Điều gì xảy ra với cơ thể khi bạn ngồi trên máy bay?

Giảm áp suất không khí và lượng oxy

Khi máy bay bay ở độ cao 10.000 mét, áp suất khí quyển bên ngoài giảm mạnh. Dù khoang hành khách được điều áp, mức áp suất này chỉ tương đương với độ cao khoảng 2.400 mét trên mặt đất. Ở độ cao đó, lượng oxy trong không khí cũng ít hơn, khiến cho lượng oxy đi vào máu giảm.

Hệ quả của điều này là:

Bạn có thể cảm thấy chóng mặt, khó thở, đau đầu hoặc mệt mỏi nhẹ.

Người có bệnh tim, phổi hoặc thiếu máu có thể bị tụt oxy nghiêm trọng, gây ra các triệu chứng nguy hiểm hơn như đau ngực, khó thở dữ dội.

Lời khuyên: Uống đủ nước, hạn chế rượu bia và vận động nhẹ để hỗ trợ tuần hoàn máu và trao đổi khí tốt hơn.

Cơ thể bị mất nước

Không khí trong khoang máy bay cực kỳ khô, với độ ẩm chỉ khoảng 10–20%, thấp hơn nhiều so với độ ẩm bình thường (40–60%). Sự thiếu ẩm này khiến cơ thể bạn dễ bị mất nước mà không nhận ra.

Triệu chứng thường gặp:

Da và môi khô.

Khô mắt, đặc biệt nếu bạn đeo kính áp tròng.

Khát nước và cảm giác mệt mỏi.

Lời khuyên: Mang theo bình nước cá nhân và uống từng ngụm đều đặn trong suốt chuyến bay. Tránh các thức uống lợi tiểu như cà phê, rượu và trà đặc.

Chân tay sưng phù do máu lưu thông kém

Việc ngồi lâu trong không gian chật hẹp, không vận động khiến máu ở chân lưu thông chậm, có thể dẫn đến hiện tượng sưng chân, nặng chân, thậm chí huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) – một tình trạng nguy hiểm nếu cục máu đông di chuyển lên phổi.

Triệu chứng:

Cảm giác đau hoặc tê ở chân.

Phù nề nhẹ ở mắt cá chân hoặc bàn chân

Lời khuyên:

Cử động bàn chân, xoay cổ chân mỗi 30–60 phút.

Nếu có thể, đứng dậy đi lại trong khoang mỗi vài giờ.

Mang vớ y khoa nếu bạn có nguy cơ cao bị huyết khối.

Vấn đề tiêu hóa: đầy hơi và chướng bụng

Khi áp suất không khí giảm, khí trong cơ thể – đặc biệt là trong dạ dày và ruột – giãn nở, dẫn đến đầy bụng, chướng hơi và cảm giác khó chịu.

Hiện tượng này là bình thường nhưng có thể gây phiền toái, nhất là khi bạn đã ăn quá no hoặc ăn thực phẩm sinh khí như đậu, cải bắp, nước có gas trước chuyến bay.

Lời khuyên:

Tránh ăn quá nhiều trước chuyến bay.

Chọn thực phẩm dễ tiêu hóa và uống nước lọc thay vì nước có gas.

Cảm giác ù tai và thay đổi áp lực trong tai

Trong quá trình cất cánh và hạ cánh, sự thay đổi nhanh chóng về áp suất gây ra cảm giác ù tai hoặc đau tai do áp lực chênh lệch giữa bên trong và bên ngoài màng nhĩ.

Cách giảm khó chịu:

Ngáp, nuốt nước bọt, hoặc nhai kẹo cao su để mở vòi nhĩ và cân bằng áp suất.

Trẻ nhỏ có thể bú bình hoặc uống nước để giúp tai điều chỉnh áp suất dễ hơn.

Giấc ngủ bị xáo trộn

Sự thay đổi múi giờ, tiếng ồn, ánh sáng nhân tạo và vị trí ngồi không thoải mái khiến giấc ngủ khi bay thường kém chất lượng. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến nhịp sinh học, gây ra tình trạng jet lag (mệt mỏi sau chuyến bay do lệch múi giờ).

Căng thẳng và lo âu

Một số người gặp tình trạng căng thẳng, hồi hộp hoặc sợ hãi khi đi máy bay, đặc biệt là với những người mắc chứng sợ độ cao hoặc sợ không gian kín.

Mặc dù bay là hình thức di chuyển an toàn và hiệu quả, nhưng cơ thể bạn chắc chắn phải chịu đựng một số áp lực sinh lý nhất định trong suốt hành trình. Việc hiểu rõ những thay đổi này không chỉ giúp bạn chủ động phòng ngừa các vấn đề sức khỏe mà còn nâng cao chất lượng hành trình.