Đất nước trước khởi điểm lịch sử mới

Có được những thành tựu to lớn, đáng tự hào đó, là do nhiều nguyên nhân, nhưng một trong những nguyên nhân quan trọng nhất là xuất phát từ đường lối đổi mới được đề ra từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI năm 1986 của Đảng.

Những nội dung đổi mới đột phá về tư duy và nhận thức được khởi nguồn từ Đại hội VI và kế thừa trong các kỳ đại hội nối tiếp, được thể hiện trên 5 phương diện:

Một là, thừa nhận nền kinh tế nhiều thành phần, cùng tồn tại cạnh tranh và phát triển, trong đó kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng. Hai là, mở rộng quan hệ quốc tế với tất cả các Đảng cầm quyền trên thế giới, thực hiện chính sách đối ngoại độc lập tự chủ, rộng mở, đa dạng hóa, đa phương hóa và hội nhập quốc tế. Ba là, khẳng định người Việt Nam định cư ở nước ngoài là một bộ phận không thể tách rời của cộng đồng dân tộc Việt Nam. Bốn là, xác định xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Năm là, xã hội hóa các nguồn lực để xây dựng và phát triển đất nước.

Thế và lực được tích lũy sau 40 năm đổi mới đang đặt đất nước đứng trước thời cơ nâng tầm sự phát triển. Lịch sử của nhân loại và bài học của chính đất nước đã chứng minh để bước vào một giai đoạn phát triển mới đòi hỏi cần sự bứt phá mạnh mẽ cả nhận thức và hành động. Đã đến lúc cần khởi động công cuộc Đổi mới lần thứ hai với tham vọng phát triển mạnh mẽ hơn và Đại hội lần thứ XIV tới đây của Đảng cần thiết phải khởi đầu cho công cuộc đó. Trong đó, trọng tâm của Đổi mới lần hai chính là việc tháo gỡ được 3 điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực.

TS.Lê Doãn Hợp - Nguyên Ủy viên TƯ Đảng, nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông

Về thể chế, cần quyết liệt thực hiện việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy gọn nhẹ, văn minh, vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tránh tình trạng chồng chéo chức năng, lãng phí nguồn lực. Tinh gọn bộ máy, giảm biên chế phải gắn liền với công tác phân cấp, phân quyền. Bên cạnh đó, để bước vào công cuộc Đổi mới lần hai, cần phải có đột phá thực sự trong cơ chế chính sách phát triển nền kinh tế, khơi thông mọi nguồn lực, phải chuyển từ cơ chế dễ quản lý sang cơ chế dễ làm giàu, kiến tạo phát triển. Cần dồn sức lo cho doanh nghiệp, tạo cơ chế để doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển nhanh và bền vững hơn, nâng cao sức mạnh nội sinh của nền kinh tế. Ngoài ra, phải có cơ chế chọn nhân tài chính xác, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là cấp chiến lược thật sự trong sạch, đủ năng lực, trình độ, bản lĩnh, sáng tạo, thực sự dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm để thiết kế, dẫn dắt quá trình phát triển của đất nước.

Về hạ tầng, một trong những nguyên tắc phát triển nền kinh tế của mỗi quốc gia là phải đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật. Nếu không thể gỡ được nút thắt về hạ tầng, đất nước không thể phát triển nhanh. Tuy nhiên, để phát triển cơ sở hạ tầng đồng bộ cần có một nguồn lực rất lớn, do đó, cần xây dựng cơ chế đẩy mạnh huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực xã hội, đa dạng hoá các hình thức đầu tư trong lĩnh vực xây dựng kết cấu hạ tầng. Đặc biệt, để không bị tụt hậu trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, cần tạo bứt phá trong phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, viễn thông, xây dựng, kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia... tạo nền tảng chuyển đổi số quốc gia, từng bước phát triển kinh tế số, xã hội số.

Về nguồn nhân lực, phải thực sự đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cả về số lượng và chất lượng, đặc biệt, trong thời kỳ hội nhập và công nghệ số, cần đào tạo con người theo hướng có đức, tài, kỷ luật, kỷ cương, ý thức trách nhiệm cao với công dân, xã hội; có kỹ năng sống, kỹ năng làm việc, ngoại ngữ, công nghệ thông tin, công nghệ số, tư duy sáng tạo và hội nhập quốc tế sâu rộng.

Đất nước đang đứng trước thời điểm lịch sử. Điều quan trọng là dũng cảm tự đổi mới chính mình bằng cả tư duy và nhận thức để tận dụng những thời cơ, thuận lợi của thời đại, vượt qua khó khăn thách thức, phát huy nội lực, thu hút ngoại lực để "con thuyền" Việt Nam đạt được những kỳ tích mới, thực hiện thành công khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc, sớm sánh vai với các cường quốc năm châu như Bác Hồ hằng mong ước

TS.LÊ DOÃN HỢP

Nguyên Ủy viên TƯ Đảng, nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông

Bài đăng trên ấn phẩm báo in Đời sống & Pháp luật số 20 đến 29 (ra từ ngày 23/1/2025 đến 3/2/2025).