Góc nhìn pháp lý về chi tiết không có trong hồ sơ mời thầu

Giá thị trường thấp hơn nhiều giá trong gói thầu

Nằm trong dự án đã được phê duyệt, đơn vị tổ chức 3 gói thầu mua sắm hàng hóa. Theo Quyết định phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, tổng mức đầu tư cho dự án này là hàng chục tỷ đồng. Sau đó, các gói thầu đều đã được tổ chức đấu thầu thành công với giá trúng thầu thấp hơn con số dự toán.

Được biết, danh mục thiết bị và dự toán dự án là do đơn vị chủ đầu tư phê duyệt. Đáng chú ý, gói thầu số có dấu hiệu chênh lệch giá so với thị trường cả tỷ đồng. Cụ thể, thiết bị có giá trúng thầu là 6.398.500.000 đồng. Tuy nhiên, theo dữ liệu PV có được, sản phẩm này chỉ xấp xỉ 4 tỷ đồng.

Trao đổi với PV, đại diện chủ đầu tư cho biết sau khi nhận được dự án, phía đơn vị đã thuê tư vấn để thực hiện đúng các trình tự theo quy định. Vị này còn cho rằng việc đấu thầu là không hề tốt, nó làm mất đi tính uy tín làm ăn giữa các bạn hàng lâu năm.

Lý giải nguyên nhân thiết bị có giá cao hơn thị trường, vị này cho hay: Việc so sánh là rất khó, mua một cái máy tính lắp ráp với một máy tính thương hiệu như của HP thì giá đã là hoàn toàn khác nhau. Hơn nữa, thiết bị được mua sắm còn có tính đặc thù đó là phần mềm”.

Khi được hỏi về công tác thẩm định giá trang thiết bị trong gói thầu, đại diện đơn vị chỉ trả lời một cách ngắn gọn rằng dự án đã được các cấp có thẩm quyền phê duyệt. Về việc các đơn vị trúng thầu chỉ là các công ty thương mại, có là đại lý được ủy quyền tại Việt Nam cung cấp hàng chính hãng hay không thì phóng viên không nhận được trả lời.

“Phần mềm” có làm đội giá thiết bị cả tỷ đồng?

Sau khi nghiên cứu Hồ sơ mời thầu mà chủ đầu tư đưa lên mạng đấu thầu Quốc gia, phóng viên nhận thấy, yêu cầu kỹ thuật từ gói thầu này cho thiết bị hoàn toàn không có bất cứ một phần mềm đặc thù nào được đặt hàng riêng. Hơn nữa cấu hình của máy là rất cơ bản.

Để làm rõ hơn những thông tin này, nhóm PV đã liên hệ với nhà cung cấp thiết bị và được đơn vị này báo giá một cách chính xác cấu hình máy cũng như giá vận chuyển, lắp đặt và đào tạo hướng dẫn vận hành về Việt Nam. Theo đó, cấu hình thiết bị cơ bản nếu tính cả thuế xuất nhập khẩu thì thiết bị này có giá xấp xỉ 4 tỷ đồng.

Luật sư Nguyễn Công Tín - công ty Luật FDVN, đoàn Luật sư TP.Đà Nẵng cho rằng, một trong những mục đích và ý nghĩa lớn nhất của hoạt động đấu thầu là mang về hiệu quả kinh tế, tiết kiệm cho ngân sách Nhà nước.

Để đạt được mục đích đó, bên cạnh việc tạo ra “sân chơi” đấu thầu công khai, minh bạch thì bên mời thầu còn phải có trách nhiệm xây dựng hồ sơ mời thầu bảo đảm hợp lý, trong đó có giá gói thầu. Trường hợp gói thầu gồm nhiều phần riêng biệt thì ghi rõ giá ước tính cho từng phần trong giá gói thầu. Việc không thể hiện các chi tiết có thể quy ra giá vào hồ sơ mời thầu là không đúng quy định.

Cụ thể, vị luật sư nói: “Pháp luật hiện hành xây dựng một cơ chế bảo đảm giá gói thầu (trong hồ sơ mời thầu) phù hợp với giá thị trường và các phần riêng biệt trong gói thầu (nếu có) được gọi tên rõ ràng, có giá cụ thể, thể hiện trong hồ sơ mời thầu. Do đó, những gì quy ra giá được phải thể hiện trong hồ sơ mời thầu, có tên gọi, có giá rõ ràng”.

Luật sư Tín cho biết thêm, nếu để xảy ra hiện tượng “đội giá” so với giá thị trường, thì cá nhân, tổ chức, bộ phận làm nhiệm vụ thẩm định hồ sơ mời thầu phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Trường hợp nếu xác định gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên (hoặc dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm) thì cá nhân vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.

Ngoài ra, thủ trưởng cơ quan, đơn vị - người có thẩm quyền phê duyệt hồ sơ mời thầu cũng phải chịu trách nhiệm với tư cách là người đứng đầu để xảy ra tiêu cực tại cơ quan, đơn vị.

PV