Sốc nhiệt (hay còn gọi là say nắng, đột quỵ nhiệt) là tình trạng thân nhiệt tăng cao bất thường (thường trên 40°C) do cơ thể không thể tự làm mát đủ nhanh để thích nghi với môi trường nóng bức. Khi đó, các cơ quan nội tạng có thể bị tổn thương nghiêm trọng, dẫn đến suy đa tạng, hôn mê và thậm chí tử vong.
Nguyên nhân chính dẫn đến sốc nhiệt là do tiếp xúc quá lâu với nhiệt độ cao, đặc biệt là khi kết hợp với hoạt động thể chất gắng sức và thiếu nước. Những đối tượng có nguy cơ cao bao gồm trẻ em, người già, người mắc bệnh mãn tính, người làm việc ngoài trời hoặc những người không quen với khí hậu nóng.
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của sốc nhiệt là rất quan trọng để có thể can thiệp kịp thời. Hãy chú ý đến những biểu hiện sau:
Da khô nóng: Đây là dấu hiệu đặc trưng nhất, da có thể đỏ bừng hoặc tái nhợt.
Thân nhiệt tăng cao: Nhiệt độ cơ thể có thể lên đến 40°C hoặc hơn.
Nhức đầu dữ dội, chóng mặt, buồn nôn.
Mạch nhanh, thở gấp.
Lú lẫn, mất phương hướng, co giật, mất ý thức.
Không đổ mồ hôi: Mặc dù trời nóng, nhưng người bị sốc nhiệt có thể không đổ mồ hôi do cơ chế làm mát của cơ thể đã bị suy yếu.
Khi nhận thấy một hoặc nhiều dấu hiệu trên, cần phải có biện pháp xử lý ngay lập tức.
Nguyên nhân chính dẫn đến sốc nhiệt là do tiếp xúc quá lâu với nhiệt độ cao, đặc biệt là khi kết hợp với hoạt động thể chất gắng sức và thiếu nước. Ảnh minh họa
1. Tránh tiếp xúc trực tiếp với nắng nóng
Hạn chế ra ngoài trời trong giờ cao điểm: Từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều là khoảng thời gian nắng nóng gay gắt nhất. Nếu không thực sự cần thiết, hãy ở trong nhà hoặc nơi có bóng râm.
Tìm nơi thoáng mát: Nếu phải ra ngoài, hãy tìm những nơi có bóng cây, bóng râm hoặc các tòa nhà có điều hòa nhiệt độ để nghỉ ngơi.
2. Bổ sung đủ nước
Uống đủ nước thường xuyên: Đừng đợi đến khi khát mới uống. Hãy uống nước lọc, nước ép trái cây hoặc Oresol (nếu cần thiết) đều đặn trong ngày.
Tránh đồ uống có cồn và cafein: Các loại đồ uống này có thể gây mất nước và làm tăng nguy cơ sốc nhiệt.
Bổ sung điện giải: Khi đổ mồ hôi nhiều, cơ thể mất đi một lượng lớn muối và khoáng chất. Hãy uống các loại nước bổ sung điện giải để bù đắp.
3. Mặc trang phục phù hợp
Chọn quần áo rộng rãi, thoáng mát: Ưu tiên chất liệu cotton, vải lanh có khả năng thấm hút mồ hôi tốt.
Màu sắc nhạt: Quần áo màu sáng sẽ phản xạ ánh nắng tốt hơn so với quần áo màu tối, giúp cơ thể mát mẻ hơn.
Đội mũ rộng vành, đeo kính râm: Bảo vệ đầu, mặt và mắt khỏi tác động trực tiếp của ánh nắng mặt trời.
4. Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt
Ăn các loại thực phẩm mát: Bổ sung nhiều rau xanh, trái cây tươi có chứa nhiều nước và vitamin.
Hạn chế ăn đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng: Những thực phẩm này có thể làm tăng nhiệt độ cơ thể.
Tránh làm việc quá sức: Nếu phải làm việc ngoài trời, hãy chia nhỏ thời gian làm việc, nghỉ ngơi hợp lý và bổ sung nước thường xuyên.
Tắm nước mát: Tắm vòi sen hoặc lau người bằng nước mát có thể giúp hạ nhiệt nhanh chóng.
Sử dụng quạt, điều hòa: Tạo môi trường sống và làm việc mát mẻ, thông thoáng.
5. Chú ý đến các đối tượng dễ bị tổn thương
Trẻ em và người già: Cần được chăm sóc đặc biệt, thường xuyên cho uống nước và theo dõi các dấu hiệu bất thường.
Người mắc bệnh mãn tính: Tham khảo ý kiến bác sĩ về việc điều chỉnh thuốc hoặc chế độ sinh hoạt trong những ngày nắng nóng.