Cá Bỗng, một thành viên thuộc họ cá chép, là loài cá nước ngọt sinh trưởng chủ yếu trong môi trường tinh khiết của những con suối trong vắt và các dòng sông đối lưu, đặc biệt là tại vùng đất Hà Giang. Vốn là loài cá tự nhiên, cá Bỗng thường cư ngụ ở vùng thượng nguồn và trung lưu của các con sông lớn nhỏ miền núi phía Bắc Việt Nam, như sông Gâm, sông Lô, sông Miện. Ngày nay, việc nuôi trồng cá Bỗng tập trung chủ yếu ở bốn tỉnh: Tuyên Quang, Lào Cai, Yên Bái và Hà Giang.
Cá Bỗng là loài cá nước ngọt sinh trưởng chủ yếu trong môi trường tinh khiết của những con suối trong vắt và các dòng sông đối lưu, đặc biệt là tại vùng đất Hà Giang. Ảnh: Báo Hà Giang
Với thân hình thuôn dài, mang sắc xám thẫm, phần lưng đen hoặc xám xanh chuyển dần sang màu nhạt ở bụng, cá Bỗng sở hữu vẻ ngoài thanh thoát và độc đáo. Sống trong môi trường nước trong lành của những suối đầu nguồn, thịt cá Bỗng không chỉ săn chắc, ít xương mà còn mang một hương vị đặc trưng, không thể lẫn vào đâu được.
Hương vị thơm ngon không phải là ưu điểm duy nhất của Cá Bỗng. Loài cá này còn là nguồn cung cấp dinh dưỡng dồi dào với hàm lượng protein chất lượng cao, ít chất béo xấu và giàu axit béo omega-3, rất có lợi cho sức khỏe tim mạch, trí não và sự phát triển toàn diện của cơ thể. Bên cạnh đó, cá Bỗng còn chứa các khoáng chất thiết yếu như canxi, sắt, kẽm, giúp xương chắc khỏe và tăng cường hệ miễn dịch.
Cá Bỗng Hà Giang nổi tiếng với độ dai, chắc thịt và hương vị thơm ngon đặc biệt. Trong quá khứ, cá Bỗng cùng với Cá Lăng, Cá Anh Vũ, Cá Chiên và Cá Dầm Xanh được xem là ngũ quý hà thủy, là những sản vật quý giá được tuyển chọn để tiến vua. Chính vì vậy, người dân nơi đây luôn xem cá Bỗng như một báu vật và hết sức trân trọng.
Cá Bỗng sở hữu vẻ ngoài thanh thoát và độc đáo. Ảnh: Báo Hà Giang
Theo thông tin từ báo Dân Việt, người dân tộc Tày ở huyện Vị Xuyên, Hà Giang nuôi cá Bỗng trong ao theo phương pháp hoàn toàn tự nhiên. Nhờ điều kiện khí hậu lý tưởng và nguồn nước tinh khiết được dẫn từ suối đầu nguồn hoặc các mạch nước ngầm trong khe đá, cá Bỗng Hà Giang có chất lượng vượt trội hơn so với cá Bỗng nuôi trên sông, đồng thời khỏe mạnh và ít bị bệnh tật.
Với chất lượng thịt thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao, giá bán của cá Bỗng khá cao so với các loại cá nước ngọt khác. Tùy thuộc vào kích cỡ và nguồn gốc, giá cá Bỗng tươi dao động từ 300.000 - 600.000 VNĐ/kg. Đối với những con cá lớn, được nuôi tự nhiên lâu năm, giá có thể lên đến hàng triệu đồng mỗi con, đặc biệt là cá Bỗng Hà Giang.
Báo Hà Giang giới thiệu món cá Bỗng nướng, thường được thưởng thức kèm với bánh tráng cuốn bún, rau sống và nước chấm đặc biệt, tạo nên sự kết hợp hài hòa giữa vị giòn tan và hương thơm ngọt ngào.
Cá Bỗng nướng. Ảnh: Báo Hà Giang
Ngoài ra, cá Bỗng hấp cũng là một món ăn tuyệt vời giúp giữ trọn vẹn hương vị tự nhiên và giá trị dinh dưỡng của cá. Cá sau khi được làm sạch sẽ được tẩm ướp với hỗn hợp gừng, sả, hành đã phi thơm rồi đem hấp chín.