"Lộc trời" xuất hiện khi trời mưa được người thành phố ưa chuộng, dân hái về bán 200.000 đồng/kg

Cứ mỗi độ những cơn mưa đầu mùa trút xuống, mảnh đất cố đô Huế lại rộn ràng một không khí rất riêng. Người dân nơi đây, từ già tới trẻ, đều háo hức rủ nhau băng rừng, vượt suối để tìm kiếm một món quà đặc biệt mà thiên nhiên ưu ái ban tặng: nấm tràm. Loại nấm hoang dã này được người địa phương trìu mến gọi là “lộc trời”, bởi lẽ chẳng cần gieo trồng hay chăm sóc cầu kỳ, chúng cứ thế nảy nở, sinh sôi đúng mùa, mang đến một nguồn lợi bất ngờ.

Nấm tràm thường ẩn mình dưới lớp lá mục trong các cánh rừng tràm, bạch đàn hay rừng bổi bạt ngàn ở miền Trung, đặc biệt là ở Thừa Thiên Huế. Những tai nấm mũm mĩm, tròn đầy với sắc tím nhạt đặc trưng, có kích thước đa dạng từ nhỏ xinh đến to tròn, đều có thể thu hoạch và chế biến. Tuy nhiên, điều khiến nấm tràm trở nên khác biệt và độc đáo hơn bất kỳ loại nấm nào khác chính là vị đắng "gắt" của nó. Nếu không biết cách sơ chế khéo léo, thực khách có thể sẽ phải "nhăn mặt" vì vị đắng đặc trưng này.

Sự xuất hiện của nấm tràm được ví như một "đặc ân" của trời đất, chỉ xuất hiện sau những cơn mưa đầu mùa. Nấm mọc rất nhanh, nhưng cũng chóng tàn, đòi hỏi người hái phải nhanh tay. Mỗi năm, chỉ có hai đợt hái nấm ngắn ngủi, rơi vào khoảng tháng 4 và tháng 8 âm lịch, mỗi đợt chỉ kéo dài chưa đầy một tuần. Sau vài ba ngày mưa, từng tốp người dân địa phương lại hăm hở, lặn lội vào rừng sâu.

Công việc tìm nấm chẳng khác nào một trò chơi "trốn tìm" với thiên nhiên. Nhiều khi, họ phải vượt hàng chục cây số đường rừng gồ ghề, dầm mình trong lớp đất ẩm lạnh lẽo mới may mắn nhặt được vài ký nấm quý giá.

Nếu trước đây, nấm tràm gắn liền với bữa ăn dân dã, mộc mạc của người dân địa phương, thì giờ đây, chúng đã "lên đời" thành một món đặc sản nức tiếng khắp nơi, được giới sành ăn thành phố săn lùng nhờ hương vị độc lạ.

Cứ đến mùa, người thành phố lại tranh thủ đổ xô đi mua nấm tràm tươi về thưởng thức hoặc dự trữ, bởi nếu lỡ mất vụ, phải đợi đến tận năm sau. Giá nấm tràm tươi dao động từ 40.000 – 50.000 đồng/kg, trong khi nấm tràm khô có thể lên tới 150.000 – 200.000 đồng/kg. Mức giá này đã mang lại nguồn thu nhập đáng kể, cải thiện đời sống cho nhiều hộ gia đình ở Huế.

Sau khi thu hoạch, nấm tràm cần được sơ chế cẩn thận. Người dân thường cạo bỏ sạch lớp đất bám ở chân nấm, sau đó ngâm nấm trong nước muối loãng khoảng 20-30 phút. Tiếp đến, nấm được rửa sạch và luộc sơ khoảng 15 phút để giảm bớt vị đắng gắt. Tuy đắng là vậy, nhưng chính cái vị đắng ấy lại tạo nên nét độc đáo, khó lẫn của nấm tràm, khiến món ăn thêm phần đậm đà và đặc trưng, không thể tìm thấy ở bất kỳ loại nấm nào khác.

Với nấm tràm, người Huế có thể chế biến thành vô vàn món ngon hấp dẫn, đậm đà bản sắc địa phương như: nấm tràm kho tiêu cay nồng, canh tập tàng nấm tràm thanh mát, cháo nấm tràm bổ dưỡng hay món nấm tràm um tôm thịt thơm lừng.

Không chỉ là một món ăn ngon, nấm tràm còn được biết đến là một loại thực phẩm giàu dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Theo kinh nghiệm dân gian được truyền lại, nấm tràm có tác dụng bồi bổ cơ thể, giúp an thần và mang lại giấc ngủ sâu. Nhờ chứa tinh dầu tràm tự nhiên, loại nấm này còn được tin là có khả năng giảm mệt mỏi, hỗ trợ chữa cảm cúm, đau đầu, đồng thời giúp thanh nhiệt và giải độc nội tạng.