Loài cá độc nhất vô nhị ở miền Tây, bò trên cạn, leo cây điêu luyện, thịt dai ngọt như gà

Tại miền Tây sông nước trù phú, thiên nhiên đã ban tặng cho con người vô số sản vật độc đáo. Trong đó, không thể không nhắc đến một loài cá mang trong mình những đặc tính kỳ lạ, thách thức mọi quy luật tự nhiên: chúng có thể bò lên bờ, leo thoăn thoắt lên cây giữa rừng đước và sống khỏe mạnh khi rời xa mặt nước. 

Đó chính là cá thòi lòi, hay còn được người dân ưu ái gọi bằng cái tên "cá leo cây". Không chỉ độc đáo về tập tính, thịt của loài cá này còn được ví như "gà đồng" vì độ dai ngọt, trở thành một đặc sản trứ danh mà bất kỳ ai cũng muốn săn lùng mỗi khi mùa nước rút về.

Loài cá có "đôi chân" và lá phổi đặc biệt

Môi trường sống ưa thích của cá thòi lòi là những bãi bồi phù sa, vùng bùn lầy ven các cửa sông, cửa biển, đặc biệt là dưới tán rừng ngập mặn rậm rạp. Để thích nghi với điều kiện sống "nửa cạn nửa nước", tạo hóa đã ban cho chúng một cấu tạo cơ thể vô cùng đặc biệt. 

Hai vây trước của cá thòi lòi phát triển cứng cáp và mạnh mẽ, hoạt động như một đôi chân thực thụ, giúp chúng trườn, bò trên mặt bùn và thậm chí là leo lên rễ, thân cây đước, cây mắm để tìm kiếm thức ăn hoặc lẩn trốn kẻ thù.

Bên cạnh đó, chúng sở hữu một hệ thống hô hấp phức tạp qua da và các khoang chứa nước trong mang, cho phép chúng trao đổi oxy trực tiếp với không khí. Nhờ vậy, cá thòi lòi có thể ở trên cạn hàng giờ liền mà không gặp vấn đề gì. 

Vào mùa nước rút, khi các bãi bùn lộ ra, người dân miền Tây lại rủ nhau đi bắt cá thòi lòi. Công việc này không chỉ mang lại nguồn thu nhập mà còn là một thú vui, đòi hỏi sự kiên nhẫn, nhanh tay và tinh mắt để tóm gọn những con cá tinh ranh.

Hương vị "thịt gà nước mặn" trong ẩm thực

Điều làm nên danh tiếng của cá thòi lòi không chỉ nằm ở vẻ ngoài kỳ lạ mà còn ở chất lượng thịt của nó. Thịt cá thòi lòi nổi tiếng là dai chắc, không bở, mang vị ngọt thanh tự nhiên mà không hề có mùi tanh nồng, được nhiều người sành ăn ví von là "thịt gà nước mặn".

Qua bàn tay khéo léo của người miền Tây, cá thòi lòi được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn làm say lòng thực khách. Phổ biến nhất có thể kể đến cá thòi lòi nướng muối ớt thơm lừng, kho tiêu cay nồng đậm vị, nấu canh chua lá giang thanh mát hay chiên giòn rụm chấm với mắm me. 

Tuy nhiên, món ăn được xem là "cực phẩm" và được săn đón nhiều nhất chính là cá thòi lòi nướng than. Chỉ khi mùa nước rút về, người ta mới dễ dàng bắt được những con cá béo mập nhất. Cá được xiên qua que tre, nướng trên bếp than hồng rực cho đến khi da vàng giòn, mỡ cá chảy ra xèo xèo, tỏa hương thơm ngào ngạt.

Do sống hoàn toàn ngoài tự nhiên và chỉ dễ đánh bắt theo mùa con nước, cá thòi lòi không phải lúc nào cũng có sẵn. Vì vậy, chúng được xem là đặc sản hiếm, với mức giá thường dao động từ 150.000 đến 250.000 đồng mỗi kg, tùy thuộc vào thời điểm và kích cỡ.

Vượt ra ngoài giá trị kinh tế, với người dân miền Tây, cá thòi lòi còn là hương vị gắn liền với ký ức tuổi thơ. Đó là hình ảnh của những buổi chiều lấm lem bùn đất, rong ruổi khắp bãi bồi, và là mùi cá nướng thơm lừng lan tỏa khắp xóm nhỏ trong những ngày nước cạn. 

Ngày nay, nhiều du khách khi về các tỉnh miền Tây  đều tò mò muốn một lần tận mắt thấy cảnh cá leo cây và thưởng thức món đặc sản "nửa trên bờ nửa dưới nước" độc nhất vô nhị này. Cá thòi lòi đã thực sự trở thành một biểu tượng sống động cho sự phong phú, kỳ thú của thiên nhiên miền sông nước Cửu Long.