ớt chẳng cay, có người phụ nữ nào lại không chạnh lòng khi thấy chồng mình âu yếm với người phụ nữ khác.

Vì vậy mà, mỗi khi đến cảnh chồng âu yếm bạn diễn, bà thường lặng lẽ bỏ ra ngoài để tránh sự ghen tuông. NSND Thế Anh thương vợ lắm, ông bảo, khi đã lấy người nổi tiếng hoạt động nghệ thuật thì người phụ nữ như vợ ông cũng đã phải xác định trước sẽ phải đối mặt với những điều như thế. Thế Anh thừa nhận, điều tuyệt vời nhất ở vợ chính là bà luôn đứng về phía chồng, bảo vệ mái ấm, bảo vệ danh dự cho chồng và cả gia đình.

Hơn thế, bà chấp nhận sự hy sinh để trở thành hậu phương phía sau người đàn ông nổi tiếng, chăm lo cho các con nên người. Đó là lý do khiến ông luôn trân trọng vợ dù bên cạnh không thiếu những người phụ nữ xinh đẹp, tài năng. Việc ông vẫn ở bên cạnh bà, nói lời cảm ơn với bà trong cuộc đời này cũng giống như một minh chứng sự thấu hiểu những nỗi khổ của bà từ ông. Cái phanh mạnh mẽ nhất để “phanh” ông lại, khiến ông không dám quá đà trong tình nghệ sĩ lãng mạn không hẳn là ở người vợ xinh đẹp mà chính là các con trai. Hai người con trai Thế Phương và Thế Duy là tài sản lớn của cuộc đời ông.

Ông nghĩ, nếu chẳng may mình “léng phéng” bên ngoài, các con mà biết, nó đứng trước mặt ông nói: “Tại sao bố làm như thế?” hoặc, không cần con nói gì, chỉ nhìn thôi là ông sẽ không biết làm thế nào, sẽ không thể chịu đựng được, thà chết đi còn hơn. Ông không muốn hình ảnh cha xấu trước mặt con cái. Với nghệ sĩ Thế Anh, “danh dự như que diêm, đốt xoè một cái là hết”, điều đó giúp ông bước qua mọi cám dỗ để giữ lại 2 chữ “danh dự”, giữ lại gia đình.