Loại quả có mùi lạ, có nhiều ở khu vực Nam Bộ: Người bịt mũi chạy xa, người sành ăn lại coi là "thần dược", săn lùng bằng được

"Báu vật" dân dã

Ở nhiều vùng quê Việt Nam, đặc biệt là tại các tỉnh Nam Bộ và những vùng ven sông trù phú, cái tên "quả nhàu" đã trở nên quá đỗi quen thuộc.

Theo Tri thức & Cuộc sống, quả nhàu, với tên khoa học là Morinda citrifolia, là thành viên của họ Cà phê (Rubiaceae). Loại cây này phát triển mạnh mẽ ở các vùng khí hậu nhiệt đới, đặc biệt phổ biến tại Đông Nam Á và châu Đại Dương. Tại Việt Nam, cây nhàu thường mọc hoang hoặc được các gia đình trồng quanh nhà, nhiều nhất là ở khu vực miền Nam.

Cây nhàu là loài cây gỗ nhỏ, có chiều cao trung bình từ 2 đến 8 mét, nổi bật với tán lá xanh đậm, phiến lá to và dày. Quả nhàu thường mọc đơn lẻ từ nách lá, mang hình dáng bầu dục, kích thước vừa vặn trong lòng bàn tay. Điểm đặc trưng của quả là bề mặt lồi lõm, trông như có nhiều mắt cá xếp lại. Khi còn non, quả có màu xanh; lúc chín, nó dần chuyển sang màu trắng ngà hoặc vàng nhạt. Tuy nhiên, điều làm nên sự "khó quên" của quả nhàu chính là mùi hắc nồng đặc trưng khi chín, một mùi hương có thể khiến nhiều người lần đầu tiếp xúc cảm thấy khá khó chịu.

Dù sở hữu mùi hương không mấy dễ chịu, hương vị của quả nhàu lại rất riêng biệt. Nếu ăn sống, người ăn sẽ cảm nhận được vị chát nhẹ hòa quyện với chút ngọt thanh và hậu vị đắng nhẹ. Đây là một hương vị "lạ" mà khi đã quen, nhiều người lại cảm thấy thích thú. Dù vậy, quả nhàu hiếm khi được dùng để ăn trực tiếp. Thay vào đó, người dân thường dùng nó để ngâm rượu, sắc nước uống hoặc phơi khô để làm thuốc dự trữ.

Một trong những cách chế biến phổ biến và được ưa chuộng nhất là ngâm những quả nhàu chín mọng với rượu trắng. Bình rượu nhàu từ lâu đã được xem là "bài thuốc bổ" không thể thiếu trong nhiều gia đình ở nông thôn. Ngoài ra, người ta còn ép quả nhàu để lấy nước cốt, sau đó pha cùng mật ong hoặc chế biến thành trà để thưởng thức hàng ngày.

Hàm lượng dinh dưỡng có trong 100ml nước ép quả nhàu bao gồm: Lượng calo: 47 calo, Carbs: 11 gam, Chất đạm: ít hơn 1 gam, Chất béo: dưới 1 gam, Đường: 8 gam, Vitamin C: 33% lượng tham chiếu hàng ngày (RDI), Biotin: 17% RDI, Folate: 6% RDI, Magiê: 4% RDI, Kali: 3% RDI, Canxi: 3% RDI, Vitamin E: 3% RDI.

Những công dụng của trái nhàu

Theo báo Lao động, từ y học cổ truyền đến các nghiên cứu hiện đại, công dụng của quả nhàu đối với sức khỏe ngày càng được khẳng định.

1. Hỗ trợ sức khỏe tim mạch

Nước ép quả nhàu được ghi nhận có khả năng hỗ trợ sức khỏe tim mạch hiệu quả thông qua cơ chế làm giảm cholesterol và chống viêm – hai trong số những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây bệnh tim. Một nghiên cứu đáng chú ý đã chỉ ra rằng, những người nghiện thuốc lá nặng sau khi uống 118ml nước ép quả nhàu mỗi ngày trong vòng một tháng đã có sự sụt giảm đáng kể lượng cholesterol toàn phần và cholesterol LDL (loại cholesterol "xấu").

Tuy nhiên, một nghiên cứu khác kéo dài 30 ngày trên nhóm người không hút thuốc, với liều dùng 59ml nước ép nhàu hai lần mỗi ngày, lại không cho thấy sự thay đổi rõ rệt về mức cholesterol. Điều này gợi ý rằng công dụng giảm cholesterol của quả nhàu có thể phát huy hiệu quả mạnh mẽ hơn ở những đối tượng có nguy cơ tim mạch cao như người hút thuốc.

2. Tăng cường sức bền khi tập luyện

Một lợi ích bất ngờ khác của quả nhàu là khả năng cải thiện sức bền thể chất, đặc biệt hữu ích cho các vận động viên và người thường xuyên vận động. Trong một thử nghiệm kéo dài 3 tuần, các vận động viên chạy đường dài được cho uống 100ml nước ép nhàu hai lần mỗi ngày. Kết quả cho thấy, nhóm sử dụng nước ép nhàu đã tăng sức bền trung bình lên đến 21% so với nhóm dùng giả dược. Các nhà khoa học cho rằng tác dụng này đến từ hàm lượng chất chống oxy hóa dồi dào trong quả nhàu, giúp giảm tổn thương mô cơ trong quá trình vận động, từ đó thúc đẩy cơ thể phục hồi nhanh hơn và tăng sức chịu đựng.

3. Giảm đau hiệu quả, đặc biệt với các bệnh về xương khớp

Trong y học cổ truyền, quả nhàu từ lâu đã được xem như một vị thuốc giảm đau tự nhiên. Các nghiên cứu hiện đại cũng đã chứng thực công dụng này. Một nghiên cứu kéo dài 1 tháng cho thấy, những bệnh nhân bị thoái hóa đốt sống cổ khi uống 15ml nước ép nhàu hai lần mỗi ngày đã giảm đau một cách rõ rệt, trong đó có tới 60% người tham gia cho biết họ đã khỏi hẳn cơn đau cổ. Trong một nghiên cứu khác trên những người bị viêm xương khớp, việc uống 89ml nước ép nhàu mỗi ngày trong 90 ngày đã giúp họ giảm đáng kể cả tần suất và mức độ nghiêm trọng của cơn đau, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống một cách rõ rệt.

4. Tăng cường hệ miễn dịch

Nhờ rất giàu Vitamin C và các chất chống oxy hóa mạnh như beta-carotene, quả nhàu là một "đồng minh" đắc lực của hệ miễn dịch. Các dưỡng chất này giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tấn công của các gốc tự do gây hại và các độc tố từ môi trường. Việc sử dụng quả nhàu thường xuyên có thể giúp nâng cao sức đề kháng chung, phòng ngừa bệnh tật và cải thiện sức khỏe một cách tổng thể.