EU đề xuất lộ trình 3 bước đảm bảo đạn dược cho Ukraine

Trong nỗ lực đẩy nhanh việc cung cấp đạn dược cho Ukraine, Đại diện cấp cao của EU về Chính sách Đối ngoại và An ninh Josep Borrell sẽ sử dụng thêm 1 tỷ euro để thúc đẩy sản xuất đạn dược ở châu Âu, tờ Euractiv thông tin. 

Các nước đồng minh phương Tây của Ukraine đang trên đà tăng cường viện trợ đạn pháo 155 mm trong bối cảnh Kiev phải đối mặt với sự thiếu hụt trầm trọng trước cuộc tấn công dữ dội từ phía Nga. 

Trong những tuần qua, các quan chức cấp cao của EU đã nhấn mạnh rằng vấn đề này cần được "xử lý rất khẩn cấp" và "giải quyết trong vòng vài tuần".

Một số quan chức EU ước tính rằng, lực lượng Ukraine đã sử dụng tới 7.000 quả đạn pháo mỗi ngày, với các trận địa pháo tiêu hao hạng nặng xung quanh thành phố Bakhmut. Trong khi đó, quân đội Nga bắn khoảng 50.000 quả. 

Đề xuất của EU, do Cơ quan ngoại giao EEAS, Ủy ban châu Âu và Cơ quan Quốc phòng châu Âu (EDA) soạn thảo, đã được trình bày đến các đại sứ của khối để thảo luận vào ngày 2/3.

Đề xuất bao gồm một lộ trình ba bước nhằm giải quyết sự thiếu hụt, thúc đẩy sản xuất đạn dược trên toàn khối và hỗ trợ bổ sung kho dự trữ của các quốc gia thành viên. 

"Cả ba yếu tố đều rất quan trọng để duy trì sự ủng hộ của chúng tôi đối với Ukraine trong tương lai. Cả ba bước đều là vấn đề cấp bách và cần được tập trung thực hiện", nội dung tài liệu được Euractiv trích dẫn có đoạn. 

Trong những tuần qua, các quan chức cấp cao của EU đã nhấn mạnh vấn đề việc vận chuyển đạn pháo đến Ukraine cần được "xử lý hết sức khẩn cấp" và "cần được giải quyết trong vài tuần". Ảnh: Euractiv.

Bước đầu tiên, tài liệu đề xuất sử dụng thêm 1 tỷ euro trong quỹ chung để kêu gọi các quốc gia thành viên EU khai thách kho dự trữ của họ, đặc biệt là đạn pháo 155 mm và cung cấp chúng cho Ukraine ngay lập tức.

Số tiền này sẽ đến từ Quỹ Hòa bình châu Âu (EPF) của khối, vốn đã dành 3,6 tỷ euro để trang bị vũ khí cho Ukraine kể từ khi chiến dịch quân sự của Nga bắt đầu vào tháng 2/2022. 

Vào tháng 12/2022, các quốc gia thành viên EU đã đồng ý nâng mức trần tài chính của quỹ liên chính phủ lên 2 tỷ euro vào năm 2023. Tài liệu cũng đề xuất “tỷ lệ hoàn trả thuận lợi lên tới 90%,” với lý do “tình trạng cực kỳ cấp bách và sự cạn kiệt nguồn dự trữ của các quốc gia thành viên.”

Điều này được đưa ra sau khi quỹ vũ khí của EU đang phải vật lộn để trang trải phần lớn các yêu cầu bồi hoàn sắp tới, đặc biệt là từ các nhà tài trợ lớn nhất trong quá trình hỗ trợ quân sự cho Ukraine.

Trong bước thứ hai, kế hoạch dự đoán các quốc gia thành viên sẽ đạt được thỏa thuận mua chung đạn 155 mm bởi cơ quan quốc phòng của khối để ký các hợp đồng đầu tiên vào đầu tháng tới, “trong thời hạn 7 năm”. Theo đề xuất, đây sẽ là một “đơn đặt hàng lớn”, vừa để lấp đầy khoảng trống dự trữ quốc gia, vừa đảm bảo nguồn cung dài hạn cho Ukraine.

Các quan chức và nhà ngoại giao EU cho rằng cách tiếp cận như vậy sẽ hiệu quả hơn so với việc các quốc gia thành viên đặt hàng riêng lẻ.

Điều này sẽ gửi cho ngành công nghiệp “một tín hiệu nhu cầu rõ ràng, cho phép nó tăng cường năng lực sản xuất một cách có trật tự và lâu dài trên khắp châu Âu”.

Lộ trình thứ ba nhằm đảm bảo sự gia tăng dài hạn trong sản xuất đạn dược của châu Âu và thúc đẩy sản xuất trong các ngành công nghiệp quốc phòng của họ để giúp duy trì việc tiếp tục giao hàng. 

Sau cùng, khối có thể thành lập một quỹ cụ thể để mua vũ khí chung cho Ukraine nếu các quốc gia EU đồng ý dành nhiều phương tiện tài chính hơn, đề xuất có đoạn. 

Khi được hỏi thêm chi tiết, Ủy ban châu Âu nêu rõ “điều quan trọng là cung cấp nhiều hơn và nhanh hơn nếu có thể”. Nabila Massrali, phát ngôn viên đối ngoại của EU, nói: “Cơ quan Quốc phòng châu Âu đã và đang thực hiện một dự án dành riêng cho việc mua sắm chung đạn dược".

Đề xuất trên của EU sẽ được các bộ trưởng quốc phòng EU thảo luận tại cuộc họp không chính thức từ ngày 7-8/3 ở Stockholm, với sự chấp thuận chính thức dự kiến ​​khi các bộ trưởng ngoại giao EU gặp nhau tại Brussels vào cuối tháng này (20/3).

Các nhà lãnh đạo EU sau đó có thể ký kế hoạch trên trong hội nghị thượng đỉnh thường kỳ của họ vào ngày 23-24/3, theo các nhà ngoại giao EU.

Sự thúc đẩy các lộ trình trên diễn ra sau khi ông Borrell và Ủy viên Thị trường Nội bộ EU Thierry Breton đề xuất mua chung đạn dược theo cơ chế tương tự như cơ chế được sử dụng trong đại dịch COVID-19 để mua vaccine chung.

Trong một nỗ lực khác, hồi đầu tháng 2, Estonia đã thúc giục EU cam kết 4 tỷ euro để cùng mua một triệu quả đạn pháo cho Ukraine, kêu gọi khối này tập hợp các nguồn lực để đẩy nhanh quá trình sản xuất và vận chuyển đạn dược tới Kiev. 

Bích Thảo (Theo Euractiv)