Doanh nghiệp "chết lâm sàng" - Ngân hàng đi "canh me"

(ĐSPL) Có lẽ đây là chuyện h?ếm gặp kh? 1 kho hàng khoảng 5 tỉ đồng được 7-8 ngân hàng cùng cắt cử bảo vệ trông g?ữ nhất cử, nhất động của v?ệc xuất nhập hàng hoá. Ngân hàng nào cũng sợ khố? tà? sản đã thế chấp cho mình sẽ bị ngân hàng khác “nẫng tay trên”. Vì thế, ngày càng có nh?ều ngân hàng phập phồng, lo ngạ? khố? nợ xấu g?a tăng kh? doanh ngh?ệp “chết lâm sàng”...

Từ chuyện khô? hà? lộ nh?ều... b? kịch

Những ngày này, trước cửa kho hàng của công ty Âu- Mỹ (KCN Quất Động- Thường Tín- Hà Nộ?) có nh?ều bảo vệ mắc võng, trả? áo mưa nằm dướ? gốc cây dáng vẻ mệt mỏ? chỉ để quản lý từ xa một lượng hàng hoá đang nằm bất động ở trong kho. Cổng kho hàng của công ty Âu Mỹ được vây kín bở? các loạ? xe, thỉnh thoảng các nhân v?ên ngân hàng lạ? "gõ cửa" để bảo vệ cho vào trong quan sát.  Nh?ệm vụ của bảo vệ chỉ là g?ữ hàng hoá đã thế chấp cho ngân hàng để vay vốn không thất thoát.

Nh?ều ngân hàng thuê ngườ? bao vây trước kho hàng của doanh ngh?ệp.

Thượng tá Đặng Hữu Tín - Trưởng công an huyện Thường Tín, cho b?ết cũng đã nghe báo cáo về v?ệc có một số ngân hàng tớ? trụ sở Công ty Âu- Mỹ để l?ên hệ làm v?ệc và vận chuyển hàng hóa. Những v?ệc này là thỏa thuận của đô? bên và d?ễn ra rất trật tự, không xảy ra mất an n?nh. Tuy nh?ên, vớ? trách nh?ệm của lực lượng công an, cán bộ ch?ến sĩ phụ trách địa bàn vẫn phả? theo dõ? mọ? d?ễn b?ến, tình hình.

Một đ?ều kh?ến không ít chuyên g?a bất ngờ là lượng hàng hoá của công ty trị g?á không nh?ều nhưng đã được thế chấp để vay vốn từ nh?ều ngân hàng khác nhau. Sự v?ệc đến nay vẫn chưa có thông t?n chính thức từ công ty Âu- Mỹ hoặc các ngân hàng l?ên quan. Tuy nh?ên trong thờ? đ?ểm k?nh tế khó khăn, nh?ều doanh ngh?ệp không có khả năng trả nợ vốn vay ngân hàng kh? đã đến thờ? đ?ểm đáo nợ kh?ến mố? quan hệ hợp tác của họ bị đổ vỡ. Bên cạnh đó, qua chuyện kho hàng của công ty Âu-Mỹ bị nh?ều ngân hàng canh g?ữ một lần nữa cho thấy sự lỏng lẻo trong khâu thẩm định, g?ám sát tà? sản thế chấp bằng hàng hoá để vay vốn ngân hàng.

K?nh doanh khó khăn, nh?ều vị trí tạ? các ngân hàng bị cắt g?ảm, thế mà một vị trí mà đang được các ngân hàng trả lương hậu hĩnh đó là các bảo vệ đảm nh?ệm canh g?ữ hàng hoá đã sử dụng làm tà? sản thế chấp. Thực tế, kh? chúng tô? có mặt tạ? kho hàng này gh? nhận nh?ều thương h?ệu bảo vệ khác nhau cùng xuất h?ện canh g?ữ hàng hoá. Kh? chúng tô? bắt chuyện một nhân v?ên bảo vệ và hỏ? là ngườ? của ngân hàng nào đều nhận được cá? lắc đầu và trả lờ? chung chung: “Chúng tô? nhận lương theo ngày, chỉ canh g?ữ không cho ngườ? ta mang hàng đ? thô?. Còn a? thuê chúng tô? đứng đây không quan trọng, đó là v?ệc của các sếp”.

Một bảo vệ cho b?ết: “Nh?ệm vụ của chúng tô? là canh hàng hoá, không cho doanh ngh?ệp tẩu tán tà? sản nên phả? lập hàng rào canh g?ữ. Đây là b?ện pháp “cực chẳng đã” mớ? phả? sử dụng thô? vì ngân hàng của mình cho vay vốn mà không thu được t?ền thì buộc lòng phả? làm như thế, dù hình ảnh không được đẹp”. Qua một số ngườ? tham g?a canh g?ữ hàng hoá, ước định kho hàng chỉ có một số máy móc và khố? tà? sản trị g?á khoảng 5 tỉ đồng. Tuy nh?ên có tớ? 7-8 ngân hàng đang cùng canh g?ữ và không b?ết số t?ền doanh ngh?ệp này vay của các ngân hàng là bao nh?êu.

Bảo vệ của các ngân hàng dựng lán ngay trước cổng kho hàng.

Ngân hàng “ôm cục máu đông” vì dễ dã?

Có lẽ h?ện tượng này còn khá lạ và gây xôn xao tạ? Hà Nộ?, nhưng nó đã từng xuất h?ện ở phía nam, thờ? đ?ểm xuất khẩu thuỷ sản khó khăn. Một chuyên g?a k?nh tế cho b?ết đã từng chứng k?ến câu chuyện 3 ngân hàng cùng cho công ty An Khang ở khu công ngh?ệp Trà Nóc -Cần Thơ vay một lượng t?ền lớn. Kh? công ty An Khang đổ bể, cả ba ngân hàng cho vay cùng tranh nhau một kho hàng rỗng của DN này. Đơn g?ản, kh? vay vốn ngân hàng nào cũng t?n là DN thế chấp số hàng đầy ắp trong kho. “Bây g?ờ lạ? nhìn hình ảnh cả loạt xe các ngân hàng vào vây cổng kho của công ty Âu–Mỹ cũng lạ? vấp trò ảo thuật của doanh ngh?ệp, th? nhau rót vốn nên g?ờ đang  phả? cùng gánh lụy. Đây là hậu quả của v?ệc “vượt rào” cho vay, hoặc cố tình lách luật, nể nang, dễ dã?, cứ cho vay để được “lạ? quả” cho nên g?ờ ngân hàng mớ? gặp… trá? đắng. Đ?ều đó lý g?ả? tạ? sao nợ xấu ngân hàng lạ? g?a tăng”, chuyên g?a này khẳng định.

Luật sư Trần Thu Nam - Trưởng Văn phòng luật sư Tín V?ệt và cộng sự (đoàn Luật sư TP. Hà Nộ?) cho rằng: V?ệc thu lạ? mặt hàng mà doanh ngh?ệp đã thế chấp vớ? ngân hàng phả? theo một trình tự nhất định. Trình tự này là do phán quyết của một cơ quan tà? phán nào đó như tòa án hay trọng tà? k?nh tế. Trong trường hợp này, chưa có quyết định của các cơ quan tà? phán mà các ngân hàng đã "đổ xô" đến nhằm ch?ếm g?ữ tà? sản thế chấp kh? chưa được xác m?nh, làm rõ là thuộc quyền của ngân hàng nào. "Như vậy, để g?ả? quyết tình trạng của công ty Âu- Mỹ kh? các ngân hàng cùng một lúc bủa vây x?ết nợ thì chắc chắn cần phả? có phán quyết của cơ quan tà? phán chứ không phả? là cử nhân v?ên ngân hàng xuống x?ết nợ hàng hóa của doanh ngh?ệp”, ông Nam khẳng định.

Từ thực tế vụ v?ệc các ngân hàng “rủ nhau” canh kho hàng hoá của doanh ngh?ệp cho thấy v?ệc thẩm định hồ sơ vay vốn đang có vấn đề nhất là đố? vớ? cho vay thế chấp hàng hoá. Đ?ều này kh?ến nợ xấu, được các chuyên g?a ví như “cục máu đông” g?a tăng trong các ngân hàng.

Một lãnh đạo của ngân hàng lớn đã khẳng định: “V?ệc cho doanh ngh?ệp vay thế chấp bằng hàng hoá xác định khó hơn so vớ? các tà? sản định danh khác như bất động sản, ô tô… Vì những tà? sản này có g?ấy tờ sở hữu và nó có thể g?úp ta phân b?ệt được tà? sản này và tà? sản khác. Nhưng đố? vớ? hàng hoá thế chấp để vay vốn tính chất rủ? ro cao hơn do khó xác định hàng hoá ấy đã thế chấp cho ngân hàng nào chưa. Vì thế buộc các ngân hàng phả? tăng cường công tác g?ám sát, quản lý hàng tồn kho. V?ệc doanh ngh?ệp có thể lợ? dụng lượng hàng hoá đó đem đ? thế chấp nh?ều ngân hàng, thông qua v?ệc sử dụng các loạ? g?ấy tờ mua bán để chứng m?nh sở hữu bằng cách đưa cho mỗ? ngân hàng có thể đều là bản chính cả. Nhưng vì hàng hoá không có định danh nên khó xác định được số lượng, chất lượng, chủng loạ? hàng hoá vì các thông t?n không cụ thể. Chính vì lẽ đó, rủ? ro trong cho vay thế chấp hàng hoá là rất lớn, nhất là vớ? những doanh ngh?ệp cố tình qua mặt ngân hàng, thậm chí làm hồ sơ g?ả để nh?ều ngân hàng cùng sập bẫy”.

Chuyên g?a ngân hàng Cấn Văn Lực

MINH KHÁNH - QUỐC TRIỀU