Nổi da gà loại cá "xấu hết phần thiên hạ", xưa bị "chê", nay thành đặc sản giá 400.000 đồng/kg

Loại cá có ngoại hình "nhiều người sợ"

Thoạt nhìn, nhiều người không khỏi e dè, thậm chí thốt lên rằng cá mút đá trông như một “sinh vật ngoài hành tinh”. Chúng sở hữu một thân hình hoàn toàn khác biệt so với các loài cá thông thường: trơn bóng, không có lớp vảy bao bọc, và đặc biệt là không có xương sống. Toàn bộ cơ thể cá được cấu tạo từ một trục sụn mềm dẻo, phần đầu trông tựa như cá chạch hay lươn với những chiếc ria ngắn, còn đuôi thì bè ra. Chính ngoại hình kỳ dị này đã từng khiến chúng bị “chê” và ít được chú ý.

Tại Việt Nam, cá mút đá chủ yếu được tìm thấy ở các vùng rạn san hô, đá ngầm thuộc khu vực miền Trung và miền Nam, với độ sâu từ 500 đến 1.000 mét. Vùng biển Khánh Hòa và Bình Định là nơi loài cá này xuất hiện phổ biến nhất. Không chỉ ở Việt Nam, cá mút đá còn là một thực phẩm được ưa chuộng tại nhiều quốc gia châu Âu và châu Á, đặc biệt là tại Hàn Quốc.

Chị Lê Vân, một tiểu thương tại chợ Đầm (TP.Quy Nhơn), giải thích trên VietNamnet rằng cái tên “cá ninja” bắt nguồn từ đặc tính thoắt ẩn thoắt hiện và rất khó đánh bắt của chúng. Sống ở tầng đáy sâu, lại có lớp da tối màu giúp ngụy trang hoàn hảo, chúng di chuyển nhanh nhẹn và lẩn trốn cực kỳ hiệu quả. Khi bị bắt lên, chúng còn có thói quen cuộn tròn đầu lại như để che giấu, từ đó mà có thêm tên gọi dân dã là cá “giấu đầu hở đuôi”.

Cũng theo chị Vân, cá mút đá được chia làm hai loại chính. Một là loại lưng đen, với phần lưng có da màu đen và bụng màu trắng, thường sinh sống ở các vùng nước nông hơn. Loại thứ hai là cá mút đá lụa, thân hình thon dài hơn, da có màu hồng nhạt sáng bóng và sống ở độ sâu lên đến 1.000 mét.

Đặc sản vạn người mê giá 400.000 đồng/kg

Dù vẻ ngoài có phần “xấu lạ”, cá mút đá lại chinh phục thực khách bằng hương vị thơm ngon bất ngờ. Thịt cá có vị ngọt thanh tự nhiên, mềm nhưng vẫn có độ dai nhẹ như thịt gà, và đặc biệt là phần sụn ở giữa khi ăn lại giòn sần sật như sườn non. Anh Quốc Đạt (Hà Nội), sau vài lần thưởng thức món cá này ở Bình Định, nhận xét đây là món ăn có hương vị lạ miệng, rất thích hợp để làm “món nhậu khoái khẩu” cho cánh mày râu.

Để chế biến cá mút đá, công đoạn sơ chế là quan trọng nhất. Vì sống ở tầng đáy, cá có mùi tanh khá đặc trưng. Người chế biến phải lột sạch lớp da bên ngoài, sau đó chặt bỏ hoàn toàn phần đầu và đuôi, chỉ giữ lại phần thân toàn sụn ở giữa. Việc này giúp loại bỏ triệt để mùi tanh và đảm bảo món ăn đạt độ ngon chuẩn vị.

Cá mút đá có thể được chế biến thành nhiều món hấp dẫn như nhúng lẩu, xào sả ớt, hay nấu bung với chuối. Tuy nhiên, ngon và được ưa chuộng nhất vẫn là món cá mút đá nướng. Sau khi làm sạch, thân cá được tẩm ướp kỹ lưỡng với các loại gia vị như sa tế, ngũ vị hương, hoặc hỗn hợp dầu hào, sả, tỏi, ớt băm nhỏ trong khoảng 15-20 phút. Khi nướng trên bếp than củi, thịt cá dậy mùi thơm nồng nàn, đậm đà khó cưỡng.

Từ một loài cá ít ai biết đến, cá mút đá nay đã trở thành đặc sản có giá trị. Theo Thời báo Văn học Nghệ thuật, hiện tại, giá bán trên thị trường dao động từ 350.000 – 400.000 đồng/kg tùy loại và kích cỡ. Thịt cá không chỉ ngon mà còn giàu đạm, ít béo, chứa nhiều khoáng chất và axit amin tốt cho sức khỏe. Người dân vùng biển còn xem đây là món ăn giúp bồi bổ sức lực. Nhiều người sành ăn còn ví von gọi cá mút đá là “đông trùng biển cả”, bởi giá trị dinh dưỡng và hương vị đặc biệt ẩn sau vẻ ngoài không mấy bắt mắt.