Khám phá thành cổ Machu Picchu: Những bí ẩn chưa có lời giải về thành phố cuối cùng của người Inca

Nằm ẩn mình giữa dãy núi Andes hùng vĩ của Peru, thành cổ Machu Picchu đã được xây dựng nên từ những phiến đá xếp chồng lên nhau một cách khéo léo và tinh tế.

Trong tiếng Quechua của người dân bản địa, Machu Picchu có nghĩa là "núi cổ". Machu Picchu đã từng là nơi ẩn náu của người Pica trong cuộc chạy trốn khỏi người Tây Ban Nha vào năm 1532. Thành phố cổ này được xây dựng vào khoảng thế kỷ 15. Sau đó, nó đã bị bỏ hoang khi đế chế Pica bị người Tây Ban Nha xâm chiếm vào thế kỷ 16.

Phải tới năm 1911, nhà thám hiểm người Mỹ Hiram Bingham III mới phát hiện ra công trình kiến trúc cổ này trong lúc đi tìm kiếm Vilcabamba - thành phố cuối cùng của người Inca. Kể từ đó những bí mật về nền văn minh Inca mới được nhân loại biết đến rộng rãi.

Thành cổ Machu Picchu của Peru. 

Theo thời gian, Machu Picchu được biết đến với cái tên "Thành phố bị mất tích của người Inca". Suốt nhiều năm trong cuộc đời, nhà thám hiểm Bingham vẫn bảo vệ quan điểm thành cổ Machu Picchu và Vilcabamba đều là một.

Trong khi đó, có giả thuyết cho rằng, thành cổ Vilcabamba thật được xây ở trong khu rừng già cách Machu Picchu khoảng 80 km về phía Tây. Tuy nhiên, cho đến nay, tranh cãi này vẫn chưa có lời giải đáp và thành cổ Machu Picchu vẫn còn là một bí ẩn với các nhà khoa học.

Thiết kế đặc biệt không bị ảnh hưởng bởi động đất

Peru vốn là một quốc gia không ổn định về mặt địa chất. Trước đó, thủ đô Lima và thành phố Cusco đều bị động đất san phẳng. Bản thân công trình Machu Picchu được xây dựng trên đỉnh của hai mảng địa chất đứt gãy, tuy nhiên, công trình này lại không ghi nhận dấu hiệu bị sụt lún do tác động địa chất.

Nguyên nhân chính của sự đặc biệt này đến từ thiết kế và tính toán vô cùng chuẩn xác giữa các phiến đá. Những viên đá không được ghép với nhau bằng vữa hay hồ mà được cắt và khép khít vào nhau với độ chính xác tuyệt đối. Khi động đất xảy ra, những viên đá này sẽ chuyển động như đang “nhảy múa” và sau khi kết thúc chấn động, chúng sẽ rơi về đúng vị trí cũ. Với phương pháp xếp đá này, công trình Machu Picchu vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.

Khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ bao quanh thành cổ Machu Picchu.

Địa điểm ngay nay chúng ta có thể nhìn thấy được điêu khắc từ hai đỉnh nhỏ. Người Inca đã di chuyển các khối đã để tạo ra một không gian bằng phẳng. Trong khi chúng ta bị ấn tượng bởi những kiến trúc xây dựng cực tỉ mỉ trên những bức tường, thì thực tế người Inca lại xây dựng các công trình dân dụng 60% nằm dưới lòng đất. Theo các nhà khảo cổ học, hệ thống thoát nước bằng đá dăm được xây dựng rộng rãi đối phó với thời tiết mùa mưa.

Nếu bạn là một trong 400 người may mắn được đặt chân đến Machu Picchu, hãy dành thời gian để khám phá ngôi đền Mặt Trời tuyệt đẹp. Hang động là không gian linh thiêng thực hiện các nghi lễ của người Inca, Raymi. Nó được thiết kế nhằm tận dụng tối đa ánh nắng mặt trời trong ngày hạ chí tháng 12. Bên trong được lót bằng đá vô cùng tinh xảo cùng với các hố. Theo các nhà khảo cổ, chúng có lẽ được dùng để chứa xác ướp.

Thám hiểm, khám phá

Vào năm 2014, nhà thám hiểm người Pháp Thierry Jamin đã tìm thấy một cánh cửa chưa từng được khám phá trước đó tại Machu Picchu, nơi mà ông tin rằng có phòng chôn cất hoàng gia của Pachacuti Inca Yupanqui, vị vua Inca đã xây dựng nên Machu Picchu. Tuy nhiên, chính phủ Peru sẽ không cho phép anh ta mở căn phòng vì nó có thể gây ra thiệt hại không thể khắc phục cho địa điểm (cũng có thể, họ đã xem Xác ướp).

Thành cổ Machu Picchu chứa nhiều bí ẩn chưa có lời giải.

Những tiến bộ trong công nghệ, chẳng hạn như laser và máy bay không người lái, đang cho phép các nhà khảo cổ học thực hiện những khám phá mới thường xuyên hơn. Năm 2022, Tạp chí Khoa học Khảo cổ học đã công bố thông tin về việc nghiên cứu Chachabamba, một địa điểm nghi lễ ngay bên ngoài Machu Picchu. Được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1941, công nghệ mới này đã giúp các nhà khảo cổ học từ Trung tâm Nghiên cứu Andean của Đại học Warsaw phát hiện ra những tàn tích vẫn còn ẩn gần đó trong rừng.

Nghiên cứu mới này đã giúp nhóm nghiên cứu hiểu được vai trò của những bậc thang, bồn tắm và kênh dẫn nước được xây dựng bằng đá này cũng như cách chúng được sử dụng bởi nền văn minh Inca. Theo Dominika Sieczkowska từ Đại học Warsaw, được trích dẫn trên NBC News , du khách đến Machu Picchu “phải dừng lại ở Chachabamba để tắm rửa tâm linh cho sạch sẽ và tinh khiết để đến Machu Picchu".

Các cuộc thám hiểm đã được thực hiện tại thành cổ Machu Picchu.

Hơn một thế kỷ sau khi các cuộc thám hiểm khảo cổ bắt đầu ở Machu Picchu , những tàn tích Inca cổ đại vẫn đang hé lộ những bí mật của chúng. Khi công nghệ tiến bộ và các chuyên gia đặt ra những câu hỏi mới và sâu sắc hơn, chúng ta ngày càng hiểu sâu hơn về lịch sử của điểm đến hấp dẫn nhất Peru.

Tới Machu Picchu không phải là một hành trình đơn giản. Không hề có phương tiện xe khách hay tàu hỏa từ thành phố tới thẳng đây. Nhiều du khách cũng lựa chọn con đường trekking phám phá từ cổng Inca trails. Hành trình này thường mất nhiều thời gian nhưng cũng đem lại cho khách nhiều trải nghiệm và hạnh phúc được chiêm ngưỡng vẻ đẹp văn hóa tuyệt bị lãng quên nhiều thế kỷ về trước.