Liệu có "thuyết âm mưu" phía sau việc đại lý ngừng bán xăng RON95?

Mấy ngày qua, tại địa bàn thành phố Hà Nội, nhiều đại lý xăng dầu từ chối bán xăng RON95 cho người tiêu dùng với những lý do khác nhau nhưng đều rất khó chấp nhận. Một số chuyên gia nghi ngờ rằng, đây là mánh lới kinh doanh của các doanh nghiệp đầu mối cung cấp xăng dầu nhằm dọn đường cho việc tăng giá bán lẻ trong nước.

Báo chí phản ánh, ngày 26/3, đại lý xăng dầu MIPECORP trên đường Nguyễn Phong Sắc đã thay thế các cột bơm xăng RON95 bằng xăng E5 RON92. Thay vì treo biển hết hàng, nhân viên cây xăng chỉ trả lời riêng khi khách hỏi đến. Còn tại cửa hàng xăng MIPEC ở Phạm Văn Đồng, nhân viên cho biết, mấy ngày vừa qua cửa hàng cũng hết xăng RON95 nhưng sau đó đã có hàng. Ngoài ra một số cửa hàng của công ty Xăng dầu HFC cũng phải tạm dừng kinh doanh xăng RON95.

Tại đại lý xăng dầu của MIPEC trên đường Giải Phóng, sau nhiều ngày ngừng bán xăng RON95 với lý do khó nhập hàng, thì ngày 27/3, cửa hàng này đã bán trở lại. Cũng nằm trong hệ thống phân phối của MIPEC, trạm xăng dầu học viện Quân y (Phùng Hưng- Hà Đông) lúc hơn 14h ngày 27/3 đóng cửa toàn bộ để nhập hàng.

Tại cây xăng Total trên đường Khâm Thiên vào 13h50 hôm 27/3, cột bơm xăng RON95 dán giấy thông báo: "Dừng bán do tay bơm hỏng". Nhiều khách hàng thắc mắc liệu đây có phải là lý do chính đáng hay đơn thuần chỉ do đơn vị không có xăng RON95 để bán.

Ông Nguyễn Văn Tiu, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc công ty xăng dầu Tự Lực I cho biết, hệ thống cửa hàng của công ty vẫn đảm bảo nguồn cung xăng RON95, tuy nhiên doanh nghiệp càng bán càng lỗ, vì chiết khấu cho đại lý hiện chỉ ở mức 400 đồng/lít.

Nhìn nhận về tình trạng này, TS. Đinh Sơn Hùng - nguyên Phó Viện trưởng viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM cho rằng cần làm rõ động cơ của các doanh nghiệp đầu mối. Bộ Công Thương là cơ quan quản lý đã khẳng định đủ xăng dầu để cung cấp cho thị trường thì không có lý do gì các doanh nghiệp lại kêu thiếu.

Với những diễn biến đang diễn ra, ông Hùng nghi ngờ có khả năng các doanh nghiệp đầu mối đang tạo khan hiếm giả, cùng với việc giá xăng dầu thế giới có chiều hướng tăng nên muốn tạo cơn sốt giả dọn đường tăng giá bán lẻ trong nước.

Đây có thể là mánh lới kinh doanh của các doanh nghiệp đầu mối cung cấp xăng dầu khi tung ra các thông tin như vậy, các doanh nghiệp cũng đồng thời găm hàng, không bán ra, đợi đến khi được đồng ý tăng giá, doanh nghiệp xả hàng ăn chênh lệch, thu lợi lớn từ lượng xăng dầu tích trữ. Cũng theo ông Hùng, một nguyên nhân nữa cũng cần được tính tới đó là việc điều chỉnh về giá điện, đây cũng có thể là lý do các doanh nghiệp xăng dầu muốn vin vào đòi tăng giá theo.

Với những biểu hiện trên, ông Hùng khẳng định hoàn toàn có thể xem xét động cơ đầu cơ, tích trữ nhằm tăng giá của các doanh nghiệp.

"Động cơ tạo khan hiếm giả tạo, đầu cơ tích trữ trên thị trường để tăng giá là động thái rất nguy hiểm, bị nghiêm cấm trong mọi hoạt động kinh doanh, nhất là với những lĩnh vực mang tính độc quyền. Một khi, tình trạng này xảy ra sẽ gây ra những biến động rất lớn trên thị trường, gây thiệt hại nặng nề cho người dân và xã hội. Trong khi đó, lợi ích thu về chỉ làm lợi cho một nhóm người chứ không phải làm giàu cho ngân sách", ông Hùng nói.

Để tránh lặp lại những trường hợp tương tự, cũng giống như ngành điện, nước, TS. Đinh Sơn Hùng yêu cầu ngành Công Thương minh bạch hóa chi phí cho ngành xăng dầu.

Bá Di

Bài đăng trên ấn phẩm báo in Đời sống & Pháp luật số 51