Họa sĩ, NSND Phạm Quang Vĩnh qua đời ở tuổi 81

VietnamPlus cho biết, theo thông tin từ gia đình, NSND Phạm Quang Vĩnh đã qua đời sáng sớm ngày 12/6 do tuổi cao, hưởng thọ 81 tuổi. Lễ viếng NSND Phạm Quang Vĩnh được tổ chức từ 7h30 đến 9h ngày 16/6 tại Nhà tang lễ Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô, sau đó an táng tại Nghĩa trang Văn Điển (Hà Nội).

NSND Phạm Quang Vĩnh đã có 50 năm phục vụ cho sự nghiệp điện ảnh và truyền hình nước nhà, được biết đến là họa sĩ thiết kế bối cảnh, thiết kế mỹ thuật nhiều phim kinh điển của Việt Nam.

Được biết, họa sĩ Phạm Quang Vĩnh sinh ngày 15/8/1944 tại Hà Nội. Ông là một trong 8 người con của họa sĩ Phạm Hậu - thế hệ giảng viên đầu tiên của trường Đai học Mỹ thuật Công nghiệp.

Từ 1962-1965, ông học khóa đào tạo họa sĩ thiết kế phim truyện do các chuyên gia từ Liên Xô dạy tại trường Sân khấu Điện ảnh Hà Nội. Năm 1964, ông đầu quân cho Hãng Phim truyện Việt Nam ở vị trí trợ lý họa sĩ.

Từ năm 1967, ông bắt đầu vai trò họa sĩ thiết kế mỹ thuật. Họa sĩ từng nhận 4 giải thưởng cá nhân (giải Thiết kế mỹ thuật xuất sắc) tại Liên hoan phim Việt Nam năm 1988 (phim "Hoàng Hoa Thám") và Giải Cánh Diều năm 2005 (“Hàng xóm” và “Tiếng cồng định mệnh”), năm 2007 (phim "Hà Nội, Hà Nội") và năm 2013 (phim "Mùa Hè lạnh").

Họa sĩ, NDND Phạm Quang Vĩnh. Ảnh: Dân Trí

Một số tác phẩm điện ảnh do ông làm họa sĩ cũng đã nhận về các giải thưởng trong và ngoài nước như “Đường về quê mẹ” - giải thưởng của ban giám khảo tại Liên hoan Phim Quốc tế Karlovy Vary - Tiệp Khắc, giải phim hay nhất Liên hoan Phim Quốc tế New Dehli - Ấn Độ, Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ 2.

Đáng chú ý, phim “Đập cánh giữa không trung” của Nguyễn Hoàng Điệp nhận giải cho phim hay nhất/phim đáng chú ý nhất tại Liên hoan Phim Ba Châu Lục (Pháp), Liên hoan Phim Quốc tế Fribourg (Thụy Sĩ) và Liên hoan Phim Quốc tế Hà Nội.

Nhiều phim được khán giả biết đến như “Tiền tuyến gọi,” “Bến không chồng,” “Truyện cổ tích cho tuổi 17,” "Sóng ở đáy sông," “Chuyện của Pao” hay “Thái sư Trần Thủ Độ”... nhận giải cao nhất dành cho tác phẩm tại các giải Bông Sen, Cánh Diều, đều do Phạm Quang Vĩnh phụ trách thiết kế mỹ thuật.

Họa sĩ Phạm Quang Vĩnh được phong danh hiệu NSƯT năm 1993 và NSND năm 2007. Ông cũng là họa sĩ thiết kế điện ảnh đầu tiên được Viện Phim Việt Nam tôn vinh, tại chương trình chiếu phim chuyên đề “Người thổi hồn cho các tác phẩm điện ảnh.”

Theo Tuổi Trẻ Online, lúc còn sống, họa sĩ Phạm Quang Vĩnh từng nói: "Sáng tạo thế nào thì sáng tạo nhưng vẫn phải ra được chất Việt, hồn Việt trong mỗi công đoạn hay cả tác phẩm".

Ông cũng cho rằng bối cảnh cũng là nhân vật điện ảnh. Khi nhận kịch bản, ông thường nghiên cứu rất kỹ để tìm ra bối cảnh phù hợp. Chẳng hạn phim Chuyện của Pao, ông và những người trong tổ thiết kế đã phải nằm vùng gần 2 tháng để dựng bối cảnh.

Trong phim Mùa hè lạnh, toàn bộ cột kèo kiểu Gô-tích, vòm cửa… cứ 18h chiều được xe chở đến để lắp ráp, thành sảnh khách sạn để 22h - 23h đêm xong, rồi bắt đầu quay đến 4h - 5h sáng là ngừng, lại dỡ bối cảnh đi để trả lại mặt bằng.

Sự tâm huyết của họa sĩ đã góp phần làm nên thành công cho nhiều bộ phim. Sự ra đi của ông khiến nhiều đồng nghiệp và khán giả yêu điện ảnh thương tiếc, điện ảnh Việt Nam mất đi một người họa sĩ tài năng, nhiều tâm huyết.

Đạo diễn Đặng Nhật Minh bày tỏ: "Vĩnh biệt anh, người họa sĩ hàng đầu của điện ảnh Việt Nam, người bạn cùng thực tập điện ảnh với nhau ở Bulgaria năm nào".

Đạo diễn Bùi Trung Hải từng có làm việc cùng họa sĩ Phạm Quang Vĩnh trong phim Cỏ lau (của đạo diễn Vương Đức). Anh kể họa sĩ Phạm Quang Vĩnh là một họa sĩ thiết kế tài năng, sáng tạo nhưng khiêm tốn, cầu toàn trong công việc. 

Ông thường có những trao đổi, tranh luận cởi mở nhưng cương quyết, luôn đặt vấn đề chất lượng nghệ thuật lên hàng đầu. Đặc biệt, ông luôn luôn ủng hộ những ý tưởng mới, khác lạ trong làm phim...

"Với tôi, ông còn như một người chú chân tình. Ông là người thân thiết với bố tôi - NSND, đạo diễn Bùi Đình Hạc, đặc biệt là phim Đường về quê mẹ", anh nói.

Theo đạo diễn Bùi Trung Hải, với khả năng chuyên môn cao, ông cũng là một trong những họa sĩ được các đoàn làm phim nước ngoài mời hợp tác trong những dự án của họ quay tại Việt Nam.

"NSND Phạm Quang Vĩnh là một trong những họa sĩ thiết kế điện ảnh nổi bật của thế hệ mở đường, thế hệ vàng của điện ảnh Việt Nam, những người đã đặt nền móng, tạo nên nhiều tác phẩm kinh điển của nền điện ảnh Việt Nam hôm nay", đạo diễn Bùi Trung Hải chia sẻ.