Lùm xùm chương trình “Ai là triệu phú”

(ĐSPL) - Mới đây game show “Ai là triệu phú” gây “bão” với một số câu hỏi được cho là không phù hợp với thuần phong và văn hoá Việt Nam và “bị” nhiều khán giả phản ứng mạnh.

Là một trong những game show được đánh giá có sức hút trên truyền hình, chương trình “Ai là triệu phú” của Đài Truyền hình Việt Nam nhận được cảm tình của nhiều khán giả trên cả nước. Lý giải vì sao chương trình lại được nhiều người yêu thích như vậy, nhà văn hoá Lê Tùng Nam cho biết: “Chương trình này mang tính trí tuệ cao, bởi thông qua một số câu hỏi ngắn, nhưng ở nhiều lĩnh vực, khiến người chơi và khán giả phải vận dụng hết sự hiểu biết, khả năng phán đoán để trả lời…”. Tuy nhiên, mới đây game show “Ai là triệu phú” gây “bão” với một số câu hỏi được cho là không phù hợp với thuần phong và văn hoá Việt Nam và “bị” nhiều khán giả phản ứng mạnh…

Câu hỏi “nhạy cảm” trên sóng truyền hình quốc gia

“Ai là triệu phú” là phiên bản tiếng Việt của trò chơi truyền hình nổi tiếng của Anh “Who Wants to Be a Millionaire”?, do Đài Truyền hình Việt Nam mua bản quyền thực hiện. Chương trình bắt đầu được phát sóng ngày 4 tháng 1 năm 2005 và người dẫn chương trình là nhà báo Lại Văn Sâm. Mục đích chính của trò chơi là giành chiến thắng bằng cách trả lời chính xác 15 câu hỏi của chương trình. Trải qua 10 năm phát sóng, chương trình đã tạo một dấu ấn quan trọng trong lòng khán giả.

Tuy nhiên, trong chương trình “Ai là triệu phú” kỷ niệm sinh nhật 10 năm phát sóng ngày 30/12/2014, ê – kíp của chương trình đã đưa ra câu hỏi được cho là khá “nhạy cảm” cho ca sỹ Minh Thư khiến dân mạng xôn xao. Cụ thể hơn, câu hỏi số 4 của “Ai là triệu phú” dành cho Minh Thư như sau: Theo một câu hát thì: “Ba thương con vì con giống mẹ. Mẹ thương con vì con giống… ai?”. 4 đáp án đưa ra là: A. Ông hàng xóm; B. Chú cạnh nhà; C. Ba; D. Bác đầu ngõ.

Dù ý đồ của VTV3 khi đưa câu hỏi này có thể chỉ mang tính chất vui vẻ, song ngoại trừ C (đúng) thì ba đáp án còn lại được cho là “nhạy cảm” và không phù hợp với thuần phong mỹ tục ở Việt Nam. Khán giả Đinh Hồng Phong (Ngõ 173, Giáp Bát, Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết: “Tôi là một khán giả thường xem chương trình “Ai là triệu phú” và cũng thường thử trình độ của mình với nhiều câu hỏi của nhà báo Lại Văn Sâm đưa ra. Tuy nhiên, mới đây trong chương trình phát sóng ngày 30/12/2014, tôi cảm thấy “sửng sốt” khi đọc được câu hỏi về bài hát “Cả nhà thương nhau” của nhạc sỹ Phan Văn Minh. Những đáp án như: Ông hàng xóm, chú cạnh nhà, bác đầu ngõ là những danh từ “nhạy cảm” trong câu hỏi là: Mẹ thương con vì con giống ai… Tôi nghĩ, chương trình đã hơi vội vàng khi đưa ra câu hỏi này lên sóng truyền hình quốc gia…”.

Nhà nghiên cứu văn hoá Lê Tùng Nam cũng cho rằng: “Theo thông tin tôi được biết thì các câu hỏi của chương trình được biên soạn tỉ mỉ và có cả hội đồng cố vấn giúp đỡ nhưng không hiểu sao ở chương trình kỷ niệm 10 năm phát sóng lại có một câu hỏi “hớ hênh” như vậy, đành rằng là game show giải trí, nhưng đây là phát sóng trên truyền hình cả nước nên cũng nên thận trọng. Ngoài đối tượng khán giả là người lớn, thì có cả trẻ con nữa, không thể đưa ra một câu hỏi phản cảm, liên quan đến văn hoá gia đình như vậy…”.

Ngoài ra, nhiều khán giả cũng nhận ra trong chương trình này, câu hỏi số 5 mà “Ai là triệu phú” đặt ra cho nghệ sỹ hài Tự Long cũng làm nhiều người bàn tán. Đó là “Vợ của nghệ sỹ hài Xuân Bắc có tên là gì?” với 4 đáp án là: A. Cẩm chướng; B.Tuylip; C. Mào Gà; D. Hồng Nhung. Bên cạnh đáp án đúng là D, nhiều người đặt câu hỏi là tại sao lấy các loài hoa để làm đáp án cho tên vợ Xuân Bắc, bạn đồng hành của Tự Long trong chương trình này? Hơn nữa, đây là một câu hỏi khá “cá nhân” không phải khán giả nào cũng biết, và đây không phải là một cuộc chơi “nội bộ” nên câu này là không phù hợp với chương trình.

Chương trình phát sóng không “lọc” được đối tượng người nghe

Trước những lùm xùm của chương trình “Ai là triệu phú” được phát sóng vừa qua, nhóm phóng viên chúng tôi đã tìm cách liên lạc với ê – kíp của chương trình nhưng không được, khi gọi vào số máy cầm tay của nhà báo Lại Văn Sâm, chuông có đổ nhưng cũng không thấy chủ nhân cầm máy. Trong khi đó, nhiều khán giả đã phản ứng bằng cách lên mạng xã hội, lập các toptic, diễn đàn để bàn tán, thậm chí họ còn “chế” nhiều hình ảnh hài hước liên quan đến chương trình “Ai là triệu phú”.

Để có cái nhìn nhiều chiều về sự cố câu hỏi “nhạy cảm” này, nhóm phóng viên chúng tôi đã liên lạc với nhạc sỹ Phan Văn Minh, tác giả bài hát “Cả nhà thương nhau” – bài hát mà ê – kíp chương trình “Ai là triệu phú” đưa vào câu hỏi số 4 ngày 30/12/2014 vừa qua.

Nhạc sỹ Phan Văn Minh cho biết: “Tôi hiện đang sinh sống và làm việc tại Quảng Nam. Tôi không hề biết bài hát của mình được sử dụng trong chương trình “Ai là triệu phú” vào ngày 30/12/2014 vừa qua, cũng không thấy ai trong ê – kíp chương trình nói gì về vấn đề này. Từ trước đến nay bài hát “Cả nhà thương nhau” của tôi hay bị “chế” thành một số câu hát khác, tuy nhiên, những câu hát chế, hát nhại đó do một số người “nghêu ngao” với nhau, ngoài đời thường, tôi không để ý. Mới đây, bài hát này còn được sử dụng trong phim “Cô dâu vàng” – một bộ phim hợp tác giữa Việt Nam – Hàn Quốc cũng không thấy hỏi ý kiến tôi. Nếu đúng luật thì chương trình “Ai là triệu phú” sử dụng bài hát của tôi là phải hỏi ý kiến và trả tiền bản quyền, nhất là chương trình game show có tài trợ. Hơn nữa khi lên sóng truyền hình quốc gia lấy bài hát của tôi rồi “chế” ra những đáp án khác như vậy là không được”.

Nhạc sỹ Phan Văn Minh cho biết thêm: “Khi ti vi phát sóng chương trình, thì không thể lọc được đối tượng người nghe, nếu câu hỏi nhạy cảm như trên mà trẻ em biết được và học theo thì rất nguy hiểm. Game show là trò chơi, những là trò chơi văn hoá thì phải có những câu hỏi cà đáp án văn hoá. Ngoài đời có thể đùa, tếu nhau những câu hát “dị bản” thì được nếu lên phát sóng thì sẽ ảnh hưởng đến giáo dục trẻ em. Tôi không đồng ý với cách đưa đáp án về bài hát “Cả nhà thương nhau” của tôi như vậy”.

Khi được hỏi về đáp án câu số 4 của chương trình “Ai là triệu phú” ngày 30/12/2014 như vậy có phù hợp với văn hoá Việt Nam không, nhạc sỹ Thao Giang - Phó Giám đốc Trung tâm phát triển nghệ thuật âm nhạc Việt Nam cho biết: “Chương trình không nên hỏi những câu hỏi như vậy, đáp án sẽ làm cho tác giải bài hát bất bình, để sáng tác bài hát, tác giả phải suy nghĩ, chắt chiu từng lời, từng chữ. Đừng mang một bài hát dành cho các em nhỏ ra làm trò đùa như vậy. Hiện nay, người ta đang nói nhiều đến việc nhạc rác, nhạc bẩn mà chương trình phát sóng trên Truyền hình quốc gia lại đi “cổ suý” cho hiện tượng này là không tôn trọng tác giả.

Thậm chí, vi phạm vào văn hoá truyền thống của Việt Nam. Chúng tôi ủng hộ việc vui chơi, giải trí nhưng phải lành mạnh, văn hoá. Mới đây, một câu thơ của Nguyễn Bính “Chắt chiu hàng tháng cho chồng đi thi” bị chế thành “Chắt chiu hàng tháng cho chồng đánh lô”… Thời chúng tôi gọi những câu “chế” ấy là “tục nhạc”… Ê – kíp của chương trình nên lên tiếng về vấn đề này để xứng đáng là một Đài truyền hình Quốc gia và không bị mang tiếng là coi thường tác giả bài hát”.